Αναρωτηθήκατε ποτέ πως μπορεί να συνεννοηθεί ένας κωφάλαλος που δε διαθέτει συνοδό τα ξημερώματα στα επείγοντα ενός νοσοκομείου; Πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα ενός κέντρου υγείας ένας άνθρωπος καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο; Η κατάσταση στο χώρο της υγείας για τα άτομα με αναπηρίες που είτε αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα, είτε προβλήματα όρασης ή ακοής χαρακτηρίζεται ως «χαοτική». Οι ελλείψεις που καταγράφονται στα δημόσια νοσοκομεία, στα Κέντρα Υγείας αλλά κυρίως στα περιφερειακά ιατρεία είναι σημαντικές με τις υποδομές ανύπαρκτες. Για τα άτομα με αναπηρίες η επίσκεψη, η πρόσβαση σε μια δομή δημόσιας υγείας αποτελεί πολυτέλεια.
Η κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της υγείας στην Ελλάδα καταγράφεται σε έρευνα που διεξήγαγε σε σύνολο 1.541 μονάδων υγείας στην Ελλάδα, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία Θεσσαλίας Ράλλης Τσιουλάκης, στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το μεταπτυχιακό υλοποιείται από την Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας ενώ η έρευνα του κ. Τσιουλάκη έχει ως θέμα της την «Έρευνα των συνθηκών προσβασιμότητας φροντίδας υγείας του συνόλου των Υγειονομικών Περιφερειών της Ελλάδας».
ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Στα κέντρα υγείας και στα περιφερειακά ιατρεία οι ράμπες που εξασφαλίζουν την πρόσβαση σε κινητικά ανάπηρους είναι ανύπαρκτες. Πολλές φορές οι πόρτες εισόδου στα περιφερειακά ιατρεία είναι τόσο στενές με αποτέλεσμα να μη χωρά να περάσει στο εσωτερικό του κτιρίου αναπηρικό καροτσάκι. Τα νοσοκομεία δε διαθέτουν οδηγούς όδευσης τυφλών, στα τμήματα των επειγόντων περιστατικών είναι ανύπαρκτα τα άτομα που γνωρίζουν τη νοηματική γλώσσα για να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν κωφάλαλους. «Στο χώρο της υγείας επικρατεί ένα χάος αναφορικά με την πρόσβαση των δημόσιων δομών υγείας από άτομα με αναπηρίες. Στα νοσοκομεία η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη από άποψη υποδομών, ωστόσο στα κέντρα υγείας και τα περιφερειακά ιατρεία που σηκώνουν το βάρος της παροχής υπηρεσιών υγείας στην περιφέρεια η κατάσταση είναι απογοητευτική», δηλώνει στην «Ε» ο Ράλλης Τσιουλάκης.
Όπως προκύπτει από το σύνολο των δομών μόνο οι 331 έχουν ειδικές θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτου ατόμου με αναπηρία. Από αυτές μόλις τα 89 είναι νοσοκομεία, 102 Κέντρα Υγείας και 140 περιφερειακά ιατρεία.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στις θέσεις των χώρων στάθμευσης προκειμένου έναν άτομο με αναπηρία να προσεγγίσει μια δομή υγείας. Απαιτείται ράμπα που να συνδέει το χώρο που θα σταθμεύσει το όχημα του αναπήρου, με το πεζοδρόμιο. Σύμφωνα με την έρευνα του προέδρου της Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία τη συγκεκριμένη υποδομή τη διαθέτουν μόλις 201 μονάδες από το σύνολο των 331 που απάντησαν ότι διαθέτουν θέσεις για ΑμεΑ. Συγκεκριμένα, από τα 89 νοσοκομεία, μόλις τα 75, από τα 102 κέντρα υγείας ράμπα έχουν τα 81 και από τα 140 περιφερειακά ιατρεία ράμπα πρόσβασης από το χώρο στάθμευσης μέχρι το πεζοδρόμιο έχουν τα 45.
Εκτός των δομών υγείας φαίνεται ότι μένουν οι τυφλοί. Από τις συνολικά 1.524 μονάδες μόνο οι 8 , διαθέτουν «οδηγό όδευσης τυφλών» πλάκες ανάγλυφες δηλαδή πεζοδρομίου. Και από αυτές τις 8, μόνο οι 4 μονάδες υγείας διαθέτουν «οδηγό» στους εσωτερικούς διαδρόμους.
Πρόβλημα διαπιστώνεται ακόμη και για μια επίσκεψη στην τουαλέτα των δομών υγείας από ανάπηρους. Μόλις 345 μονάδες διαθέτουν τουαλέτα προσβάσιμη σε άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο. Και πάλι όμως μόνο στις 173 από αυτές υπάρχουν χειρολαβές στη λεκάνη που είναι απαραίτητες για να πιαστεί ο κινητικά ανάπηρος και να μπορέσει να καθίσει από το καροτσάκι στη λεκάνη της τουαλέτας.
«Κανένα νοσοκομείο δε διαθέτει υπάλληλο που να γνωρίζει τη νοηματική», αναφέρει ο κ. Τσιουλάκης «οι ελλείψεις σε υποδομές είναι τεράστιες από τη στιγμή που σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία δεν υπάρχει καν το εκπαιδευμένο προσωπικό για να εξυπηρετήσει άτομο με αναπηρία». Από το σύνολο των 1.541 μονάδων υγείας, στις 1.483 δεν υπάρχει ούτε ένα άτομο. «Σκεφτείτε να πάει ένας κωφός στα επείγοντα ενός νοσοκομείου σφαδάζοντας από τον πόνο. Οι γιατροί θα τον κοιτούν. Δεν υπάρχει ούτε ένα άτομο που να γνωρίζει τη νοηματική γλώσσα.», πρόσθεσε ο Ράλλης Τσιουλάκης.
Συμπέρασμα όλων των παραπάνω και με βάση την έρευνα του κ. Τσιουλάκη η συντριπτική πλειοψηφία των μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας όλων των κατηγοριών παρουσιάζει προβλήματα όσον αφορά την προσβασιμότητα. Τα νοσοκομεία βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση. Η κατάσταση στα περιφερειακά ιατρεία εμφανίζεται τραγικά απογοητευτική ενώ διαπιστώνεται παντελής αδιαφορία για εκπαίδευση προσωπικού σε ζητήματα αναπηρίας και απουσία παροχής «ζωντανής βοήθειας».
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος των Ατόμων με Αναπηρία Θεσσαλίας οι υποδομές για άτομα με αναπηρίες δεν έχουν μεγάλο κόστος, «είναι καθαρά θέμα αντίληψης. Δεν είναι ότι στερούμαστε από νόμους. Είναι ότι δεν εφαρμόζονται οι νόμοι. Δεν υπήρξε ποτέ σοβαρός σχεδιασμός σε επίπεδο εθνικό, περιφερειακό, τοπικό. Ένας στόχος πενταετίας. Μια εκπαίδευση μέρους του προσωπικού που εργάζεται στις δομές υγείας».
Ζωή Παρμάκη
