την κοινωνική παθολογία, που αντανακλούν αυτά τα φαινόμενα ακόμα και την ανά περιπτώσεις διαφθορά των διπλωματικών και διωκτικών αρχών.
Τι είναι όμως το τράφικινγκ και πως ορίζεται; Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και συγκεκριμένα με το άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου για την Πρόληψη, Καταπολέμηση και Τιμωρία του Trafficking Προσώπων και ειδικότερα γυναικών και παιδιών, εμπορία ανθρώπων ορίζεται ως η παράνομη στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση ή παραλαβή προσώπων για την εργασιακή, σεξουαλική τους εκμετάλλευση χωρίς τη θέληση τους ή μέσω της εξαπάτησής τους. Το τράφικινγκ έχει να κάνει με τη διακίνηση προσώπων από χώρα σε χώρα, ακόμα και τη παράνομη διακίνηση και το εμπόριο οργάνων.
Ο επίσημος ορισμός αναφορικά με το ζήτημα του τράφικινγκ, απαντά σε τρία βασικά ερωτήματα:
- Ποιες δράσεις περιλαμβάνει (στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση ή παραλαβή προσώπων – τα στάδια που αναφέρονται δεν είναι απαραίτητο να ακολουθούν μια διαδοχική σειρά και μπορεί ένα στάδιο να υπολείπεται κάπου άλλου)
- Ποια είναι τα μέσα άσκησης του (απειλή, άσκηση βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, απαγωγή, δόλος, εξαπάτηση, κατάχρηση της δύναμης, κατάχρηση μιας τρωτής ή ευάλωτης θέσης, προσφορά ή αποδοχή οικονομικού ή άλλου οφέλους)
- Ποιοι είναι οι σκοποί του (μορφές εκμετάλλευσης, την εξαναγκαστική εργασία ή παροχή υπηρεσιών, τη διαμόρφωση συνθηκών σκλαβιάς ή παρόμοιων με αυτήν πρακτικών, τη διαμόρφωση συνθηκών δουλείας ή τη λήψη σωματικών οργάνων)
Έτσι λοιπόν θα λέγαμε, ότι σχηματικά και σύμφωνα με τον ορισμό, το τράφικινγκ περιλαμβάνει τρία στάδια, τη στρατολόγηση, τη μεταφορά από τη χώρα αποστολής στη χώρα υποδοχής και την εκμετάλλευση.
Η πιο «διαδεδομένη» μορφή είναι εκείνη της παράνομης διακίνησης γυναικών . Σύμφωνα με την Έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας το 56% των θυμάτων είναι γυναίκες και νεαρά κορίτσια και το 40% παιδιά κάτω των 18 ετών.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι ενδεικτικά αποτύπωσης μιας κατάστασης, που στην πράξη λαμβάνει ακόμα πιο τρομακτικές διαστάσεις. Αν μιλήσουμε για νούμερα – ποσοστά, αυτά που καταγράφονται είναι σαφώς μικρότερα από την πραγματικότητα, αφενός μεν γιατί η προσπάθεια καταγραφής από τις αρμόδιες υπηρεσίες (κρατικοί οργανισμοί, κοινωνικές υπηρεσίες, μη κυβερνητικές οργανώσεις) είναι πολύ μικρή και δεν υφίσταται σε ένα γενικό πλαίσιο και αφετέρου γιατί μιλάμε για έναν εγκληματικό κόσμο από τη πλευρά των κυκλωμάτων κι έναν «κρυφό» πληθυσμό που φοβάται να αποδεχτεί, να ομολογήσει από τη πλευρά των θυμάτων γυναικών.
Οι γυναίκες αυτές δεν έχουν πρόσωπο, δεν έχουν ταυτότητα στη χώρα υποδοχής. Βιώνουν καταστάσεις ακραίου αποκλεισμού, χωρίς ισχύ και άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, χωρίς συμμετοχή στους θεσμούς και στα κοινωνικά δίκτυα, χωρίς να γνωρίζουν πού και πώς να απευθυνθούν για βοήθεια. Μέσα από την πολύ μικρή έρευνα μου κατανόησα, ότι η ζωή τους εξαρτάται από μια απόφαση, το αν θα προσεγγίσουν μια κοινωνική υπηρεσία ή έναν φορέα ώστε να καταγράψει το πρόβλημα τους και να τις βοηθήσει. Ακόμα κι αν αυτό γίνει προκύπτουν πάμπολλα προβλήματα γραφειοκρατίας, νομοθετικού πλαισίου, εισαγγελικών παρεμβάσεων, ομολογιών, θέματα εξειδίκευσης και εκπαίδευσης προσωπικού, που τις συμβουλεύει ή τις συλλαμβάνει, ακόμα και θέματα αντιλήψεων, γιατί, ας μην ξεχνάμε, οι γυναίκες αυτές προσλαμβάνονται ως αρνητικά υποκείμενα ως προς την ταυτότητα τους, ως γυναίκες ξένες στον τόπο μας.
Είναι λοιπόν το τράφικινγκ αποτέλεσμα φτώχειας και εξαθλίωσης των πληθυσμών των χωρών αποστολής; Είναι θέμα παιδείας, ανατροφής και ηθικών αρχών από τη πλευρά της παροχής διαφόρων υπηρεσιών και της ζήτησης από τους πελάτες; Είναι σίγουρα ένα ζήτημα σύγχρονης δουλείας και όχι ένα νέο φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας, που πλήττει τις χώρες της Ευρώπης.
Για μένα, ίσως θα έπρεπε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας και να τα διδάξουμε με αγάπη, ότι δε χρειάζεται να πληρώνουν για να αποκτήσουν αυτό που επιθυμούν. Το σχολείο θα έπρεπε να ενημερώνει τα παιδιά, ότι υπάρχουν κι αυτές οι καταστάσεις εκμετάλλευσης, αυτά τα κυκλώματα, ώστε να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε ακόμα πιο πολύ τον άξονα της πρόληψης. Το βασικότερο όμως απ ολα να δώσουμε κίνητρα ελευθερίας στα παιδιά μας να κάνουν όνειρα με βάση τα ιδανικά και όχι να τα φυλακίζουμε σε μια κοινωνίας με βάση το χρήμα.
Η Κατερίνα Ζαχείλα είναι στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, μέλος του Τομέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης
