Είδα τον Πάπα στους Δελφούς. Σε ένα καφέ του χωριού, σε μια τηλεόραση, που έδειχνε τα πλάνα της επίσκεψης. Μπροστά μας, το ανεπανάληπτο δελφικό τοπίο, ο «ομφαλός της γης», απέπνεε ηρεμία, αυστηρότητα, σεβασμό. Και μήτε τα παιδιά των σχολικών εκδρομών με τις φωνές τους, μήτε τα λιγοστά γκρουπ των Ασιατών τουριστών, που έβγαζαν «σέλφις» με κείνα τα ... αστεία μπαστούνια τους, ήταν σε θέση να μειώσουν τη δελφική σαγήνη.
«Οι Δελφοί», εξηγούσε η ξεναγός σε ένα γκρουπ τουριστών, «υπήρξαν διάσημο θρησκευτικό κέντρο της εποχής. Με τον καιρό απέκτησαν και πολιτική εξουσία και με το κύρος τους παρενέβαιναν και καθόριζαν μεγάλες αποφάσεις της εποχής...».
Αμέσως έκανα τη σύνδεση... Οι Δελφοί, επομένως, ήταν ένα είδος ... Βατικανού της αρχαιότητας! Στο όνομα της θεϊκής εξουσίας, της οποίας την... αντιπροσωπεία είχαν –υποτίθεται- επί της γης, το ιερατείο παρενέβαινε δίνοντάς τους περίφημους διφορούμενους χρησμούς, που οι ηγέτες, οι λαοί, οι άνθρωποι όφειλαν –για το καλό τους - να ακούνε...
Ο Πάπας Φραγκίσκος πάντως, που εξακολουθούσε να περιφέρεται ανάμεσα σε πρόσφυγες, δεν έδινε διφορούμενους χρησμούς. Η άποψή του ήταν ξεκάθαρη: «Η ανθρωπότητα πρέπει να δείξει την αγάπη της προς τους κατατρεγμένους ανθρώπους που οι πόλεμοι τους ανάγκασαν να αφήσουν τα σπίτια τους...».
Χαμογελώ σαρδονίως στη σκέψη ότι ο παπισμός έχει ξεπέσει σήμερα σε τέτοιο βαθμό ώστε όλη του η εξουσία να περιορίζεται σε επίπεδο ... εκκλήσεων. Τις οποίες οι περισσότεροι των Ευρωπαίων ηγετών έχουν κυριολεκτικά «γραμμένες». Και αγνοούν ποιον; Τον .... Πάπα! Τον θεσμό που σε άλλες εποχές ήταν από τους βασικούς «παίχτες» στην ευρωπαϊκή σκακιέρα. Στον θρόνο του Βατικανού κάθισαν άλλοτε θεριά ανήμερα. Πάπες που φιλοδόξησαν και πέτυχαν να κυριαρχήσουν στην Ευρώπη. Με βρομιές, με εγκλήματα, με αρπαγή πλούτου, με ψευδο-συγχωροχάρτια που έκαναν τη συγχώρεση κανονική ... βιομηχανία χρήματος. Ήταν αυτοί που διοργάνωσαν Σταυροφορίες, αυτοί που στο όνομα του Χριστού διέλυσαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, που αιματοκύλισαν τους λαούς της Μέσης Ανατολής, που ευλόγησαν τις σφαγές των ιθαγενών της Λατινικής Αμερικής μόλις «τσάκωσαν» κι αυτοί μέρος από τη λεία σε χρυσάφι... Ήταν αυτοί που δημιούργησαν στρατιές και στρατιές προσφύγων και θυμάτων – αν μιλήσουμε με τους σημερινούς όρους.
Ένα αεράκι φυσάει πάνω από τους Δελφούς... Ουφ, ανάσα... Τα κυπαρίσσια που διακόπτουν το τοπίο λυγίζουν ελαφρά, οι κολώνες του ναού του Απόλλωνα χρυσίζουν καθώς ο λαμπρός ανοιξιάτικος ήλιος πέφτει επάνω τους. Ο Πάπας στην τηλεόραση συνεχίζει το πρόγραμμά του. Πετάει τώρα στεφάνι στα νερά του Αιγαίου, στη μνήμη των αθώων θυμάτων που πνίγηκαν κατά τον διάπλου της ελπίδας προς τη Δύση. Μετά, πλησιάζει τους πρόσφυγες. Κάποιοι πέφτουν στα πόδια του. Το σκηνικό θυμίζει περιοδεία του Ιησού στα μέρη της Παλαιστίνης, με τους πάσχοντες να πέφτουν μπροστά Του, να τραβάνε τα μαλλιά τους, να σχίζουν τα ρούχα τους να ταπεινώνονται μπροστά Του για να τους θεραπεύσει.
