Από τον Γιώργο Δελαστίκ
Αδύνατη είναι από θεωρητική σκοπιά η επικράτηση του "Όχι" - της αποχώρησης δηλαδή της Αγγλίας από την Ε.Ε. - στο δημοψήφισμα που θα γίνει εκεί στις 23 Ιουνίου. Προκειμένου να συμβεί κάτι τέτοιο, απαιτείται καθολική εξέγερση σημαντικής μερίδας ψηφοφόρων όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων της Βρετανίας εναντίον της θέσης που έχουν ήδη λάβει οι ηγεσίες τους!
Ολα ανεξαιρέτως τα κοινοβουλευτικά κόμματα της χώρας αυτής - δηλαδή και οι Συντηρητικοί του Ντέιβιντ Κάμερον που κυβερνούν αλλά και οι Εργατικοί της αντιπολίτευσης και οι Φιλελεύθεροι - έχουν επισήμως ταχθεί εναντίον του "Μπρέξιτ", όπως αποκαλείται στα αγγλικά η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε., ως αποτέλεσμα σύντμησης των λέξεων "Britain" που σημαίνει "Βρετανία" και "exit" που σημαίνει "έξοδος".
Και στη Βρετανία, όπως άλλωστε σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι σοσιαλδημοκράτες, συνιστούν τους πιο θερμούς υποστηρικτές της παραμονής της χώρας τους στην Ε.Ε. - τα πιο... "ευρωλαμόγια" κατά τη λαϊκή έκφραση. Ετσι οι Εργατικοί και το Εργατικό Κόμμα πρωταγωνιστούν στην υπόθεση παραμονής της Αγγλίας στην Ε.Ε.
ΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ "ΝΑΙ"
"Ψήφος υπέρ της παραμονής (σ.σ. της Αγγλίας στην Ε.Ε.) είναι προς το συμφέρον των ανθρώπων αυτής της χώρας... Δεν το λέμε με μισή καρδιά" δήλωσε στις 14 Απριλίου 2016 (ο δήθεν "αριστεριστής" κατά τον Ντέιβιντ Κάμερον) ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, προκαλώντας μεγάλη ικανοποίηση στην πρωθυπουργική κατοικία της Ντάουνινγκ Στριτ 10, όπου μένει παραδοσιακά ο Αγγλος πρωθυπουργός.
"Παραμένω πολύ επικριτικός σε θέματα όπως η έλλειψη δημοκρατίας και η θεσμική πίεση για απορρύθμιση και ιδιωτικοποιήσεις" δήλωσε ο Κόρμπιν, επιχειρώντας να διασώσει κάτι από το υποτιθέμενο "αριστερό" προφίλ του.
"Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει", αλλά αυτή η αλλαγή μπορεί να προκύψει μόνο αν συνεργαστούμε με τους συμμάχους μας", πρόσθεσε, ολοκληρώνοντας την πολιτική "κωλοτούμπα" του, όσο και αν προσπαθεί να σώσει τα αριστερά προσχήματα.
Εντυπωσιακή αλλαγή στάσης από έναν δήθεν "αριστερούλη" πολιτικό, ο οποίος είχε μάλιστα ψηφίσει "Όχι" στο δημοψήφισμα που έγινε το 1975 στη Βρετανία για το αν θα ενταχθεί ή όχι αυτή η μεγάλη χώρα στην τότε ΕΟΚ και τώρα Ε.Ε.
ΧΩΡΙΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥΣ, ΔΕΝ ΝΙΚΑ ΤΟ "ΝΑΙ"
Το παράδοξο είναι ότι χωρίς τη συμβολή των Εργατικών, παρά τις επίσημες θέσεις των κομμάτων, όλα δείχνουν πως θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη η νίκη του "Ναι".
Ο λόγος είναι τα "Πάναμα Πέιπερς" - δηλαδή τα αποκληθέντα "Έγγραφα του Παναμά". Τα έγγραφα αυτά αποκάλυψαν ότι ο πατέρας του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον διατηρούσε εταιρία "οφ σόουρ" στις Παρθένες Νήσους, στην οποία όμως όχι μόνο ήταν αναμεμειγμένος ο Βρετανός πρωθυπουργός, αλλά είχε αποκομίσει και σημαντικό κέρδος προσωπικά.
Το αποτέλεσμα αυτής της αποκάλυψης ήταν η πτώση της δημοτικότητας του Ντέιβιντ Κάμερον, του πιο επιφανούς δηλαδή υποστηρικτή του "Ναι", κατά 9 εκατοστιαίες μονάδες προσωρινά.
"Προκειμένου να κερδίσει η κυβέρνηση αυτό το δημοψήφισμα, είναι σημαντικό να κινητοποιηθούν οι Εργατικοί για να στείλουν τους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν" είναι η γνώμη της Βρετανίδας αναλύτριας Σάρα Χόμπολτ, η οποία κάτι παραπάνω ξέρει. Υπάρχει άλλωστε μια παράδοση συνεργασίας των Συντηρητικών με τους Εργατικούς στα θέματα της πρώην ΕΟΚ και της Ε.Ε.
ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1975
Το 1975 έγινε δημοψήφισμα στη Βρετανία για το αν θα ενταχθεί η χώρα στην ΕΟΚ ή όχι. Το δημοψήφισμα το είχε αποφασίσει το 1973 η κυβέρνηση των Συντηρητικών του Έντουαρντ Χιθ, η οποία φυσικά υποστήριζε το "Ναι".
Η χώρα όμως ζούσε στιγμές κοινωνικής έντασης, οπότε στις εκλογές που μεσολάβησαν νίκησαν οι Εργατικοί και πρωθυπουργός αναδείχθηκε ο Χάρολντ Ουίλσον, ο οποίος φυσικά δεν είχε κανένα δισταγμό να ταχθεί ολόθερμα υπέρ του "Ναι".
Υπό το κράτος της συναίνεσης Συντηρητικών - Εργατικών, η έκβαση του δημοψηφίσματος δεν παρουσίασε κανένα πρόβλημα, αφού άλλωστε τότε η διαφωνία ήταν από αριστερή σκοπιά, καθώς διαφωνούσε η αριστερή πτέρυγα των Εργατικών.
Μόνο το ένα τρίτο των Βρετανών ψηφοφόρων απέρριψε την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ - το 33%. Το 67% οι δύο στους τρεις ψηφοφόρους, ψήφισε υπέρ της ένταξης και έτσι η Βρετανία μπήκε πλησίστια, με χαρακτηριστική άνεση που σε τίποτα δεν θύμιζε τις εσωτερικές δυνάμεις στην Αγγλία για το ζήτημα αυτό.
ΤΩΡΑ "ΟΧΙ" ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΔΕΞΙΑ
Τώρα έχει αλλάξει η κατάσταση. Η αμφισβήτηση της παραμονής της Αγγλίας στην Ε.Ε. προέρχεται μόνο από τα δεξιά. Μόνο από τους κόλπους του Συντηρητικού Κόμματος.
Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος ανήκει στο Συντηρητικό Κόμμα, είναι φυσικά ο αρχιτέκτονας του "Ναι". Στο Συντηρητικό Κόμμα, ανήκει όμως και ο δήμαρχος του Λονδίνου, ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης του "Όχι"! Το Λονδίνο όμως είναι μια πόλη με πάνω από 10 εκατομμύρια κατοίκους, οπότε ο δήμαρχός του κάθε άλλο παρά "δευτεροκλασάτη" πολιτική προσωπικότητα μπορεί να θεωρηθεί - πόσο μάλλον που ο Μπόρις Τζόνσον, ως πρώην δημοσιογράφος, γνωρίζει άριστα πώς να προβάλλει τις θέσεις του, ενώ έχει έναν ιδιόμορφο χαρακτήρα, με ορισμένα εκρηκτικά στοιχεία που σε καμία περίπτωση δεν τον αφήνουν να περνάει απαρατήρητος.
Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΜΠΑΜΑ
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στο Λονδίνο προ εβδομάδος, ο Μπόρις Τζόνσον δεν δίστασε να συγκρουστεί μαζί του, όταν ο Ομπάμα σύστησε θερμότατα στους Άγγλους να παραμείνουν στην Ε.Ε., εξοργίζοντας τους οπαδούς του "Όχι" στην παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε.
"Ο εν μέρει Κενυάτης Ομπάμα τρέφει απέχθεια για τη Βρετανία" δήλωνε ο δήμαρχος του Λονδίνου, ο οποίος έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ και σίγουρα δεν παραμένει ανεπηρέαστος από τις φυλετικές διακρίσεις που ταλανίζουν την αμερικανική κοινωνία, μη ανεχόμενος ενδεχομένως το γεγονός ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ υπήρξε για πρώτη φορά μαύρος στο πρόσωπο του Μπαράκ Ομπάμα.
Η εξήγηση φυσικά της στάσης του Ομπάμα δεν είναι ρατσιστική. Οι Αμερικανοί επιδιώκουν να περάσουν πάση θυσία τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ - ΕΕ, η οποία είναι γνωστή με τα αγγλικά αρχικά ΤΤΙΡ. Αν όμως οι Βρετανοί αποφασίσουν στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου να φύγουν από την ΕΕ, η Ουάσιγκτον έχει κάθε λόγο να ανησυχεί. Αφενός επειδή η Αγγλία θα μείνει εκτός της συμφωνίας αυτής και η απουσία της, ως στενού συμμάχου των ΗΠΑ, θα περιορίσει εν τίνι μέτρω τις δυνατότητες της Ουάσιγκτον και αφετέρου επειδή ενδεχόμενο "Μπρέξιτ" δεν αποκλείεται καθόλου να προκαλέσει αναστάτωση στην υπογραφή της συμφωνίας ΤΤΙΡ.
