αυτό θα ήθελα να καταθέσω έναν σχολιασμό διαφορετικό, που αναδεικνύει με τον πιο επίσημο τρόπο το πώς αξιολογούν τον τομέα της Γεωργίας σχεδόν όλα τα μαζικά μέσα επικοινωνίας που εκφράζουν το σύνολο της κοινωνίας. Όλα λοιπόν τα ΜΜΕ αναφέρονται στην «αναβάθμιση» του πρώην πλέον υπουργού Γεωργίας, ο οποίος μετακόμισε στο Υπουργείο Εσωτερικών. Ο τομέας λοιπόν που αντιπροσωπεύει, το Υπουργείο Γεωργίας, είναι υποδεέστερος σε σχέση με όλους τους άλλους τομείς. Νομίζω ότι με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο το γεγονός αυτό αποδεικνύει το τεράστιο λάθος που διαχρονικά διαπράττουν όλες οι δυνάμεις και κυρίως οι πολιτικές, από τις οποίες εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η ανάπτυξη της χώρας και της οικονομίας της.
Κατώτερος λοιπόν όλων των άλλων, ο αγροτικός τομέας και όποιος τον υπηρετεί είναι «υποβαθμισμένος» και «αναβαθμίζεται», όταν μετακινείται σε άλλο τομέα. Είναι όμως έτσι; Είναι ο ρόλος που έπαιξε και παίζει αυτός ο τομέας υποδεέστερος των άλλων στη διαδρομή αυτής της χώρας και σε ολόκληρο τον πλανήτη; Ας δούμε λοιπόν ενδεικτικά ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία για να αντιληφθούμε το μέγεθος αυτής της πλάνης που, μαζί με πολλούς άλλους σοβαρούς λόγους, συνέβαλε στο να φθάσει η χώρα σε αυτό το όχι και τόσο κολακευτικό σημείο που βρίσκεται σήμερα.
Ας αρχίσουμε με μια ματιά στο παγκόσμιο στερέωμα για τη σημασία της Γεωργίας στη διατροφή του παγκόσμιου πληθυσμού για να πάρουμε μια πρώτη ιδέα για τη σημασία της Γεωργίας. Σημειώνεται ότι, όταν ξέσπασε η πανδημία δύο ήταν οι πιο μεγάλοι κίνδυνοι για τον κόσμο, η επισιτιστική επάρκεια και η ασφάλεια των τροφίμων. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) 800 εκ. άνθρωποι στον κόσμο υποσιτίζονται (το ποσοστό αυτό στην Αφρική αγγίζει το 30%) και οι ανάγκες σε τροφές θα αυξηθούν κατά 60% μέχρι το 2050, οπότε ο πληθυσμός θα είναι 9,7 δισεκατομμύρια. Ακόμη σημειώνεται ότι 9 εκ. άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την πείνα, το 1/3 των οποίων είναι παιδιά. Βέβαια δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι επί δέκα χιλιετίες που υπάρχει αγροτική παραγωγή, η Γεωργία παράγει αρκετά τρόφιμα που τρέφουν ολόκληρο τον πλανήτη.
Όμως ας δούμε πιο συγκεκριμένα τι προσφέρει στην χώρα μας η γεωργία, αυτός ο τομέας που το Υπουργείο που τον εκπροσωπεί θεωρείται «υποβαθμισμένο». Το 1981 που η Ελλάδα εντάχθηκε στην ΕΟΚ η γεωργική παραγωγή συμμετείχε στο ΑΕΠ της χώρας σε ποσοστό 25% και απασχολούσε το 30% του εργατικού δυναμικού, που σταδιακά έφτασε σήμερα να αποτελεί το 4% του ΑΕΠ και να απασχολεί το 12% του εργατικού δυναμικού. Δηλαδή παρά τις ουσιαστικές δομικές αδυναμίες της ελληνικής γεωργίας (μικρός κλήρος, αναποτελεσματική οργάνωση, χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο, μικρή τεχνογνωσία, μικρή μεταποιητική προστιθέμενη αξία, μικρό ποσοστό νέων που απασχολούνται στη γεωργία, χαμηλή εκπαίδευση παραγωγών, μικρό branding, υποτυπώδη αγροτική έρευνα), ο τομέας αυτός εξακολουθεί να συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία της χώρας. Στην περίοδο της οικονομικής κρίσης η ελληνική γεωργία επέδειξε αξιοσημείωτη αντοχή και επηρεάσθηκε ελάχιστα σε σχέση με τους άλλους τομείς της οικονομίας σημειώνοντας αύξηση του ποσοστού της προστιθέμενης αξίας της. Το επιχειρηματικό εισόδημα της γεωργίας άντεξε επίσης παραμένοντας σταθερό με ελάχιστη βελτίωση, δείχνοντας ότι η πρωτογενής παραγωγή παρουσίασε αξιοσημείωτη αντοχή και ανελαστικότητα, κάτι που αναμένεται να συμβεί και με τη σημερινή καινούργια κρίση λόγω της πανδημίας. Αλήθεια ποιος άλλος τομέας της οικονομίας επέδειξε ανάλογα χαρακτηριστικά;
Ενώ λοιπόν από τα παραπάνω ενδεικτικά αναφερόμενα για τη σημασία της γεωργίας στη χώρα μας θα έπρεπε η Γεωργία να είναι πολύ ψηλά, στο κέντρο του ενδιαφέροντος του πολιτικού μας συστήματος, έχει «καταδικασθεί» σε ένα «υποβαθμισμένο» τομέα, υποστηριζόμενο από ένα «δεύτερης» κλάσης Υπουργείο, ο Υπουργός του οποίου όταν μετακινείται σε οποιαδήποτε άλλο υπουργείο «αναβαθμίζεται». Δυστυχώς αυτή η τελείως ανορθολογική κατάσταση είναι διαχρονική, έχοντας συμβάλει σημαντικά, μαζί με όλα τα δομικά προβλήματά της, στη σημαντική υποβάθμιση του αγροτικού τομέα. Αντί λοιπόν η Γεωργία και το Υπουργείο που την υποστηρίζει να βρίσκεται σε μία από τις πρώτες θέσεις σε ό,τι αφορά τη συγκέντρωση του ενδιαφέροντος από την Πολιτεία, είναι στην πιο «υποβαθμισμένη» τελευταία θέση. Ας ευχηθούμε ότι ένα από τα μαθήματα της πανδημίας, που φέρει πολύ ψηλά στην ατζέντα τα θέματα της επισιτιστικής επάρκειας και ασφάλειας των τροφίμων, να αποτελέσει μια σοβαρή αφορμή για αλλαγή πλεύσης σε ό,τι αφορά τη στήριξη της Γεωργίας της χώρας.
Από τον Χρίστο Τσαντήλα
*Ο Χρίστος Τσαντήλας είναι γεωπόνος, Δρ. Εδαφολογίας, πρ. τακτικός ερευνητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.
