Στο προσωπικό του προξενείου συμπεριλαμβάνονταν ο γενικός πρόξενος με αποδοχές 500 δρχ., ο γενικός γραμματέας με αποδοχές 160 δρχ., ο διερμηνέας πρώτης και δευτέρας τάξεως με αποδοχές 160 και 120 δρχ. αντίστοιχα και ο γιασακτσής (γραφέας) με αποδοχές 30 δρχ. (άρθρο 38) [2]. Λόγω όμως των ανώμαλων πολιτικών καταστάσεων και των δυσχερών περιστάσεων και παρά τα καυστικά δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής [3], η Ελληνική Πολιτεία δεν προέβη στη σύσταση του προξενείου. Θα μεσολαβούσαν τέσσερα περίπου χρόνια (μέχρι τον Ιούλιο του 1857) κατά τη διάρκεια των οποίων «η Κυβέρνησις ως ώφειλε κατέβαλεν πάσαν προσπάθειαν όπως υπερνικήση παν ενδεχόμενον εμπόδιον και εκπληρώση μίαν εγκαρδίαν ευχήν απάντων μεν των Ελλήνων ιδίως δε των εμπορευομένων μετά της Ευρωπαϊκής Τουρκίας» [4]. Το Ελληνικό προξενείο της Λάρισας λειτούργησε το 1857 και η διεύθυνση αυτού ανατέθηκε στον διπλωμάτη Αναστάσιο Δόσκο.
Ο Αναστάσιος Δόσκος γεννήθηκε το 1818 στη Μακεδονία, αλλά σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Μετά τις σπουδές του προσλήφθηκε ως υπάλληλος στο Υπουργείο των Εξωτερικών. Τον Φεβρουάριο του 1843 διορίσθηκε βοηθός γραμματέα στο Ελληνικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, ενώ το 1849 προήχθη σε γραμματέα. Στις 8 Νοεμβρίου 1850 του απονεμήθηκε ο βαθμός του επίτιμου υποπρόξενου (ΦΕΚ 43/Α/25-11-1850), ενώ το 1855 προήχθη σε υποπρόξενο και του ανατέθηκε η προσωρινή διεύθυνση του προξενείου. Στις 26 Μαρτίου 1856 μετατέθηκε ως υποπρόξενος στο Ελληνικό Προξενείο του Βόλου (ΦΕΚ 17/Α/19-5-1856), ενώ στις 28 Ιουλίου 1857 προήχθη σε γενικό πρόξενο και μετατέθηκε στη Λάρισα (ΦΕΚ 2/Α/24-1-1858) [5]. Ο Δόσκος «ανήρ μεγάλης ικανότητος, ευγενούς συμπεριφοράς και μακράς περί την ειρημένην υπηρεσίαν πείραν» ύψωσε μετά από τέσσερις περίπου αιώνες την ελληνική σημαία στο κτίριο του προξενείου που βρισκόταν στη συνοικία Παράσχου (Αγίου Νικολάου): «Αλλ’ οποία χαρά! Οποία δάκρυα χαράς έρρεον ανεπαισθήτως εκ των οφθαλμών των παρεπιδημούντων εν Λαρίσση Ελλήνων και απάντων των αδελφών αυτων χριστιανών της Θεσσαλίας!! Οποίαι σκληραί αναμνήσεις της παλαιάς και απανθρώπου τετρακοσίων ετών δουλίας και οποίαι ελπίδες αισιωτέρου μέλλοντος στηριζόμεναι εις την κυματίζουσαν Ελληνικήν σημαίαν!!!» [6]. Μαζί με τον Δόσκο μετατέθηκε ως γραμματέας στη Λάρισα και ο Γεώργιος Λαγκάδας, πρώην βοηθός γραμματέα στο προξενείο του Βόλου (ΦΕΚ 2/Α/24-1-1858). Και οι δύο διπλωμάτες αναγνωρίστηκαν αμέσως από την Υψηλή Πύλη και έγιναν δεκτοί από τον Οθωμανό διοικητή (πασά) της Λάρισας με κάθε επισημότητα.
Λίγες μόνον ημέρες μετά την εγκατάστασή του στην πόλη ο υπουργός των Εξωτερικών Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής (1809-1892) του ανέθεσε να διεξαγάγει λεπτομερείς έρευνες για να διαπιστωθούν τα αναφερόμενα σε επιστολή του Λαρισαίου ιατρού Σ. Σαμαρτζίδη (Μάιος 1857), σχετικά με την υποτιθέμενη ανακάλυψη του τάφου του Ιπποκράτη. Στις 26 Δεκεμβρίου 1857 ο Δόσκος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αναφερόμενα από τον Σαμαρτζίδη «αποτελούν τολμηρούς συνδυασμούς και λάθη τα οποία δυσφημίζουν τον ίδιο και το Έθνος» [7].
