Συνέντευξη στον Δημήτρη Βάλλα
Αλλαγή σελίδας για τον Κώστα Καραμπάτσα η μετακόμισή του από το τιμόνι του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας σ’ αυτό του γειτονικού Βόλου που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Υγείας στις αρχές της εβδομάδας.
Μετά από 3,5 περίπου χρόνια παρουσίας με χειροπιαστό έργο, ορατό στην τοπική κοινωνία και θετικό συνολικά πρόσημο, ο κ. Καραμπάτσας βρίσκεται στην αυγή μιας νέας πρόκλησης.
Προβεβλημένο πρόσωπο της τοπικής κοινωνίας, με μακρά διαδρομή στην αυτοδιοίκηση ως αντινομάρχης Υγείας επί νομαρχίας Γ. Φλώρου, διοικητής στο ΓΝΛ , ο κ. Καραμπάτσας μαθηματικός και κεντρικό στέλεχος επί σειρά ετών της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας , αποδέχεται ασμένως τη νέα του αποστολή. Εργασιομανής και μεθοδικός, ο νέος διοικητής του Γ.Ν. Βόλου, κάνει μια αναδρομή στα χρόνια που πέρασε στο «Κουτλιμπάνειο», μιλώντας σήμερα στην «Ε» και οριοθετώντας ταυτόχρονα τους νέους του στόχους, για τους οποίους έχει ήδη «σηκώσει τα μανίκια».
* Κύριε Καραμπάτσα να αρχίσω λίγο... προβοκατόρικα παραφράζοντας τον Εμπειρίκο... Τι γυρεύει ένας Λαρισαίος στον Βόλο;
-«Ε, όχι δα! Αυτά είναι εντελώς ξεπερασμένα πράγματα! Στην εποχή μας , σύνορα , γεωγραφικοί και άλλοι τοπικιστικοί διαχωρισμοί δεν έχουν καμία σημασία. Αφήστε που η Μαγνησία με τις όμορφες ακτές και τα νησιά της , αποτελεί αγαπημένο τόπο διακοπών των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων και μου ξαναφέρνει νοσταλγίες από τα ωραία χρόνια της αθωότητας.
Και πέρα απ΄αυτό όμως, η τιμητική αυτή θέση ευθύνης που μου ανατέθηκε είναι μια ακόμα πρόκληση για μένα. Την αποδέχομαι με σοβαρή σκέψη και απόφαση για ουσιαστικό έργο για τη δημόσια υγεία και τους πολίτες».
* Είναι γεγονός , ότι η θητεία σας στο Γενικό Νοσοκομείο της Λάρισας, χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα επιτυχής. Μιλήστε μας σχετικά...
-«Σας ευχαριστώ και για την αναφορά, αλλά και για την ευκαιρία που μου δίνετε να πω δυο λόγια για αυτή την τελευταία περίοδο του επαγγελματικού μου βίου. Στο ΓΝΛ συνάντησα και γνώρισα εξαιρετικούς ανθρώπους με διάθεση για δουλειά, με συλλογικές αξίες και κουλτούρα συναίνεσης και δημιουργικότητας. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ ευτυχή γι’ αυτό. Σε καιρούς δύσκολους, με σκληρή δημοσιονομική πραγματικότητα και περιορισμούς, προσπαθήσαμε όλοι μαζί να κρατήσουμε «ψηλά τη σημαία» . Το «Κουτλιμπάνειο», κ. Βάλλα, έχει ανθρώπους που μπήκαν σχεδόν παιδιά και φεύγουν μεσήλικες και που το αγαπούν σαν το σπίτι τους. Δουλέψαμε μαζί χωρίς εγωπάθειες και αποπροσανατολισμούς. Το λέω με κάθε ειλικρίνεια , ότι αποχωρώ με πλούσιες εμπειρίες , αλλά και με αισθήματα βαθιάς ευγνωμοσύνης προς όλους τους συνεργάτες στο δύσκολο έργο που είχαμε».
* Παρακολουθώντας και από κοντά απολογιστικές συνεντεύξεις που κατά καιρούς δίνατε, διαπιστώθηκε όντως ένα σημαντικό νοικοκύρεμα και στα οικονομικά του ιδρύματος.