Κάτι δεν κολλάει όμως εδώ... Αν δεν μιλούσαμε για τον συγκεκριμένο Πάπα, ο οποίος έχει δώσει εξαιρετικά δείγματα γραφής, θα έλεγες ότι η επίσκεψή του ήταν μια ακόμη καλά μελετημένη και καλά στημένη επιχείρηση τόνωσης της εικόνας του Ποντίφικα ανά τον κόσμο. Ο Πάπας... Ο μεγάλος πατέρας των ταπεινών και καταφρονεμένων...
Τελικά όλοι βολεύονται... Ο Πάπας τονώνει την ξεθωριασμένη εικόνα του ως ηγέτη που, αν και δεν έχει καμιά ουσιαστική εξουσία, εμφανίζεται σε κεντρικό ρόλο. Η Ελληνική Κυβέρνηση κερδίζει επικοινωνιακά πόντους. Προβάλλει το προσφυγικό πρόβλημα παγκοσμίως και εξασφαλίζει εύσημα για τη στάση της. Ο Ορθόδοξος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως εμφανίζεται ισοϋψής δίπλα στον Πάπα που, κακά τα ψέματα, έχει μια παγκόσμια αναγνώριση την οποία ο δικός μας στερείται.
Όλα καλά, όλα ανθηρά λοιπόν... Και μετά ; Μόλις τα φώτα σβήσουν και ο Πάπας κλειστεί ξανά πίσω από τα τείχη της Καστροπολιτείας του στο Βατικανό; Μετά τι; Ποιος θα απαντήσει στις μεγάλες προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν στους πρόσφυγες με αφορμή αυτήν την επίσκεψη; Ή μήπως δεν καταλαβαίνουν ότι η εν Λέσβω παρέμβαση του Πάπα θα δημιουργούσε αδικαιολόγητες προσδοκίες σ’ αυτούς τους δύστυχους που σαν ναυαγοί ψάχνουν να πιαστούν και από το τελευταίο συντρίμμι; Γιατί το επέτρεψαν; Γιατί παίζουν με τις ελπίδες τους;
Τελικά ο Πάπας Φραγκίσκος διάλεξε την εύκολη οδό μιας άκοπης και ανέξοδης επικοινωνιακής βόλτας στο Αιγαίο, με εξασφαλισμένη δημοσιότητα και μηδενικό ρίσκο. Αν ήθελε πραγματικά να δώσει τη μάχη, θα επισκεπτόταν κατευθείαν τους ηγέτες των μεγάλων κρατών της Ευρώπης με σκοπό να αποσπάσει τη συναίνεσή τους για την εγκατάσταση προσφύγων στις μεγάλες χώρες τους. Αλλά βλέπετε, εδώ αρχίζει η ρεαλπολιτίκ. Εδώ υπάρχουν συμφέροντα, σκοπιμότητες και δεν πάει σε έναν Πάπα να φύγει ηττημένος... Η Δύση ξέρει να προστατεύει τους θεσμούς της. Προνοεί ώστε να μην τους εκθέτει.
«Οι Δελφοί» συνέχισε να εξηγεί ο ξεναγός έχασαν τη λάμψη τους στα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια όταν άλλαξαν οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής...».
Αναμενόμενο... Ο χριστιανισμός ερχόταν κιόλας με βήματα γοργά για να φέρει τη νέα μεγάλη ελπίδα στην τότε ανθρωπότητα. Οπότε τα μυστηριακά κατάλοιπα της αρχαιότητας όπως τα Μαντεία έμοιαζαν με ξεπερασμένους θεσμούς.
Οι Δελφοί έσβησαν. Μεταβλήθηκαν λέει οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες... Είναι ακριβώς αυτό που έχει πάθει το Βατικανό, και κατ’ επέκταση οι θρησκείες σήμερα στη Δύση. Εξακολουθούν να μεταθέτουν τα προβλήματα στον ουρανό, ενώ αυτά είναι εδώ, στη γη και αναζητούν επειγόντως λύσεις. Κι αν ο Πάπας, όπου κι αν πάει στον πλανήτη συγκεντρώνει τεράστια πλήθη, μην ξεγελιέσαι. Δεν είναι μόνο από πίστη και αγάπη προς τον θεσμό. Οι Ποντίφικες, επενδυμένοι με μύθους και υποστηριζόμενοι από μια τεράστια βιομηχανία εικόνας εξακολουθούν να αποτελούν μια ενδιαφέρουσα ... τουριστική ατραξιόν για τους πιστούς που ως καλοί και εκπαιδευμένοι τηλεθεατές έχουν ανάγκη από τη ζωντανή εικόνα του ειδώλου... Έστω κι αν αυτό αρχίζει και ξεθωριάζει, όπως κάποτε και ο μύθος των Δελφών, όπως όλοι οι μύθοι που κατασκευάζονται, ζουν και πεθαίνουν στον μάταιο και φθαρτό τούτο κόσμο...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
