Πληροφορίες για την προστασία κατά των ιογενών ηπατίτιδων καθώς και για τρέχοντα θέματα που αφορούν ασθενείς, με αφορμή την 28η Ιουλίου, που έχει ορισθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ιογενών Ηπατίτιδων θα δίνονται σε περαστικούς στην Κεντρική πλατεία της Λάρισας το διήμερο 28 και 29 Ιουλίου, με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Εσωτερικής Παθολογίας και Ηπατολογίας σε συνεργασία με την Παθολογική Κλινική και το Ομώνυμο Ερευνητικό Εργαστήριο της Ιατρικής Σχολής του ΠΘ ως Κέντρο Αναφοράς και Παρακολούθησης του ΚΕΕΛΠΝΟ για τις ιογενείς ηπατίτιδες στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και με τη συνδρομή του Δήμου Λαρισαίων με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο.
Εκπρόσωποι της κλινικής θα διανέμουν έντυπο ενημερωτικό υλικό του ΚΕΕΛΠΝΟ και της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Ήπατος (ΕΕΜΗ) σχετικά με τις Ιογενείς Ηπατίτιδες και όλα όσα πρέπει να γνωρίζει το ευρύ κοινό, καθώς εφόσον υπάρξει πρόληψη και αποτελεσματικότερος εντοπισμός των ασθενών και στη συνέχεια χορηγηθεί η κατάλληλη αντιική αγωγή, ίσως το πρόβλημα μειωθεί.
Στο πλαίσιο της Κλινικής λειτουργεί από το 1999 στο Παν/κό Νοσοκομείο Λάρισας Ειδικό Ηπατολογικό Ιατρείο με παρακολούθηση πλέον των 5.500 ασθενών ετησίως καθώς οι ιογενείς ηπατίτιδες αποτελούν σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα λόγω των μακροχρόνιων επιπλοκών (ανάπτυξη κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου) που εκτός των ανθρώπινων ζωών που χάνονται έχουν και δυσθεώρητο κοινωνικο-οικονομικό κόστος.
Όπως τόνισε ο καθηγητής Παθολογίας του ΠΘ κ. Γεώργιος Νταλέκος, Διευθυντής της Κλινικής και Αντιπρόεδρος της ΕΕΜΗ, «η ηπατίτιδα –μια δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια- είναι πιο κοντά από όσο νομίζετε, με περίπου 1 στους 12 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο (περίπου 500.000.000 συνολικά) να πάσχουν από ηπατίτιδα Β και C και περίπου 1,5-1,7 εκατομμύριο θανάτους ετησίως από την ασθένεια (8η πιο κοινή αιτία θανάτου Παγκοσμίως). Υπολογίζεται μάλιστα ότι οι θάνατοι από τις ιογενείς ηπατίτιδες θα αυξηθούν κατά 123,5% μέχρι το 2030 (ιδιαίτερα για την ηπατίτιδα C) αν δεν υπάρξουν σημαντικές δράσεις. Ενδεικτικά, ο Ηπατοκυτταρικός Καρκίνος είναι η 3η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, με 750.000 νέες περιπτώσεις και 650.000 θανάτους ανά έτος. Στη χώρα μας, η επίπτωση του Ηπατοκυτταρικού Καρκίνου είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη με 12.1/100.000 κατοίκους /έτος σε άνδρες και 4.6 στις γυναίκες. Οι περισσότερες δε περιπτώσεις Ηπατοκυτταρικού Καρκίνου σχετίζονται με τις Ιογενείς Ηπατίτιδες Β και C (>80% των περιπτώσεων). Αξίζει να τονιστεί ότι τα ποσοστά αυτά θνητότητας είναι πολύ υψηλότερα από τους αντίστοιχους θανάτους που προκαλούνται παγκοσμίως από τον ιό του HIV/AIDS, τη φυματίωση ή την ελονοσία. Στη χώρα μας βάσει μελετών, τα ποσοστά των φορέων δεν ξεπερνούν το 2-4% του γενικού πληθυσμού αν και σε διάφορες περιοχές της χώρας όπως π.