-«Δεν θέλω να κουράσω ούτε εσάς, αλλά ούτε και τους αναγνώστες σας με αριθμούς και ποσοστά. Αν και... υπηρέτης των αριθμών , ως μαθηματικός, θα αποφύγω τον πειρασμό. Ωστόσο δύο τρία μόνο στοιχεία θα μπορούσα να δώσω. Το 2009 με προϋπολογισμό 23 εκατ. ευρώ , το νοσοκομείο πραγματοποίησε αγορές ύψους 45 εκατ. ευρώ. «Μπήκε μέσα» δηλαδή 22 εκατ. ευρώ περίπου. Από την αρχή της θητείας μας το 2010 αυτά άλλαξαν. Ενδεικτικά να σας πω ότι φέτος με 16,5 εκατ. περίπου που έχουμε για όλο το χρόνο ξοδέψαμε το πρώτο εξάμηνο 7,5 περίπου εκατ. Άρα η χρονιά θα βγει χωρίς δημοσιονομικούς εκτροχιασμούς. Και κάτι ακόμη. Μόνο τα φάρμακα το 2009 κόστισαν 25,7 εκατ. Ενώ φέτος πάμε να βγάλουμε τη χρονιά με 5 εκατ. Και όλα αυτά χωρίς εκπτώσεις στην παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες. Ναι είναι δύσκολα, ναι πολλές φορές τρέχουμε όχι στο «παρά πέντε» , αλλά μερικές φορές ακόμη και στο «και πέντε», αλλά με συλλογικότητα και συγκροτημένο σχέδιο δράσης παλεύουμε για να είμαστε αντάξιοι της ευθύνης και της αποστολής μας απέναντι στον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Προσωπικά, ασπάζομαι φανατικά και υιοθετώ τη ρήση του Κλεμανσό ότι «Δεν υπάρχουν χαμένες υποθέσεις, εκτός από εκείνες που εγκαταλείπουμε».
Προσέξτε και τούτο ακόμη. Δεν κατηγορώ κανέναν από τους προκατόχους μου για τα παραπάνω. Ως χώρα ήμασταν χαλαροί και αμέριμνοι και ίσως γι’ αυτό... χάσαμε την μπάλα! Η παντελής απουσία δημόσιας διαφάνειας και λογοδοσίας είναι η βασική αιτία. Και επιτρέψτε μου να πω, ότι δεν χρειαζόταν κανένα μνημόνιο και καμία τρόικα για να μας πει τα αυτονόητα. Ότι δηλαδή δεν είναι δυνατόν να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα έχουμε. Αυτό το ξέρει και το τελευταίο στοιχειωδώς οργανωμένο νοικοκυριό».
* Τα στοιχεία δείχνουν επίσης μαζική αύξηση των πολιτών που προστρέχουν στο ΕΣΥ. Είναι μήπως η οικονομική κρίση που δημιουργεί αυτό το σκηνικό;
-«Ακριβώς. Γι’ αυτό και έχουμε και συγκροτημένο σχέδιο για ανασφάλιστους και άπορους πολίτες. Φαίνεται και από επίσημα στοιχεία αυτό. Ενώ στηρίξαμε έμπρακτα και πρωτοβουλίες της τοπικής κοινωνίας όπως το Κοινωνικό Ιατρείο.
Επιτρέψτε μου επιγραμματικά να τονίσω, με όλο τον σεβασμό προς τους εργαζόμενους στα δημόσια νοσοκομεία και δομές πρωτοβάθμιας υγείας, ότι για όλους εμάς που υπηρετούμε από διάφορα πόστα το Εθνικό Σύστημα Υγείας, προτεραιότητά μας είναι και πρέπει να είναι ο ασθενής και οι ανάγκες του. Αυτός έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Αυτόν υπηρετούμε με σεβασμό στις προσδοκίες του. Και τα σχετικά ερωτηματολόγια που συμπληρώνουν οι πολίτες για τον βαθμό ικανοποίησής τους από τα δημόσια νοσοκομεία της 5ης ΥΠΕ, όπως παρουσιάστηκαν πρόσφατα από τη διοίκηση της υγειονομικής μας περιφέρειας ,μας ικανοποιούν μεν, αλλά μας προσθέτουν και αυξημένο άγχος και αγωνία για να επαγρυπνούμε για το καλύτερο.
