Του Δημήτρη Χατζηευθυμίου
ΣΤΗΝ τελική ευθεία για τις εκλογές, τα πολιτικά κόμματα ξεδιπλώνουν την επιχειρηματολογία τους και οριοθετούν τους εκλογικούς τους στόχους.
Με βάση τις δημοσκοπήσεις, διακρίνει κανείς τρεις «ομάδες» κομμάτων με διακριτές επιδιώξεις: ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στοχεύουν στην πρωτιά, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ποτάμι και Χρυσή Αυγή «μονομαχούν» για την τρίτη θέση, ενώ άλλα κόμματα κάνουν τη δική τους αγωνιώδη προσπάθεια για την είσοδό τους στη Βουλή.
Αν προσπεράσουμε τη «μάχη» των δύο μεγαλύτερων κομματικών σχηματισμών –σύμφωνα και τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών του 2012-, πολλοί πολιτικοί παράγοντες και δημοσιολογούντες, ανάγουν σε επίσης σημαντικό ζήτημα το ποιο κόμμα θα είναι τρίτο. Μάλιστα ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, προεξοφλώντας ότι κανένα κόμμα δεν θα επιτύχει αυτοδυναμία, πιστεύει ότι η πορεία της χώρας θα εξαρτηθεί ακριβώς από το ποια πολιτική δύναμη το βράδυ των εκλογών θα καταλάβει την τρίτη θέση.
Είναι προφανές ότι ο κ. Βενιζέλος θεωρεί - για πολιτικούς λόγους αλλά και για στενά κομματικούς- ότι αν το ΠΑΣΟΚ είναι στην τρίτη θέση θα έχει πετύχει τους εκλογικούς του στόχους. Θα είναι δηλαδή τρίτο ένα κόμμα του δημοκρατικού τόξου (και όχι η Χρυσή Αυγή), με καθαρά φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό (σε αντίθεση με το ΚΚΕ), αλλά ταυτόχρονα και δοκιμασμένο και με συγκροτημένη πολιτική πρόταση για την επόμενη μέρα (άρα όχι το θολό στίγμα του αδοκίμαστου «Ποταμιού»).
Φυσικά η τρίτη θέση και ένα αξιοπρεπές ποσοστό, διασφαλίζουν τη δική του επόμενη μέρα στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.
* * *
ΟΣΟΝ αφορά όμως στο αν θα υπάρχει κυβέρνηση ή όχι στις 26 Ιανουαρίου, κάθε άλλο παρά θα εξαρτηθεί από το ποιο θα είναι τρίτο κόμμα.
Ούτε πρόκειται η κυβερνητική λύση να προκύψει όταν έρθει η σειρά του τρίτου κόμματος να λάβει τη διερευνητική εντολή.
Τι θα συμβεί λοιπόν σε περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία κάποιου κόμματος:
- Αν πρώτο κόμμα είναι η ΝΔ και τρίτο το ΠΑΣΟΚ, είναι πολύ πιθανό να σχηματιστεί αμέσως κυβέρνηση, εφόσον βεβαίως και η εκλογική δύναμη των δύο αυτών κομμάτων συγκροτεί ισχυρή κυβερνητική πλειοψηφία.
- Αν όμως πρώτο κόμμα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι δύσκολα ο αρχηγός του θα απευθυνθεί στο ΠΑΣΟΚ. Πόσο μάλλον, όταν δεν υπάρχει καμία συνταγματική υποχρέωση ο πρώτος να ζητήσει τη συνδρομή του τρίτου. Είναι πολύ πιο πιθανό να αναζητήσει λύση σε κάποια άλλη δύναμη (π.χ. «Ποτάμι»), ειδικά μάλιστα αν τα εκλογικά ποσοστά του Στ. Θεοδωράκη είναι παραπλήσια, οπότε και η κοινοβουλευτική δύναμή του παρόμοια με εκείνη του τρίτου κόμματος.
Φυσικά, σημαντικό ρόλο στην αναζήτηση κυβερνητικού εταίρου, θα παίξει και το εκλογικό ποσοστό του πρώτου κόμματος. Άλλο πράγμα να διαθέτεις 147 βουλευτές και τελείως διαφορετικό να έχεις 135.
Σε κάθε περίπτωση όμως: αν δεν τελεσφορήσει η πρώτη διερευνητική εντολή, τότε δύσκολα θα υπάρξει λύση από τη δεύτερη ή την τρίτη. Κι αυτό διότι βασική προϋπόθεση αποτελεί η συμμετοχή του πρώτου κόμματος (λόγω του μπόνους των 50 εδρών), στην κυβέρνηση.
* * *
ΓΙΑ το θέμα δε του προσανατολισμού της χώρας, είναι επίσης σαφές ότι το στίγμα θα το δώσει ο νικητής των εκλογών (ο οποίος θα συζητά από θέση ισχύος), ακόμη κι αν χρειαστεί να συμμαχήσει με ένα μικρότερο κόμμα.
Φαντάζεται κανείς ότι το –οποιοδήποτε- τρίτο κόμμα θα επιβάλει τις κυβερνητικές του θέσεις και «κόκκινες γραμμές» του, στο πρώτο; Οι ρητορικοί μεγαλοϊδεατισμοί δεν εξυπηρετούν παρά μόνο προεκλογικούς σκοπούς. Και στην πράξη μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνοι για όσους τους χρησιμοποιούν. Διότι, στην περίπτωση που η χώρα οδηγηθεί ξανά σε εκλογές, λόγω αδυναμίας συνεννόησης, εκείνοι που συνήθως βγαίνουν κερδισμένοι είναι οι μονομάχοι της εξουσίας.
Και ποτέ το τρίτο κόμμα…
