Ο θεσμός του Ισλαμικού Χαλιφάτου στην πολιτική παράδοση του Ισλάμ είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά, κατέληξε όμως τελικά να «υπηρετεί» τη ρατσιστική ιδεολογία μιας ομάδας ακραίων ισλαμιστικών στοιχείων, η οποία επενδύοντας στο φόβο και επικαλούμενη τις αρχές του Ισλάμ, επιχειρεί να επιβάλει την κυριαρχία της καθυποτάσσοντας αρχικά τη Δύση και εγκαθιδρύοντας μια παγκόσμια αυτοκρατορία.
Η μελέτη της μετάλλαξης του Ισλαμικού Χαλιφάτου που ακολουθεί, αποσκοπεί να αποκαλύψει τις καταβολές του σημερινού Ισλαμικού Κράτους (ISIS), από το οποίο εκπορεύεται, όπως αποδεικνύεται από τις πρόσφατες επιθέσεις σε Γαλλία, Βέλγιο, Τουρκία, Μπαγκλαντές και σε άλλες γωνιές του πλανήτη, η ωμή βία.
Η ιδέα ενός ισλαμικού κράτους έχει μακρά και πολύπλοκη ιστορία που ανάγεται ευθέως στο παρελθόν της ισλαμικής θρησκείας και συγκεκριμένα στην ύπαρξη μιας ιδανικής μουσουλμανικής κοινότητας κτισμένης γύρω από την ιερή πόλη του προφήτη Μωάμεθ, τη Μεδίνα.
Το Ισλαμικό Χαλιφάτο ως πολιτικός και διοικητικός θεσμός, με ουσιαστική αποστολή τη διαφύλαξη των κανόνων και παραδόσεων της σαρία, συγκροτήθηκε για πρώτη φορά στην εποχή των επιγόνων του Μωάμεθ και διατηρήθηκε σε ισχύ έως τα χρόνια των οθωμανών σουλτάνων, με μοναδική εξαίρεση την περίοδο της μογγολικής κατάκτησης.
Στις απαρχές της συγκρότησής του ως πολιτικής οντότητας, το Χαλιφάτο αναζήτησε το θεωρητικό του υπόβαθρο στη φιλοσοφία του Αλ-Φαράμπι και κυρίως στα έργα «Πολιτεία» και «Νόμοι» του Πλάτωνα.
Η επίσημη κατάργηση του Ισλαμικού Χαλιφάτου επήλθε το 1924 στην Τουρκία, μετά την εξορία του τελευταίου οθωμανού χαλίφη, Αμπντούλ Ματζίντ. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή δε σήμανε και το οριστικό τέλος του ως πολιτικής δύναμης, καθώς, σε διάφορες περιστάσεις, ριζοσπάστες ισλαμιστές επιζήτησαν την επαναφορά του ως οχήματος μιας πανσλαβιστικής οντότητας.
Πράγματι, η επανασύσταση του Ισλαμικού Χαλιφάτου προβλήθηκε ως τελικός σκοπός από την Αλ-Κάιντα, περίπου ογδόντα χρόνια αργότερα, και ταυτόχρονα αποτέλεσε ένα ιδεολογικό εργαλείο για πόλεμο στο μυαλό των εμπνευστών της.
Σε σχέση με όσα δραματικά ακολούθησαν από το 2012 και εξής, όταν συγκροτήθηκε το νέο «Ισλαμικό Χαλιφάτο» σε εδάφη της Συρίας και του Ιράκ, οι επισημάνσεις του πρώην Αμερικανού προέδρου Τζώρτζ Μπους, λίγο πριν από την πέμπτη επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, μπορούν σήμερα να θεωρηθούν προφητικές: «Αυτοί (δηλ. οι ριζοσπάστες ισλαμιστές της Αλ-Κάιντα) ελπίζουν ότι θα εγκαθιδρύσουν μια βίαιη πολιτική ουτοπία στη Μέση Ανατολή, την οποία αποκαλούν «Χαλιφάτο», όπου όλα θα διευθύνονται από τη μισητή τους ιδεολογία… Αυτό το «Χαλιφάτο» θα είναι μια απολυταρχική ισλαμική αυτοκρατορία που θα περικλείει στα όριά της όλα τα σημερινά και προγενέστερα μουσουλμανικά εδάφη, εκτεινόμενη από την Ευρώπη στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία».
