σκεπτικούς και φοβισμένους για το άγνωστο που έρχεται. Ο Αύγουστος έκρυβε μία ξαφνική εμπλοκή, που αφορούσε τις σχέσεις μας με τον εξ ανατολών, αμετροεπή γείτονά μας. Ο Σεπτέμβριος έφερε ανέλπιστα καιρικά φαινόμενα, τα οποία άφησαν ανεπούλωτες πληγές και δυστυχώς στοίχησαν σε ανθρώπινες ζωές. Οι παραπάνω κρίσεις απέδειξαν πόσο ανέτοιμη, ίσως και ανήμπορη, ήταν αυτή η χώρα με ευθύνες δεκαετιών προκειμένου όχι μόνο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, αλλά κυρίως να τα προλάβει. Απέδειξαν όμως και κάτι ακόμη. Ότι οι μεγάλες κρίσεις, απαιτούν δύο πράγματα. Πρώτον γενναίες αποφάσεις και δεύτερον ικανούς ηγέτες για να τις πάρουν. Ευτυχώς για τη χώρα, βρέθηκε ο κατάλληλος άνθρωπος, στην κατάλληλη χρονική στιγμή.
Για την κρίση στα ελληνοτουρκικά και τις γενναίες αποφάσεις που ελήφθησαν, τοποθετήθηκα μέσα στον Αύγουστο, με αντίστοιχα άρθρα μου. Για να έρθουμε στα πιο πρόσφατα, όλοι γνωρίζουμε τι προκαλεί η φύση στον άνθρωπο, όταν εκείνος πηγαίνει κόντρα σε αυτήν. Τώρα ήταν η Θεσσαλία, πριν ένα μήνα η Εύβοια, πιο παλιά η Μάνδρα, το Μάτι, τον επόμενο μήνα ενδεχομένως μία άλλη περιοχή. Δεν αλλάζει κάτι όσο βάζουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, αλλά επιβάλλεται να το δούμε κατάματα και να το λύσουμε. Οφείλουμε να μάθουμε να σεβόμαστε τους νέους κανόνες της κλιματικής αλλαγής, και να αλλάξουμε κουλτούρα τονώνοντας την περιβαντολογική μας συνείδηση.
Οι διαχρονικές ευθύνες της πολιτείας βοούν, αλλά η συνενοχή του ανθρώπου, επιφέρει την ίδια ακριβώς ποινή. Η άναρχη δόμηση, οι καταπατήσεις με ανέλεγκτους τίτλους ιδιοκτησίας στο βωμό της ασυδοσίας που έχει απλώσει τα πλοκάμια της παντού, τα φρεάτια των πόλεων που δεν καθαρίζονται σχεδόν ποτέ, οι δρόμοι που φτιάχνονται πρόχειρα με χώμα πάνω στο χώμα αλλά θεωρούνται μεγάλες προεκλογικές επιτυχίες, τα μπαζώματα των ρεμάτων που μπορεί κάλλιστα να πετάξει κάποιος τα σκουπίδια του, είναι λίγες από τις αιτίες. Μην τα βάζουμε αποκλειστικά με τα καιρικά φαινόμενα. Αυτά τουλάχιστον προειδοποιούν 2-3 ημέρες πριν. Το ανθρώπινο έγκλημα όχι. Ίσως ο «Ιανός» ήταν η αφορμή. Ο άνθρωπος όμως σίγουρα ήταν η αιτία.
Η υγειονομική κρίση από την άλλη, κατέδειξε πόσο σαθρά ήταν τα θεμέλια του συστήματος υγείας, με ευθύνες όσων κυβέρνησαν τα προηγούμενα χρόνια. Ευτυχώς στην προκειμένη περίπτωση, οι ‘’ήρωες’’ με τις άσπρες και τις πράσινες μπλούζες αποδεικνύουν πόσο ικανοί είναι απέναντι στο λειτούργημα που επιτελούν. Πάντα πίστευα ότι πρωταρχικό καθήκον της πολιτείας είναι να προστατέψει και να εξασφαλίσει την υγεία των πολιτών της, καθώς όταν νοσεί μία κοινωνία, δεν υπάρχει περιθώριο συζήτησης για κάτι άλλο, είτε λέγεται οικονομία, είτε παιδεία, είτε ασφάλεια. Η γρήγορη αύξηση των κλινών ΜΕΘ αλλά και οι προσλήψεις έκτακτου και μόνιμου προσωπικού στην Υγεία, στα Σχολεία, στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στην Πολιτική Προστασία, στα Σώματα Ασφαλείας, συνέτειναν στην αντιμετώπιση του προβλήματος, αν και θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και χρόνια.
Τα έκτακτα υγειονομικά μέτρα, είμαι σίγουρος ότι όπως απέδωσαν μέχρι τώρα, θα συνεχίσουν να αποδίδουν. Τι θα γίνει όμως με την πραγματική στήριξη της ελληνικής οικονομίας; Τι θα γίνει με τη στήριξη των παραγωγικών δυνάμεων αυτής της χώρας, που λόγω της πανδημίας αντιμετωπίζουν ευθέως το φάσμα της απόλυτης καταστροφής; Τι θα γίνει με τον επιχειρηματία που καθόριζε τις ανάγκες του βάσει των 20 τραπεζιών που είχε στο μαγαζί του, και τώρα πρέπει να έχει 5; Τι θα γίνει με τους ελεύθερους επαγγελματίες που αποτελούν όλα αυτά τα χρόνια τον βασικό αιμοδότη της οικονομίας μας; Τι θα γίνει με τον δικηγόρο, που βλέπει την επαγγελματική ύλη να μειώνεται στο ελάχιστο; Τι θα γίνει με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, που βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο της απόλυσης; Τι θα γίνει με τα επενδυτικά σχέδια που λιμνάζουν, και των οποίων τα δεδομένα και οι προϋποθέσεις υλοποίησης, έχουν αλλάξει δραματικά; Τι θα γίνει με το νέο επιστήμονα που μπαίνει τώρα στην αγορά εργασίας, υπό άλλους κανόνες και οικονομικά μεγέθη; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα πρέπει να δοθούν άμεσες και ειλικρινείς απαντήσεις.
Ήδη ελήφθησαν σημαντικά μέτρα στήριξης επιχειρήσεων, επαγγελματιών και εργαζομένων, που θα φτάσουν τα 25 δισ. ευρώ. Ίσως όμως θα έπρεπε να ληφθούν ακόμη πιο γενναίες αποφάσεις, για έναν πόλεμο άδικο και ανηλεή, για τον οποίο σίγουρα δεν ευθύνονται οι πολίτες. Η αναγνώριση της δύσκολης κατάστασης της ελληνικής οικονομίας αποτελεί το πρώτο βήμα, για να σχεδιαστούν και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την επαναφορά της σταδιακά, και στο πλαίσιο του δυνατού, σε μία νέα πορεία σταθερότητας και ανάπτυξης. Παρόλ’αυτά ο εφησυχασμός που ενδεχομένως κρύβεται για πολλούς, πίσω από τη ρητορική της γρήγορης και εύκολης ανάκαμψης, είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Είμαι σίγουρος ότι με πίστη στις δυνάμεις μας, στο τέλος θα τα καταφέρουμε. Αν δεν τα καταφέρουμε, ίσως να μην έχει έρθει ακόμη το τέλος…
Ο Βάσος Π. Καραμπίλιας είναι δικηγόρος Αθηνών, μέλος του Μητρώου στελεχών της Ν.Δ., επιστημονικός συνεργάτης στη Βουλή των Ελλήνων.
