* Από τη Χρύσα Δαρδακούλη
«Χάσμα γενεών» (Generation Gap) λέγεται η προβληματική επικοινωνία που υπάρχει ανάμεσα σε διαδοχικές γενιές, για παράδειγμα ανάμεσα σε γονείς και παιδιά. Είναι η διαφορά αντιλήψεων για τη ζωή και τα προβλήματά της, η αδυναμία συνεννόησης μεταξύ των νέων και των μεγαλύτερων. Αποτελεί ένα διαχρονικό φαινόμενο, υπάρχει ανέκαθεν και θα συνεχίσει να υπάρχει, καθώς είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής εξέλιξης της ανθρωπότητας.
Οι αιτίες δημιουργίας του χάσματος είναι αρκετές και υπεύθυνες καθίστανται αμφότερες οι πλευρές, δηλαδή τόσο οι νέοι όσο και οι ώριμοι. Η ψυχοσύνθεση, τα ενδιαφέροντα, οι ανάγκες αλλά και οι απαιτήσεις ανάμεσα στους νέους και τους μεγαλύτερους είναι διαφορετικές.
Οι νέοι αφενός διαθέτουν σωματική ευεξία, αυτοπεποίθηση, θάρρος, ορμή, ανυπομονησία, ενθουσιασμό. Έχουν δίψα για ζωή, διακατέχονται από πνεύμα αλλαγής, αρνούνται καθιερωμένα σύμβολα και τυποποιημένες ιδέες, είναι προοδευτικοί και καινοτόμοι. Οι μεγάλοι αφετέρου είναι πιο συντηρητικοί με παγιωμένες απόψεις, έχουν όμως πείρα και σύνεση και διακατέχονται από ρεαλισμό και αυτοκυριαρχία.
Επιπρόσθετα, η κάθε γενιά διέπεται από διαφορετική βιοθεωρία και κοσμοθεωρία, βλέπει από τη δική της οπτική γενιά τη θεώρηση της ζωής. Η εκάστοτε γενιά γαλουχήθηκε από την οικογένειά της σύμφωνα με τις αξίες της εποχής της. Μορφώθηκε και διαπαιδαγωγήθηκε κάτω από διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα που αποσκοπούσε σε διαφορετικούς στόχους.
Ως παράδειγμα αναφέρω ότι όνειρο των κοριτσιών των παλαιότερων εποχών ήταν κυρίως να βρουν έναν πλούσιο γαμπρό για να παντρευτούν και να δημιουργήσουν οικογένεια, ενώ σήμερα επιδιώκουν να σπουδάσουν, να αποκατασταθούν επαγγελματικά, να κάνουν ταξίδια και να γνωρίσουν νέους ανθρώπους και διαφορετικές νοοτροπίες.
Χρειάζεται, λοιπόν, προσπάθεια εκατέρωθεν για τη γεφύρωση του χάσματος. Γνωστή είναι η ρήση που χρησιμοποιούν οι μεγάλοι «Εκεί που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα ‘ρθεις»! Οι μεγάλοι υπήρξαν κι οι ίδιοι νέοι κάποτε γι’ αυτό οφείλουν να δείχνουν κατανόηση, να εγκαταλείψουν τις παρωχημένες ιδέες τους, να μην είναι διαρκώς επικριτικοί, αλλά να δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη στους νέους αποφεύγοντας τις επαναλαμβανόμενες νουθεσίες και υιοθετώντας τον εποικοδομητικό διάλογο.
Οι νέοι από την πλευρά τους πρέπει να δείχνουν περισσότερο σεβασμό στους μεγαλύτερους, να διδάσκονται από την πείρα τους, να βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση, να μη φοβούνται να αναλαμβάνουν ευθύνες και πρωτοβουλίες. Να μην αμφισβητούν συνεχώς την προηγούμενη γενιά και να μην της επιρρίπτουν ευθύνες για όλα τα προβλήματα που τους απασχολούν.
Χρέος κάθε γενιάς είναι να συνειδητοποιήσει ότι αποτελεί το συνδετικό κρίκο μιας αλυσίδας με την προηγούμενη αλλά και την επόμενη γενιά. Αντιθέσεις και διαφωνίες πάντα θα υπάρχουν αρκεί να μην μετατρέπονται σε αγεφύρωτες διαφορές. Η πορεία προς τα εμπρός περνά μέσα από τη σύνθεση των απόψεων, τη διαλογική συζήτηση και μέσα από τη γόνιμη αντιπαράθεση του παλιού με το καινούριο.
Η Χρύσα Δ. Δαρδακούλη είναι Δασκάλα
