Για τον δάσκαλο Γιάννη Κολιόπουλο (1942-2022)

In memoriam:

Από τον Βασίλη Πλατή, φιλόλογο-δρα Ιστορίας Α.Π.Θ.

Το τελευταίο διάστημα έφυγαν από τη ζωή σημαντικές προσωπικότητες του πνευματικού κόσμου φτωχαίνοντας την επιστήμη και τον πολιτισμό. Ένας από αυτούς, που μας εγκατέλειψε πρόσφατα, είναι ο Γιάννης Κολιόπουλος.

Ομότιμος Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Κολιόπουλος δεν υπήρξε μόνο διαπρεπής και βραβευμένος ιστορικός, του οποίου το επιστημονικό έργο, πλούσιο σε ποσότητα αλλά και εφάμιλλης ποιότητας, αναγνωρίστηκε διεθνώς και διείσδυσε σε πολλές άγνωστες πτυχές «σκοτεινών» ή «υποφωτισμένων» περιόδων της Ελληνικής Ιστορίας.
Ισχυρή προσωπικότητα, με στέρεες και εμπεδωμένες απόψεις που τις εξέφραζε θαρρετά και με επιχειρήματα, αλλά και σεβασμό στη διαφορετική γνώμη και ιδεολογία, επιστήμονας προσηλωμένος στους κανόνες αντικειμενικότητας και αλήθειας της Κλειούς, «άφοβος», κατά τις επιταγές του Λουκιανού, ο Κολιόπουλος διακρίθηκε ως ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους Έλληνες ιστορικούς.
Αρκετά από τα βιβλία του αποτελούν πρωτότυπες συμβολές καλύπτοντας σημαντικά κενά της ιστορικής έρευνας και επί χρόνια παραμένουν αξεπέραστα, «έργα αναφοράς» για τους νεότερους. Ανάμεσά τους, η μελέτη του «Ληστές» όπου εξετάζει το φαινόμενο της ληστείας που είχε λάβει δραματικές διαστάσεις κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, αλλά και η βραβευμένη εξαιρετική σύνθεσή του «Λεηλασία Φρονημάτων» στην οποία αναφέρθηκε στις ιδεολογικές «μεταλλάξεις» και τα πάθη που αναμοχλεύτηκαν την ταραγμένη δεκαετία του 1940 στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (ο ίδιος καταγόταν από το Βοτάνι της Καστοριάς).
Σημαντική είναι, εξάλλου, και η συνεισφορά του στην κατανόηση και διδασκαλία της ευρωπαϊκής ιστορίας, στην οποία επέδειξε ανάλογο ζήλο με τη μελέτη της Ελληνικής Ιστορίας.
Εκείνο όμως που κυρίως ξεχωρίζει στην προσωπικότητα του ανθρώπου και επιστήμονα Γιάννη Κολιόπουλου είναι το σπάνιο χάρισμα του αληθινού δασκάλου. Άνθρωπος που εμπιστευόταν τους νέους όσο κανείς άλλος, διέκρινε από μακριά την αξιοσύνη και την επιβράβευε, περιέβαλλε τους μαθητές του με ανυπόκριτη αγάπη και σεβασμό που του ανταποδιδόταν εύλογα και αβίαστα, στηλίτευε τη δουλοπρέπεια και την προσποίηση.
Αναμφίβολα, αποτελεί «κεφάλαιο» για τη μετέπειτα ζωή και τη σταδιοδρομία ενός νέου επιστήμονα να μαθητεύει στην επιστήμη της Ιστορίας και να μυείται τα «μυστικά» της δίπλα σε πραγματικούς δασκάλους του βεληνεκούς Κολιόπουλου.
Είθε, η επιστήμη της Ιστορίας να αναδείξει στο μέλλον «θεράποντες» ανάλογων δεξιοτήτων και ο ακαδημαϊκός χώρος πραγματικούς δασκάλους, που δικαίως θα θεωρούνται αυθεντίες και θα τυγχάνουν ανιδιοτελούς σεβασμού.