Όσοι υποστήριζαν, ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό πρόβλημα είναι μία ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του κράτους τώρα δικαιώνονται. Η διασπορά της κοινωνικής αναταραχής με τους πρόσφυγες, έχει πάρει τούτο τον καιρό, τέτοιες διαστάσεις που κλονίζουν συθέμελα τον ιστό της κοινωνικής συνοχής. Τώρα όλοι αντιλαμβάνονται, ότι η χώρα έχει σοβαρό πρόβλημα, ισοδύναμο με την κρίση που η ίδια βιώνει. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που θα φθάσει η κατάσταση αυτή. Η κατακραυγή γενικεύεται όλο και περισσότερο και εκείνους που στοχοποιεί και φωτογραφίζει είναι οι πρόσφυγες-μετανάστες, τους οποίους ενοχοποιεί και στιγματίζει για τις έκνομες πράξεις και ενέργειες που πράττουν τον τελευταίο καιρό. Το κλείσιμο των συνόρων σκόρπισε τον τρόμο, τον φόβο, την οδύνη και την απογοήτευση στους ανθρώπους αυτούς. Ανήσυχος μετράω και ξαναμετράω τις αντοχές και τα αντισώματα τους. Την ένταση τους. Την δυναμικότητα τους. Ο πόνος τους πολύς. Διαλυμένες οι οικογενειακές τους εστίες. Σκόρπια τα συντρίμμια. Διάχυτη η απόγνωση. Ποιες πτυχές να ξεχωρίσει κανείς; Και ποιες πληγές να επουλώσει;
Ο Ελληνικός λαός από Ανατολή και Δύση, Βορρά και Νότο, από την πρώτη στιγμή στάθηκε αρωγός στο πλευρό των μεταναστών και των προσφύγων σε όποιο σημείο της επικράτειας και αν βρέθηκαν αυτοί. Η Ελληνική πολιτεία αναστατωμένη και προβληματισμένη, αυτοστρατεύθηκε σε αγώνα συμπαράστασης. Και μαζί με τους πολίτες της έβαλε σε κίνηση τους θεσπισμένους και οργανωμένους μηχανισμούς αλληλοβοήθειας. Και από όλα τα διαμερίσματα της χώρας ξεκίνησαν εθελοντικές ομάδες ειδικευμένες στην αντιμετώπιση των συμφορών και συγκέντρωσαν εκείνα τα μέσα που ήταν αναγκαία για την περίθαλψη και βοήθεια των προσφύγων.
Ο κρατικός μηχανισμός, η εκκλησία και η ιδιωτική πρωτοβουλία, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Ταξίδεψαν στους τόπους της συμφοράς και βρέθηκαν κοντά στους ανθρώπους αυτούς. Πήγαν να απαλύνουν τον οξύ πόνο και να διαλύσουν την καταχνιά της απόγνωσης. Τους περιέθαλψαν με συμπόνια και αγάπη. Έδειξαν τα ευγενικά και φιλάνθρωπο αισθήματα τους και δεν τους άφησαν στο περιθώριο. Τους προσέφεραν τροφή, ζεστά ρούχα, υποδήματα, καταλύματα, ιατρική εξυπηρέτηση και γενικά κάθε υλική δυνατή βοήθεια. Έδειξαν με άλλα λόγια τα φιλάνθρωπα και φιλεύσπλαχνα αισθήματα τους. Την ανυπόκριτη αγάπη τους. Τον ανθρωπισμό τους, τον πόνο και την οδύνη τους, για αυτούς τους ταλαιπωρημένους, τους βασανισμένους και εξαθλιωμένους ανθρώπους, που οι φωτιές του πολέμου τους ξεσπίτωσαν και τους έφεραν σαν άλλους ιουδαίους περιπλανώμενους στην πατρίδας μας.
Τώρα όμως τα πράγματα άλλαξαν. Ο ελευθερωτικός άνεμος που κυλούσε στις φλέβες των μεταναστών και των προσφύγων και τους ωθούσε προς τα εμπρός, ανακόπηκε ξαφνικά Και οι πρόσφυγες-μετανάστες τώρα αισθάνονται πως τα όνειρα και οι ελπίδες, τα οράματα και οι προσδοκίες που είχαν γεμίσει την ψυχή τους για μια καλύτερη ζωή, αιφνίδια χάθηκαν, αφού η Ευρωπαϊκή κοινωνική συμβίωση την οποίαν ονειρεύτηκαν μέσα σε μια δημιουργική γι΄ αυτούς ελευθερία και ανάπτυξη δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί. Φαίνεται πως το σύστημα δεν μπορεί να αντέξει αυτές τις δοκιμασίες που επιβάλλει η ιστορία.