* Η θητεία σας στο ΓΝΛ συνοδεύτηκε και από κάποιες καινοτόμες δράσεις, αλλά και ανάπτυξη υποδομών, όπως για παράδειγμα η Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας που βρισκόταν σε στασιμότητα.
-«... Και που ολοκληρώθηκε κτιριακά, ενώ εξοπλίζεται οσονούπω από το ΕΣΠΑ. Ξέρετε τι σημαίνουν 8 επιπλέον κλίνες εντατικής θεραπείας για τη Λάρισα και την ευρύτερη περιοχή; Υποστηρίξαμε με πλάνο και επιχειρήματα με τους διευθυντές του νοσοκομείου, τον Α. Κομνό, το Χ. Αποστολίδη , τον αείμνηστο Θ. Παπακωνσταντίνου , τον Κ. Καραμήτσο , τη Β. Μπέη και τα στελέχη μας την αναγκαιότητα του έργου. Βόήθησαν και διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο για το ξεμπλοκάρισμα της χρηματοδότησης ο τότε υφφυπουργός Οικονομικών κ. Φίλιππος Σαχινίδης και ο βουλευτής κ. Χρήστος Κέλλας, ενώ είχαμε και τη συνδρομή του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κ. Αγοραστού, των διοικητών της ΥΠΕ Λ.Μακρή και Γ. Δασταυρίδη, φορέων κ.λπ.
Αυτό είναι ένα μεγάλο έργο για την περιοχή με πολλαπλά οφέλη για τους ασθενείς , τη διακομιδή και την ειδική φροντίδα που απαιτείται. Είναι μια κλασική περίπτωση, η ΜΑΦ, όπου οι δαπάνες για την υγεία είναι αληθινή επένδυση και όχι έξοδα.
Τολμήσαμε και άλλες καινοτομίες. Αναδιάταξη του υπάρχοντος προσωπικού με βάση τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και όχι γραφειοκρατικά παγιωμένα στερεότυπα. Αξιοποίηση των γενικών ιατρών σε θέσεις ευθύνης και προσφοράς. 24ωρη εφημερία ιατρών και νοσηλευτών στα τρία παραλιακά ιατρεία του νομού. Αυτό είναι πλέον κοινωνικό κεκτημένο. Και όλα αυτά χωρίς επιπλέον δαπάνες. Μόνο με ορθολογική διαχείριση των υπαρχόντων υλικών και ανθρώπινων πόρων. Και με τη στήριξη των δημάρχων του νομού , αλλά και του στενού μας συνεργάτη, του κ. Μπαντούλη, που προσφέρει ανιδιοτελώς τις πολύτιμες υπηρεσίες του».
* Συγκρατώ από την τριετή και πλέον θητεία σας στο ΓΝΛ την εικόνα της συλλογικής δράσης και των διακριτών ρόλων που επιφυλάξατε στους στενούς συνεργάτες σας , των κοινών εμφανίσεών σας στα θέματα του νοσοκομείου και γενικά την εντύπωση μιας υγιούς συλλογικότητας, πράγμα λίγο σπάνιο σήμερα.
-«Η λειτουργία ομάδας, κ. Βάλλα, η σωστή κατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων σύμφωνα με τις δεξιότητες και τις γνώσεις του καθενός είναι βασικά στοιχεία για την υγιή λειτουργία ενός οργανισμού. Παράλληλα, αποτελούν βασικές αρχές του σύγχρονου management. Δεν υπάρχει κανένα αποτελεσματικό σχέδιο δράσης, κανένας ασφαλής οδικός χάρτης , που να μην επενδύει αποφασιστικά στον πολυτιμότερο παράγοντα του έργου μας, που είναι ο άνθρωπος. Σ’ αυτό το κλίμα δούλεψαν μαζί μας και οι εξωτερικοί μας συνεργάτες. Λογιστές, επιστήμονες πληροφορικής, η κ. Λ. Τζαχάνη στον εσωτερικό έλεγχο και άλλοι. Η διαχείριση κρίσιμων και επειγόντων καταστάσεων στην υγεία απαιτεί ανάλογα μοντέλα. Επείγοντα στα νοσοκομεία δεν εμφανίζονται μόνο στα ΤΕΠ! Δραματικές διαστάσεις μπορεί να πάρει και η έλλειψη ακόμη και ενός ευτελούς υλικού, από εμπάργκο εταιριών ή άλλους εξωγενείς παράγοντες! Για όλα αυτά χρειάζεται αμοιβαία εμπιστοσύνη και συναδελφικότητα. Να το ξαναπώ; Χρωστάω πάρα πολλά σε όλα τα στελέχη και τους εργαζομένους στο νοσοκομείο για αυτά τα δύσκολα και όμορφα ταυτόχρονα χρόνια. Στους ιατρούς πρώτα, αλλά και σε όλους τους εργαζόμενους που σε δύσκολες συνθήκες κρίσεις στηρίζουν με μόχθο, αγωνία και προσωπικές θυσίες το ΕΣΥ και τη δημόσια υγεία».
