Το 1541, αφότου ο βασιλιάς της Αγγλίας Ερρίκος Η` (1509-1547) γίνεται βασιλιάς και της Ιρλανδίας, μοιράζει μεγάλες και εύφορες εκτάσεις στους ευνοουμένους του Άγγλους αριστοκράτες, εγκαινιάζοντας έτσι την περίοδο της ανοιχτής διαμάχης ή αλλιώς της ταξικής διαπάλης μεταξύ των φεουδαρχών και των μικροϊδιοκτητών-εργατών γης.
Το 1649 ο Άγγλος πολιτικός-στρατιωτικός ηγέτης Όλιβερ Κρόμγουελ (1599-1658), νικητής του εμφυλίου πολέμου, γίνεται πανίσχυρος, οδηγεί στο δικαστήριο και τελικά στο θάνατο τον Κάρολο Α`, διαλύει τη βουλή των Λόρδων, ονομάζει το Αγγλικό κράτος Κοινοπολιτεία, αποβιβάζει στρατό στην Ιρλανδία και κατατροπώνει τους εξεγερμένους και τους συμμάχους τους, Ισπανούς - Γάλλους. Στην αποφασιστική μάχη του (ποταμού) Μπόιν, οι εκδικητικοί Άγγλοι, όντας νικητές, μπαίνουν στην πόλη Ντροέντα (Drogeda) και σφαγιάζουν τον πληθυσμό της, επειδή η περιοχή αυτή αποτελεί τον θύλακο των φανατικών υποστηρικτών της δυναστείας των Στιούαρτ…
Το 1800, επί τέλους, επιτυγχάνεται η ενσωμάτωση (Ένωση) Αγγλίας - Ιρλανδίας, αλλά οι εκμεταλλευτές-καταπιεστές Άγγλοι που θεωρούν τους Ιρλανδούς παρακατιανούς, δεν δίνουν πολλά περιθώρια ανάπτυξης και εκδημοκρατισμού στους Ιρλανδούς, ώσπου το 1829, με το «Διάταγμα της Χειραφέτησης των Καθολικών», αίρονται οι περιορισμοί που αφορούν τα πολιτικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών.
Από τον καιρό της ενσωμάτωσης οι Ιρλανδοί βουλευτές αγωνίζονταν εντός και εκτός Κοινοβουλίου για την βελτίωση της ζωής των ανθρώπων τους, οι οποίοι υποφέρουν και στερούνται, ειδικότερα όταν οι άρπαγες φεουδάρχες, όλο και αφαιρούν αγροτικές γαίες απ` τους φτωχούς αγρότες.
Όταν οι Ισπανοί κονκισταδόρες (κατακτητές) φέρνουν τον 16ο αιώνα από την Αμερική στην Ευρώπη την πατάτα, φτάνει και στους συμμάχους τους, τους Ιρλανδούς. Η καλλιέργεια της πατάτας ύστερα από μερικά χρόνια γίνεται η βασικότερη από τις καλλιέργειες, αφού το προϊόν αυτό κατέστη βασικό στην καθημερινή διατροφή των φτωχών Ιρλανδών.