Όταν όμως ο άνθρωπος αιφνίδια νιώσει πως οι κοινωνία με τους θεσμούς της τον παραχαράζει, τον ψευτίζει, τον καταπιέζει και τον παραμορφώνει ηθικά και κοινωνικά, τότε αποφασίζει να εξεγερθεί και να τη γκρεμίσει αναζητώντας τρόπους για να ξανακερδίσει τον χαμένο εαυτό του, την χαμένη αλήθεια του εαυτού του. Σήμερα ο καθένας από τους πρόσφυγες αισθάνεται ανασφαλής, απροστάτευτος, αβοήθητος, μόνος του. Η πίστη του και η αισιοδοξία έχουν καταρρεύσει, τα ιερά του
όρια έχουν απαλειφθεί και μια μοναξιά άγριας απόγνωσης έχει κυριέψει την ψυχή του και την προσωπικότητα του, με συνέπεια να αναζητεί τρόπο εξόδου από την κατάσταση αυτή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανθρωπιστική υποχρέωση να βοηθήσει τους ανθρώπους αυτούς. Αν δεν το κάνει, τότε θα κορυφωθεί η εχθρότητα και η κρίση θα γενικευθεί. Δεν γεννάται καμία αμφιβολία, ότι ο πόλεμος τίναξε στον αέρα τους ανθρώπους αυτούς, τους έσυρε αφοπλισμένους και αμήχανους, αντιμέτωπους με τα άγρια κύματα των θαλασσών, αλλά και με τη σκληροκαρδία και την απανθρωπιά των αδίστακτων δουλεμπόρων του Αιγαίου. Τα όσα λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες ημέρες στους διαφόρους καταυλισμούς προσφύγων-μεταναστών της χώρας, δείχνουν, ότι η κατάσταση εκτραχύνεται και πάει να ξεφύγει από τη νομιμότητα, Οι καταληψίες δρόμων, σιδηροδρομικών γραμμών, λιμανιών, οι εχθροπραξίες μεταξύ τους, οι μικροκλοπές, η άρνηση τους να μεταφερθούν σε χώρους πρόσφορους για τη διαμονή τους, απ' αυτούς που διαμένουν, όλα αυτά προμηνύουν άσχημες εξελίξεις. Δίκαια οι τοπικές κοινωνίες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και δικαιολογημένα απαιτούν από την πολιτεία την εξασφάλιση της ασφάλειας τους για να μη βρεθούν κάποια στιγμή να πάρουν οι ίδιοι το νόμο στα χέρια τους. Όσοι όμως υποστηρίζουν την μαχητική αντιμετώπιση της εκτροπής των προσφύγων, με ανασταλτικές δυναμικές επεμβάσεις της πολιτείας, με την επιβολή βαρύτατων κυρώσεων, βρίσκονται έξω από το πνεύμα και το νόημα του προβλήματος τούτου.
Μπορεί η Κυβέρνηση να μην έχει τη δυνατότητα να ανοίξει τα σύνορα, τους νταβατζήδες, τους αεριτζήδες, τα κοράκια και τα τρωκτικά που λυμαίνονται τους πρόσφυγες και «τρώνε τις σάρκες τους» μπορεί και οφείλει να τους εξαφανίσει από κοντά τους. Το ίδιο να κάνει και για τους «αυτοαποκαλούμενους αλληλέγγυους». Αυτοί ξεφυτρώνουν όπως τα μανιτάρια στους αγρούς. Αυτά είναι τόσα πολλά που κανείς δεν τα πλησιάζει. Δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει από τα καλά. Είναι δηλητηριώδη γι΄ αυτό και ποτέ δεν τα βάζει στο πιάτο του για φαγητό. Μόνο κακό θα του κάνουν. Έτσι και οι «αλληλέγγυοι». Κακό κάνουν στο έργο της Κυβέρνησης. Συσκοτίζουν την αλήθεια και εμποδίζουν την ομαλή εξέλιξη του. Καιρός να διαχωριστεί το σιτάρι από την ήρα.
Τέλος πολλά ακούγονται και γράφονται για τους Ξενοδόχους, τους εστιάτορες, τους καφετεριούχους, τους μικροπωλητές, του Κιλκίς, του Πολύκαστρου, της Ειδομένης της Θεσσαλονίκης κ.τ.λ.. Κάνουν χρυσές δουλειές. Τρώνε το μέλι με το κουτάλι. Χώνουν τις χερούκλες τους βαθιά στον Κορβανά και τις τσέπες των προσφύγων και εξαφανίζουν τα παχιά ή αδύναμα ευρήματα τους. Καιρός να πέσει ο πέλεκυς της δικαιοσύνης Ντροπή τους. Ντροπή και γι' αυτούς που δεν τους ελέγχουν. Ντροπή και στον πολιτισμό μας. Η πολιτεία οφείλει να εξασφαλίσει την αγαστή συνύπαρξη των Ελλήνων με τους πρόσφυγες-μετανάστες. Πρέπει να είναι το πρώτο της μέλημα. Αν θέλει να μην εκραγεί η βόμβα, γιατί τότε οι ζημίες θα είναι ανεπανόρθωτες.
Αθανάσιος Φώτος, επί τιμή δικηγόρος