Μέχρι τον Φεβρουάριο του 1858 η Ελληνική Ταχυδρομική Υπηρεσία διένεμε τις επιστολές και τα δέματα στη Λάρισα δύο φορές τον μήνα με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις στην διεκπεραίωση της αλληλογραφίας του προξενείου. Επί πλέον η καθυστέρηση αυτή δημιουργούσε προβλήματα στους εμπορευόμενους και στους αντιπροσώπους των ξένων εμπορικών οίκων. Ο Αναστάσιος Δόσκος ζήτησε από τον διοικητή των Ταχυδρομείων στην Αθήνα Κ. Λεονάρδο να επιληφθεί του θέματος και να «αποκαταστήση την διά γραμμάτων συγκοινωνία των εν Τουρκία Ελλήνων συντομωτέρα: τετράκις του μηνός αντί του μέχρι τούδε δις του μηνός ερχομένου» [8]. Στις 23 Ιουνίου 1858 ο υπεύθυνος του Ελληνικού Ταχυδρομείου της Λάρισας Αριστείδης Μουσούρος απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του και η άνευ αντιμισθίας διεύθυνση του ταχυδρομείου ανατέθηκε στον πρόξενο Δόσκο (ΦΕΚ 34/Α/14-8-1858). Εφεξής ο εκάστοτε Έλληνας πρόξενος της πόλης επιφορτίστηκε με την προαναφερθείσα υπηρεσία.
Ο Αναστάσιος Δόσκος μετατέθηκε στις 16 Ιουνίου 1858 στο Ελληνικό προξενείο της Αδριανούπολης (ΦΕΚ 55/Α/11-12-1858). Μετά το 1868 υπηρέτησε διαδοχικά στα προξενεία της Σμύρνης, του Βουκουρεστίου, του Βελιγραδίου και της Σόφιας. Συνταξιοδοτήθηκε το 1882.
Απεβίωσε στην Αθήνα στις 9 Ιανουαρίου 1888 εξ αιτίας χρόνιου καρδιακού νοσήματος. Η εξόδιος ακολουθία τελέσθηκε στον ιερό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου παρουσία του δημάρχου Αθηναίων Τιμολέοντος Φιλήμονος, των στελεχών του Υπουργείου των Εξωτερικών, των ξένων διπλωματικών αποστολών και του Συλλόγου των εκ Μακεδονίας φοιτητών. Ετάφη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Από τον γάμο του με την Σουλτάνα Δόσκου είχε αποκτήσει τρία παιδιά: Τον Κωνσταντίνο, την Ελένη και την Νίνα. Οι δύο τελευταίες παντρεύτηκαν τους Δημήτριο Μαρούλη και Γεώργιο Τζιορμπατζιόγλου αντίστοιχα [9].
«Η πενία δε η εσχάτη, εν ή απεβίωσεν, αποζών μόλις εκ της συντάξεώς του μετά υπηρεσίας ημίσεος αιώνος, εισί τεκμήρια αλάθητα της τιμιότητος και της αφιλοκερδείας, δι’ ήν διεχειρίσθη πάντοτε την εμπιστευθείσαν αυτώ εντολήν» [10]. Είχε τιμηθεί με τα παράσημα των Ανωτέρων Ταξιαρχών της Αυστρίας και της Βουλγαρίας, με το Οσμανιέ τετάρτης τάξεως της Τουρκίας και με τον Χρυσό Σταυρό των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[ ]. Νόμος ΣΞΒ΄ (26 Οκτωβρίου 1853): «Περί οργανισμού των Προξενικών Αρχών» (ΦΕΚ 46/Α/31-12-1853).
[2]. Στις 5 Απριλίου 1858 ψηφίστηκε ο Νόμος ΥΝΕ΄ με τον οποίο αναπροσαρμόστηκαν οι μηνιαίες αποδοχές των διπλωματικών υπαλλήλων του Ελληνικού προξενείου της Λάρισας. Σύμφωνα με αυτόν ο μισθός του προξένου ορίστηκε στις 600, του γραμματέα στις 200 και του γραφέα στις 100 δραχμές. Βλ. Νόμος ΥΝΕ΄(5 Απριλίου 1858): «Περί προσθήκης εξωτερικών θέσεων και αυξήσεως της μισθοδοσίας Προξενικών τινών αρχών» (ΦΕΚ 13/Α/8-5-1858). Στο προσωπικό του προξενείου ανήκε και ο καβάσης (φύλακας, κλητήρας) που έφερε ειδική ενδυμασία και οπλοφορούσε.
[3]. Φάρος της Όθρυος (Λαμία), φ. 32 (24 Νοεμβρίου 1856).
[4]. Φάρος της Όθρυος (Λαμία), φ. 83 (16 Νοεμβρίου 1857).
[5]. Ως υποπρόξενος στον Βόλο διορίσθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1857 ο δικηγόρος και πρώην εισαγγελέας Πρωτοδικών Σπυρίδων Τριανταφύλλης (ΦΕΚ 2/Α/24-1-1858).
[6]. Φάρος της Όθρυος (Λαμία), φ. 83 (16 Νοεμβρίου 1857).
[7]. Bruno Helly, «Η οδός Λάρισας – Γυρτώνης – Τεμπών στην αναζήτηση του τάφου του Ιπποκράτη», Θεσσαλικό Ημερολόγιο (Λάρισα), τ. 24 (1993), σ. 3-17. Ειδικώς, σ. 14.
[8]. Φάρος της Όθρυος (Λαμία), φ. 97 (15 Φεβρουαρίου 1858).
[9]. Ακρόπολις (Αθήνα), φ. 2033 (10 Ιανουαρίου 1888) και 2034 (11 Ιανουαρίου 1888).
[10]. «Νεκρολογία», Αιών (Αθήνα), φ. 5176 (11 Ιανουαρίου 1888).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