* Κατά καιρούς η ΕΙΝΚΥΛ , το συνδικαλιστικό όργανο των ιατρών εξέφρασε δημόσια ανησυχίες και αγωνία για φθίνουσα πορεία του νοσοκομείου, λόγω της διασύνδεσης με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, υποστελέχωσης σε ιατρούς και προσωπικό, για απαρχαιωμένο εξοπλισμό και για διάφορες ελλείψεις . Η άποψή σας γι’ αυτά ποια είναι;
-«Να ξεκαθαρίσω καταρχήν, ότι σέβομαι απόλυτα τον ρόλο και τη λειτουργία των συνδικαλιστών ιατρών αλλά και των αντίστοιχων οργάνων των εργαζομένων στο νοσοκομείο. Με τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών είχαμε πάντα μια καθαρή και απόλυτα έντιμη σχέση χωρίς άσκοπες αντιπαραθέσεις και πισώπλατα χτυπήματα. Είναι και εξαιρετικοί επιστήμονες, αλλά και άνθρωποι με ανησυχίες για το νοσοκομείο και τη δημόσια υγεία. Κατανοώ τις αγωνίες τους. Απαντώ ωστόσο, ότι η διασύνδεση με το ΠΓΝΛ, αν ιεραρχηθούν στόχοι και προτεραιότητες, μπορεί να αποβεί σε συγκριτικό πλεονέκτημα για τα νοσοκομεία και τους πολίτες που αναζητούν τις υπηρεσίες τους. Αρκεί να υπάρξει μια έντιμη και σοβαρή σχέση συλλειτουργίας, μια λογική συγκοινωνούντων δοχείων για να καλύπτονται και τα κενά με δεδομένο τον περιορισμό των προσλήψεων που υπάρχει στο δημόσιο τομέα. Το θέμα του εξοπλισμού το αντιμετωπίζουμε με έργα που εντάχθηκαν ή εντάσσονται στο ΕΣΠΑ. Οι γιατροί του νοσοκομείου ξέρουν επίσης πολύ καλά τον τρόπο που χειριστήκαμε τις πληρωμές των εφημεριών τους, με πολλές εργατοώρες δουλειάς και συστηματικές παρεμβάσεις στα αρμόδια όργανα του Υπ. Οικονομικών. Απόδειξη ότι στις 13 Αυγούστου θα αποζημιωθούν οι τακτικές εφημερίες του Ιουνίου, πρόσθετες επιπλέον εφημερίες που απαιτήθηκαν για διάστημα 5 μηνών, καθώς και τα νυχτερινά και εξαιρέσιμα του λοιπού προσωπικού για τον Ιούνιο επίσης.
Από εκεί και πέρα καθοριστικό ρόλο για τη βιωσιμότητα του νοσοκομείου θα διαδραματίσει η –ικανοποιητική πάντως- αύξηση της πληρότητας των κλινών του, κάτι που υπενθυμίζει σε όλους τους τόνους προς τους διευθυντές των κλινικών, ο νέος διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας κ. Α. Κομνός».
* Και τώρα Βόλος. Νοσοκομείο με σοβαρότατα προβλήματα το τελευταίο διάστημα που δημιούργησαν αρκετά αρνητικά πρωτοσέλιδα...