"Αν οι Βρετανοί ψηφίσουν αποχώρηση από την ΕΕ, οι διαπραγματεύσεις για την ΤΤΙΡ θα γίνουν κομμάτια. Θα χαθεί η δυνατότητα προόδου γιατί θα υπάρχουν πολλές παράμετροι αβεβαιότητας" δήλωσε π.χ. ο πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών της ΗΠΑ, Γκάρι Χουφμπάουερ.
ΟΚΤΩ ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΩΝ ΗΠΑ
Στη γραμμή Ομπάμα κινήθηκαν και οκτώ πρώην υπουργοί Οικονομικών των ΗΠΑ, υπηρετώντας ανομολόγητα την ίδια πολιτική.
"Ψήφος υπέρ της εξόδου από την ΕΕ αντιπροσωπεύει ένα επικίνδυνο στοίχημα για το οικονομικό μέλλον της Βρετανίας" αναφέρουν οι οκτώ πρώην υπουργοί των ΗΠΑ σε ανοιχτή επιστολή τους προς τους Τάιμς του Λονδίνου, επισημαίνοντας ότι μεγαλώνει η αβεβαιότητα για επενδύσεις. Ισχυρίζονται ότι η απομάκρυνση της Βρετανίας από την ΕΕ θα προκαλέσει αναστάτωση στο ευρωπαϊκό εμπόριο, καθώς οι προσπάθειες για επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών διεθνούς εμπορίου της εκτός ΕΕ Βρετανίας με τα κράτη της Ευρώπης που ανήκουν στην ΕΕ δεν θα αποδεχθούν καθόλου εύκολες.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι αν υποθέσουμε πως η Βρετανία αποχωρεί από την ΕΕ, ο κύριος χαμένος θα είναι η Γερμανία. Ναι μεν θα είναι ευκολότερο για το Βερολίνο να επιβάλει στραγγαλιστικούς όρους στη Γαλλία, την Ιταλία και τις υπόδουλες χώρες της ΕΕ, αλλά ταυτόχρονα η Γερμανία θα ηγείται μιας σαφώς μικρότερης, πιο αποδυναμωμένης ΕΕ, η οποία θα ταυτιστεί με την Ευρωζώνη.
Βαριά ονόματα του χρηματοδοτικού κυρίως συστήματος των ΗΠΑ συμπεριλαμβάνονται στα ονόματα των οκτώ πρώην υπουργών Οικονομικών της πλανητικής υπερδύναμης: Τίμοθ Γκάιτνερ, Χένρι Πόλσον, Λόρενς Σάμερς, Ρόμπερτ Ρούμπιν, Μάικλ Μπλούμενταλ, Πολ Ο' Νιλ, Τζορτζ Σουλτς, Τζον Σνόου.
ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΠΙΕΖΟΥΝ
Στο μεταξύ, οι Γερμανοί βουλευτές συνεχίζουν να κάνουν πιεστικές δηλώσεις σε περίπτωση που οι Άγγλοι αποφασίσουν να φύγουν από την ΕΕ, ελπίζοντας να τρομοκρατήσουν τους ψηφοφόρους στη Βρετανία ώστε να ψηφίσουν υπέρ του "Ναι".
"Θα οριστούν δίχως αμφιβολία κανόνες για την ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά και η Βρετανία δεν θα βρίσκεται εκεί", δήλωσε ο αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών, Μίχαελ Γκρόσε - Μπρέμερ.
"Για μένα είναι σαφές. Έξοδος σημαίνει έξοδος. Οι (σ.σ. Βρετανοί) πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ότι μετά από μια τέτοια απόφαση (σ.σ. αποχώρηση της Αγγλίας από την Ε.Ε.) δεν θα υπάρξει ειδική μεταχείριση για τη Βρετανία",, δήλωσε και η επικεφαλής του αδελφού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) της καγκελαρίου Μέρκελ, η Γκρέτα Χάσελφελτ του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος της Βαυβαρίας (CSU).
Οι παρατηρήσεις τους είναι ανώδυνες και σωστές. Δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί η Βρετανία με ειδικό τρόπο, διαμηνύουν οι Γερμανοί βουλευτές. Θα αντιμετωπιστεί δηλαδή σαν να πρόκειται για τη... Λιθουανία, την Πορτογαλία ή τη Βουλγαρία; Αυτό είναι ψευδές και ανακριβές, αν αυτό εννοούν.
Ούτε η Γερμανία θα αντιμετωπίσει τη Βρετανία σαν να είναι ασήμαντη χώρα ούτε οι πολίτες της Αγγλίας είναι διατεθειμένοι να ανεχτούν τέτοια συμπεριφορά, αν φυσικά προϋπάρξει η εξαιρετικά δύσκολη, στα όρια του απραγματοποίητου, απόφαση στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου για αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Έτσι κι αλλιώς, αν ποτέ συνέβαινε κάτι τέτοιο, οι συνέπειές του θα ήταν κυριολεκτικά κοσμοϊστορικές.