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, οι φόβοι και οι ανησυχίες του δυτικού κόσμου επαληθεύτηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις πράξεις τυφλής βίας και τη μισαλλόδοξη ρητορική των μαχητών του «Ισλαμικού Χαλιφάτου» (ISIS).
Οι όροι «χαλιφάτο», «τζιχάντ», «φανατισμός», «σταυροφόροι», «τιμωρία απίστων» απαντούν συχνά στο λεξιλόγιο του μίσους που έχει υιοθετήσει το Ισλαμικό Κράτος. Τελευταίο δείγμα της χρήσης των όρων αυτών είναι το βίντεο με το οποίο το «Ισλαμικό Χαλιφάτο» ανέλαβε την ευθύνη για την τρελή πορεία του λευκού φορτηγού στη Νίκαια της Γαλλίας.
Οδηγός του φορτηγού ήταν ο Γαλλοτυνήσιος Μοχάμεντ Λαχουαϊέζ Μπουχλέλ, ένας από τους «μοναχικούς λύκους» του ISIS στην Ευρώπη, ο οποίος, με αυτή την απονενοημένη πράξη, σκόρπισε το θάνατο σε περισσότερους από ογδόντα ανθρώπους, μεταξύ τους συγκαταλέγονταν και αρκετά παιδιά.
Είναι γεγονός ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών το τελευταίο διάστημα έχουν διαμορφώσει ένα τρομακτικό σκηνικό βίας και τρομοκρατίας παγκοσμίως. Η συχνότητα των επιθέσεων αυτών αποδεικνύει ότι όσο το «Ισλαμικό Χαλιφάτο» χάνει εδάφη στη Συρία και το Ιράκ εξαιτίας των συντονισμένων πολεμικών ενεργειών Αμερικανών και Ευρωπαίων, θα επινοεί και θα καταφεύγει σε ανορθόδοξες μορφές πολέμου, απρόβλεπτες και δύσκολα αντιμετωπίσιμες.
Μόνο στις ευρωπαϊκές χώρες διαβιεί σήμερα ικανός αριθμός εκπαιδευμένων τζιχαντιστών, κάποιοι κάνουν λόγο για περίπου 8500, οι οποίοι μπορούν να φέρουν σε πέρας τέτοιου είδους τρομοκρατικές ενέργειες, πλήττοντας καίρια το ηθικό των πολιτών στις χώρες του δυτικού κόσμου και στερώντας τους στιγμές χαλάρωσης και ευτυχίας.
Γι' αυτό επιβάλλεται η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών των δυτικών κρατών για την πρόληψη ανάλογων τρομοκρατικών επιθέσεων. Ειδικότερα, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβάλλεται να αυξήσουν τα αντανακλαστικά τους και να εντείνουν τη συνεργασία τους, ώστε να ξεπεραστούν και τυχόν προβλήματα που προέκυψαν λόγω Brexit.
Και το σημαντικότερο από όλα: εάν ενδώσουμε στο φόβο που προσπαθεί να ενσταλάξει το «Ισλαμικό Χαλιφάτο» στην καθημερινότητά μας, είναι βέβαιο ότι θα μετατραπούμε σε υποχείριά του και θα αποδεχτούμε τη στρατηγική μας ήττα.
1. Το παράθεμα προέρχεται από το βιβλίο του Ali A. Allawi, The crisis of Islamic Civilization, Yale University Press, New Haven and London, 2009, σ. 164.
