* Από τον Βασίλη Πλατή
Η Μεγάλη Βρετανία εντάχθηκε ως μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το 1973 ύστερα από έντονες πιέσεις που άσκησαν πάνω στους Βρετανούς οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ώστε να επιταχυνθούν οι ενταξιακές διαδικασίες. Έκτοτε οι σχέσεις των πολιτών της Μεγάλης Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μάλλον «χαλαρές». Σημειωτέον, η Μεγάλη Βρετανία δεν ανήκει στην Οικονομική Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ), ενώ διατηρεί δικό της νόμισμα, την αγγλική λίρα.
Στην πραγματικότητα, οι αποστάσεις που κρατούν οι πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι Εγγλέζοι στην πλειονότητά τους δεν είναι φιλοευρωπαϊστές, καθώς τόσο το αποικιοκρατικό παρελθόν όσο και τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα των κυρίαρχων ελίτ στη Βρετανία τροχοπέδησε αρχικά και υπονόμευσε στη συνέχεια την ένταξη και την πλήρη υποταγή της στους κανόνες μιας υπερεθνικής κρατικής οντότητας.
Σήμερα η κοινή γνώμη και ο πολιτικός κόσμος στη Μεγάλη Βρετανία εμφανίζονται διχασμένοι από τις συνέπειες ενός ενδεχόμενου Brexit. Ενδεικτική της αμφιθυμίας που κυριαρχεί, είναι η στάση του νεοεκλεγέντος ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος, παρά το ότι η συντριπτική πλειονότητα των ψηφοφόρων και των στελεχών του κόμματος του έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ της εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τηρεί εφεκτική στάση και σε καμιά περίπτωση δεν ενισχύει την πολιτική προπαγάνδα του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος υπέρ του “Remain”.
Σε μειονεκτική θέση πάντως φαίνεται πως βρίσκεται και ο Ντέιβιντ Κάμερον, ηγέτης των Συντηρητικών, καθώς κατηγορείται από μερίδα στελεχών του κόμματός του για άκαιρη πρόκληση του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου, ενώ ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει και τις φωνές υπέρ του Brexit, που πληθαίνουν στο εσωτερικό του κόμματος.
Μέσα σε αυτό το συγκεχυμένο πολιτικό κλίμα, οι Βρετανοί ψηφοφόροι θα κληθούν να αποφασίσουν για τις τύχες και το μέλλον της χώρας τους. Το ενδεχόμενο ενός Brexit, εάν μελετήσει κανείς τις σχέσεις της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση διαχρονικά, δεν μοιάζει πλέον απίθανο.
Κατά συνέπεια, οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις, μπορεί βέβαια να τρομάζουν, αλλά ανταποκρίνονται σε μια δεδομένη πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα βέβαια είναι δυνατό να ανατραπεί, καθώς η βρετανική κυβέρνηση επιχειρεί να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη επισείοντας τις οικονομικές κυρίως συνέπειες που θα προκύψουν για τη χώρα από μια ενδεχόμενη έξοδό της από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε περίπτωση πάντως αρνητικού αποτελέσματος στην ψηφοφορία της 23ης Ιουνίου, οι ρωγμές που θα υποστεί το οικοδόμημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης από την αποχώρηση της δεύτερης ισχυρότερης οικονομίας της Ευρώπης, θα είναι σίγουρα βαθιές. Κι αυτό γιατί οι ευρωσκεπτικιστές στην Ευρώπη θα ισχυροποιηθούν σημαντικά, ενώ σε σύντομο χρονικό διάστημα ακολουθούν οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία. Προφανώς κανείς από τους συνετούς ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα επιθυμούσε τη Μαρί Λεπέν κάτοικο σε λίγους μήνες του Μεγάρου των Ηλυσίων.
Για την πατρίδα μας, το ενδεχόμενο ενός αποκλεισμού της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ίσως προκαλέσει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες, αφενός γιατί υποστηρίζεται οικονομικά από τον μηχανισμό που ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν συνδιαμορφώνει τις εξελίξεις αλλά τις ακολουθεί, και αφετέρου γιατί πιθανός διαμελισμός της Ένωσης, θα την καταδικάσει σε ακόμη βαθύτερο οικονομικό τέλμα.
Βέβαια, σε μια Ευρώπη, που από πολλούς θεωρείται λίκνο της δημοκρατίας και των αξιών, είναι ανεπίτρεπτο να εμποδιστεί ένας ολόκληρος λαός από να αποφασίσει μόνος του για πώς θα πορευτεί στο μέλλον. Απομένει, λοιπόν, να δοθεί σαφής απάντηση στο ερώτημα εάν οι Βρετανοί θα ακολουθήσουν τη λογική που επιβάλλουν οι περιστάσεις και η οικονομική συγκυρία ή την ίδια την ψυχή τους.
Ο Βασίλης Πλατής, είναι φιλόλογος-δρ. Ιστορίας Α.Π.Θ.