-«Αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Όπως είπα και στην πρώτη μου δήλωση μετά τη μεγάλη τιμή και την ευθύνη που μου ανέθεσε το Υπουργείο, κάνουμε όλοι μια καινούργια αρχή. Με κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού. Με δημιουργία κλίματος εργασιακής γαλήνης και γόνιμης δημιουργικότητας. Από τις πρώτες άτυπες επαφές μου με τους ανθρώπους στο «Αχιλλοπούλειο» , διότι-θυμίζω- δεν έχω επίσημα εγκατασταθεί ακόμη εκεί, διαπιστώνω πως υπάρχει σφοδρότατη επιθυμία να γυρίσουμε όλοι μαζί σελίδα. Στο νοσοκομείο του Βόλου με τις άριστες υπερσύγχρονες υποδομές του και την ευθύνη του απέναντι στον κόσμο της περιοχής. Και αυτό αποτυπώνεται και στις τοποθετήσεις των συναδέλφων σας στα ΜΜΕ της Μαγνησίας. Το «κλειδί» είναι δουλειά και εμπιστοσύνη. Όλα τα άλλα θα έρθουν ως φυσικό επακόλουθο. Επιτρέψτε μου, μιας και δεν έχω ακόμη αναλάβει, να μην μπω σήμερα σε περισσότερες λεπτομέρειες».
* Υπάρχει και η παρουσία της υφυπουργού κ. Ζέττας Μακρή, που εκλέγεται στη Μαγνησία, η οποία καλωσόρισε με δήλωσή της εσάς και τον αναπληρωτή διοικητή κ. Μπαλλή, με ζεστό τρόπο και υποσχέσεις ουσιαστικής στήριξης...
-«Κοιτάξτε, την κ. Μακρή, τη γνωρίζω εδώ και πολλά χρόνια και την εκτιμώ ιδιαίτερα για την οξυδέρκεια και την αποφασιστικότητά της. Από την πρώτη μέρα που εγκαταστάθηκε στο υπουργείο δουλεύει ουσιαστικά και με απτό έργο για το νοσοκομείο του Βόλου. Θεωρώ την παρουσία της συγκριτικό πλεονέκτημα και για τον Βόλο, αλλά και για τα υπόλοιπα νοσοκομεία της Θεσσαλίας και της χώρας γενικότερα. Έχουμε κοινό όραμα και στόχο. Υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου στη Μαγνησία και άλματα προς τα εμπρός.
* Τελικά για να κλείσω... περίπου όπως άρχισα. Τι ακριβώς φιλοδοξεί να προσφέρει ένας μαθηματικός στον ευαίσθητο χώρο της υγείας;
-«Α!.. Όλα κι όλα, εμείς οι μαθηματικοί έχουμε μια... αυτιστικού τύπου αγάπη για την επιστήμη μας και τις εφαρμογές της σε διάφορα πεδία της κοινωνίας και της ζωής. Μήπως και στην υγεία δεν καταφεύγουμε συχνά σε εφαρμοσμένα μαθηματικά μοντέλα και διαχειριστικά σχέδια που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις; Πολύ περισσότερο ίσως τώρα που απαιτούνται λογιστικές προσεγγίσεις με έλεγχο και αυστηρότητα.
Πέρα απ’ αυτό όμως και επειδή αφενός αγαπώ πολύ την επιστήμη που σπούδασα και αφετέρου αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα... πέσει να σε πλακώσει, θεωρώ ότι τα μαθηματικά μπορούν να αποτελέσουν κλειδί για απαντήσεις σε καιρούς κρίσης και στην οικονομία και στην υγεία, αλλά και σε άλλα πεδία. Άλλωστε, πληροφοριακά να σας πω, ότι ανάλογες επιστημονικές εισηγήσεις θα υπάρξουν στο συνέδριο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας τον Νοέμβριο στην Καρδίτσα , αλλά και σε παράλληλες εκδηλώσεις που προγραμματίζονται στη Λάρισα και τον Βόλο και στις οποίες συμμετέχω ως μέλος της Κεντρικής Οργανωτικής Επιτροπής.
Κλείνοντας, να πω για τον τομέα της υγείας ,τον οποίο υπηρέτησα ως αντινομάρχης στη Λάρισα, αλλά και ως διοικητής νοσοκομείου του ΕΣΥ , ότι αγαπώ και υπηρετώ με αφοσίωση τον χώρο, συναισθανόμενος τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που ανακύπτουν.
Άλλωστε, παιδεία και υγεία , θεωρώ ότι αποτελούν τις πιο παραγωγικές εθνικές μας επενδύσεις».