Τη διετία 1740-1741 ενσκήπτει ο πρώτος λιμός στην Ιρλανδία, εξ αιτίας του ελαττωματικού σπόρου πατάτας που εισάγεται από την Ισπανία, με αποτέλεσμα,το πρώτο μεταναστευτικό κύμα προς την Αμερική και στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες. Τον επόμενο αιώνα και συγκεκριμένα την πενταετία 1845-1852, μία πολύ σοβαρή ασθένεια της πατάτας που ονομάστηκε «περονόσπορος της πατάτας», προσβάλει τις καλλιέργειες σε όλη την Ιρλανδία, με αποτέλεσμα να σαπίζουν οι ρίζες, πριν ακόμα βγουν από τη γη. Η μεγάλη ελάττωση, αρχικά κατά 20% στην παραγωγή της πατάτας και αργότερα, η ολοσχερής καταστροφή της παραγωγής, επιφέρει τον μεγαλύτερο λιμό στην Ευρώπη του 19ου αιώνα και την πείνα, ενώ η κοινωνική πολιτική της Αγγλίας στους πεινασμένους Ιρλανδούς ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Η Αγγλική κυβέρνηση «εξαντλώντας» την αλληλεγγύη της στους πεινασμένους πληθυσμούς, εφαρμόζει το σχέδιο της «υπό περιορισμό αρωγής», που περιλαμβάνει εγκλεισμό των εξαθλιωμένων σε «χώρους εργασίας», χωρίζουν τα μέλη των οικογενειών και τους υποχρεώνουν σε καταναγκαστική εργασία κάτω από άθλιες συνθήκες για ένα κομμάτι ψωμί. Το αποτέλεσμα του λιμού της πατάτας είναι ένα με ενάμισυ εκατομμύριο νεκροί από την πείνα και ενάμισυ εκατομμύριο μετανάστες κυρίως προς την Αμερική -Καναδά -Αυστραλία, ενώ πολλοί από τους επιζώντες εγκαταλείπουν τα χωράφια τους και καταφεύγουν στις πόλεις για να βρουν οποιαδήποτε εργασία. Η μεγάλη όμως συνάθροιση στις πόλεις και ο συγχρωτισμός φέρνουν και επιδημίες με οικόσιτα ζώα και τρωκτικά, όπως τύφου (κυρίως) και χολέρας.
Ο τύφος (Αγγλ. Tyfphus) είναι βαρειά εξανθηματική λοιμώδης νόσος που προκαλείται από διάφορα βακτηρίδια (Ρικέτσιες) και μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω των ενδιάμεσων ξενιστών (αρθρόποδων), όπως των ψύλλων, των φθειρών, τσιμπουριών. Ο άνθρωπος προσβάλλεται από τον τύφο είτε από τσίμπημα ψύλλων οι οποίοι παρασιτούν (φιλοξενούνται) στο σώμα των τρωκτικών είτε από την επαφή με το δέρμα των αποξηραμένων μολυσμένων περιττωμάτων των ψειρών των ενδυμάτων.
Από την επιδημία του τύφου στην Ευρώπη, κατά τη διάρκεια ης πενταετίας 1917-1925, υπολογίζεται από τους ερευνητές πως προσβλήθηκαν 25 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ στην ευρεία εξάπλωσή της συνέβαλαν και οι ιδιαίτερες συνθήκες, που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια του Α` Παγκοσμίου Πολέμου.
Η επιδημία τύφου στην Ιρλανδία προκάλεσε τον θάνατο σε 350 χιλιάδες ανθρώπους, αφού ο λιμός της πατάτας σκότωσε και έδιωξε το 30% του πληθυσμού από την χώρα του.
Το 1921 η Ιρλανδία αποκτά την αυτονομία της, γίνεται Προεδρική Δημοκρατία, παραχωρεί ένα μικρό κομμάτι της (το 1/6) στο Ηνωμένο Βασίλειο (Β. Ιρλανδία), ενώ ο ΙΡΑ (Ιρλανδικός απελευθερωτικός στρατός), αγωνίζεται μέχρι και σήμερα για την ενοποίηση της Ιρλανδίας, ακόμα και με ανορθόδοξες πολλές φορές μεθόδους…
Βοηθήματα
Ε. Δανόπουλου. Εσωτ. Παθολογία 1966
Μεγάλη Ιστορ. Εγκυκλ. τ. 5ος, 8ος Μοντ. Καιροί
Πάπυρους –Larousse Εγκυκλ. λεξ. τ. β` ΤΟ ΒΗΜΑ
Του Τάσου Πουλτσάκη*
* Τάσος Πουλτσάκης είναι νευρολόγος – ψυχίατρος, τ. διευθυντής του Νευρολογικού τμήματος του Γ.Ν. Λάρισας
