Η απάντηση που δόθηκε από πολλούς φορείς που μετείχαν είναι ότι περιβαλλοντική καταστροφή θα υποστεί ο Θεσσαλικός κάμπος και η χώρα γενικότερα αν δεν εκτελεστεί το έργο αυτό. Γιατί η Θεσσαλία κινδυνεύει από ερημοποίηση καθώς τα υπόγεια νερά εξαντλούνται και θαλασσινό νερό εισχωρεί στους υπόγειους υδροφορείς δημιουργώντας κινδύνους καταστροφής των εδαφών. Θα προσπαθήσω να δώσω μια εικόνα των επιχειρημάτων.
1. Η κατασκευή του ταμιευτήρα δεν θα προκαλέσει καμία εκτός ορίων και μη αντιμετωπίσιμη οικολογική καταστροφή. Αν υπάρχει πρόβλημα κατά την κατασκευή των έργων έχει ήδη αντιμετωπισθεί. Αντίθετα η ολοκλήρωση του έργου θα δημιουργήσει ένα εκπληκτικής ομορφιάς φυσικό περιβάλλον, με φυσική ζωή όπως έγινε με το ταμιευτήρα Πλαστήρα. Επί πλέον και κυρίως θα αποτρέψει μια τεράστια οικολογική καταστροφή της Θεσσαλίας και ευρύτερα της χώρας καθώς η Θεσσαλία θα οδηγηθεί σε ερημοποίηση. Και εξηγώ.
2. Ο ταμιευτήρας θα αποτελέσει αποθήκη νερού για να δημιουργήσει ένα σημαντικό απόθεμα νερού που θα χρησιμοποιηθεί σε περιόδους ξηρασίας που είναι πολύ πιθανές με τις αναμενόμενες κλιματικές αναταραχές.
3. Ο ταμιευτήρας μέσω των υδροηλεκτρικών έργων προς τη ροή του Αχελώου και προς τη Θεσσαλία θα παράγει Υ/Η ενέργεια, που είναι καθαρή και εγχώρια ενέργεια που θα καλύψει αιχμές ζήτησης.
4. Ο ταμιευτήρας μέσω της σήραγγας μεταφοράς του νερού στη Θεσσαλία μπορεί να λειτουργήσει ως συσσωρευτής ενέργειας (έργο αντλησιο-ταμίευσης) που θα βοηθήσει στην ισορροπία του συστήματος παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ (αιολική, ηλιακή) και θα συμβάλει στην επιτυχία του στόχου για οικονομία με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, κάτι για το οποίο έχει δεσμευτεί η χώρα μας. Επί πλέον η αντικατάσταση των λιγνιτικών σταθμών δεν θα γίνει μόνο από εισαγόμενο φυσικό αέριο αλλά από μια εγχώρια πρώτη ύλη, το νερό, κάτι που δυστυχώς υποτιμάται.
5. Το νερό που θα μεταφερθεί στη Θεσσαλία θα αποτρέψει μια τεράστια οικολογική καταστροφή που θα προκύψει από την καταστροφή των υπόγειων υδροφορέων καθώς έχουν ήδη υπεραντληθεί 3 δισ. κ.μ. μη ανανεώσιμων αποθεμάτων νερού και η υπεράντληση συνεχίζεται. Η πτώση της στάθμης των υπογείων υδάτων εκτός από την αύξηση του κόστους άρδευσης που θα κάνει την καλλιέργεια ασύμφορη, προκαλεί είσοδο θαλασσινού νερού στην Ανατολική Θεσσαλία (εσωτερική πεδιάδα του Κισσάβου, Μαυροβουνίου και Πήλιου) αλλά και σε περιοχές όπως το Δέλτα του Πηνειού ή στον Αλμυρό. Η οικονομική πίεση θα αναγκάσει τους αγρότες να συνεχίσουν να ποτίζουν με ακατάλληλα νερά με άμεσο κίνδυνο να καταστραφούν γόνιμα εδάφη.
6. Το υψηλό κόστος άρδευσης με αντλήσεις περιορίζει το εισόδημα των αγροτών που τους οδηγεί σε εγκατάλειψη των καλλιεργειών και μελλοντικά σε ερημοποίηση. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τη γη που καταστρέφεται από τη διάβρωση, το μέλλον της Θεσσαλίας, της μεγαλύτερης εύφορης πεδιάδας της χώρας δεν διαγράφεται ευοίωνο.
7. Σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Θεσσαλίας έχουμε καθιζήσεις εδαφών και ρωγμές που προέρχονται από την εξάντληση των υπόγειων υδροφορέων.
Συμπέρασμα: Το έργο περάτωσης του ταμιευτήρα της Συκιάς είναι ένα οικολογικό έργο, που θα σώσει τη Θεσσαλία από την ερημοποίηση, ενώ θα συμβάλει στην ανάπτυξη μιας παραγωγικής γεωργίας για να στηρίξει την ανάπτυξη της χώρας.
Ένα επιχείρημα που προβλήθηκε από ορισμένους είναι ότι η απασχόληση με τη μεταφορά νερών από τον Αχελώο καθυστερεί την έναρξη έργων ταμίευσης στη λεκάνη του Πηνειού. Ξεχνούν ότι το έργο της μεταφοράς είναι κατά τα 2/3 τελειωμένο, είναι το μεγαλύτερο σε όγκο από κάθε άλλο ταμιευτήρα στη Θεσσαλία και έχει το χαμηλότερο κόστος κατασκευής ανά κ.μ. νερού από όλους τους άλλους ταμιευτήρες. Επί πλέον κανείς δεν υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να γίνουν και έργα ταμίευσης στο εσωτερικό της λεκάνης, το αντίθετο. Αυτά όλα προβλέπονται στα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων τόσο του 2014 που προέβλεπε και σενάριο με μεταφορά νερών του Αχελώου όσο και του 2017 που με αντιδεοντολογική παρέμβαση της τότε κυβέρνησης αφαιρέθηκαν τα νερά του Αχελώου. Αυτά όλα έπρεπε να μπουν σε ένα σχέδιο με προτεραιότητες και να προγραμματιστεί η εκτέλεσή τους. Αλλά η κυβέρνηση εκείνης της περιόδου (2015-19) δεν έκανε καμία προσπάθεια για λύση του προβλήματος. Ούτε μια προμελέτη ή μελέτη ταμιευτήρα, ούτε μια δημοπράτηση έργου, ούτε καν ένα πρόγραμμα ή έργο για εξοικονόμηση νερού στην άρδευση ή άλλο. Φαίνεται ότι το μόνο που έκανε ήταν η χρηματοδότηση μελέτης για τον εμπλουτισμό των υπογείων υδροφορέων της Χάλκης, ένα έργο τοπικής σημασίας (10.000.000 κ.μ. νερού που ένα μέρος θα φτάσει στον υπόγειο υδροφορέα) το οποίο φυσικά στηρίζεται σε νερά του Πηνειού που μάλλον δεν θα υπάρχουν χωρίς τη μεταφορά νερών από τον Αχελώο.
Φαίνεται ότι η παρούσα κυβέρνηση και όλοι οι τοπικοί φορείς συμφωνούν ότι η μεταφορά πρέπει να γίνει για να σωθεί ο Θεσσαλικός κάμπος και αυτό δίνει βάσιμες ελπίδες ότι οι επόμενες γενιές θα έχουν αρδευόμενα χωράφια για να συμβάλλουν στην επίλυση του επισιτιστικού προβλήματος της χώρας.
Φ. Γέμτος (Για την Επιτροπή στήριξης των έργων νερού Ανω Αχελώου)