χ. στη Θεσσαλία τα ποσοστά είναι υψηλότερα (έως και 5-6%) στις ηλικίες άνω των 55 ετών. Με βάση αυτά τα δεδομένα υπολογίζεται ότι περίπου 400.000-450.000 Έλληνες πάσχουν από ηπατίτιδα Β ή C, με τους περισσότερους εξ αυτών (περίπου 2 στους 3) να μη το γνωρίζουν αφενός μεν γιατί η νόσος δεν κάνει συμπτώματα παρά μόνο στα τελικά στάδια αφετέρου δε γιατί στη χώρα μας δεν υπάρχουν προληπτικά προγράμματα ελέγχου κατά των ιογενών ηπατιτίδων ενώ σημαντική είναι και η άγνοια των τρόπων μετάδοσης και αντιμετώπισης τόσο μεταξύ των ασθενών αλλά και των ιατρών. Αυτή η άγνοια οδηγεί τους ανθρώπους να υποθέσουν ότι δεν κινδυνεύουν, τους αποτρέπει από το να υποβληθούν σε εξετάσεις και να αρχίσουν παρακολούθηση ή θεραπεία και αποσπά την προσοχή της κοινής γνώμης από τα μηνύματα ευαισθητοποίησης. Έτσι, το πρόβλημα διαιωνίζεται μέσω περαιτέρω μετάδοσης των λοιμώξεων λόγω ανεπαρκούς ενημέρωσης, ενώ επιπλέον ενισχύεται ο στιγματισμός των φορέων και πασχόντων. Το πρόβλημα στις μέρες μας γίνεται ακόμα πιο έντονο καθώς όλο και περισσότεροι πολίτες είναι ανασφάλιστοι και επομένως ενδεχομένως αδυνατούν να εξεταστούν ή να αρχίσουν κάποια θεραπεία, ενώ οι απαιτούμενες μοριακές τεχνικές για τη διάγνωση και παρακολούθηση της θεραπείας παραμένουν ακόμα και σήμερα χωρίς κοστολογήση! Και όμως και οι δύο ηπατίτιδες σήμερα μπορεί να προληφθούν και να θεραπευθούν πλήρως εφόσον βέβαια υπάρξει αποτελεσματικότερος εντοπισμός των ασθενών και στη συνέχεια η χορήγηση της κατάλληλης αντιικής αγωγής, εξοικονομώντας έτσι μακροχρόνια, τεράστια ποσά για το σύστημα υγείας (από τη μείωση έως και εξάλειψη των υπερβολικά κοστοβόρων μακροχρόνιων επιπλοκών) και βεβαίως κερδίζοντας ότι πολυτιμότερο, ανθρώπινες ζωές. Η πρόληψη των λοιμώξεων στηρίζεται στην ενημέρωση των ομάδων αυξημένου κινδύνου σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης και κυρίως στην εφαρμογή προγραμμάτων εμβολιασμού έναντι του ιού της ηπατίτιδας Β που αποτρέπει περισσότερους από 700.000 θανάτους από κίρρωση και καρκίνο του ήπατος σε κάθε νέα γενιά (δυστυχώς για την ηπατίτιδα C δεν υπάρχει μέχρι στιγμής εμβόλιο). Στη θεραπευτική προσέγγιση της χρόνιας ηπατίτιδας Β, βασικός στόχος είναι η επίτευξη μακροχρόνιας ιολογικής και ιστολογικής ύφεσης, ενώ στη χρόνια ηπατίτιδα C στόχος της θεραπείας είναι η εκρίζωση του ιού (πλήρης ίαση). Ιδιαίτερα για την ηπατίτιδα C οι εξελίξεις είναι συναρπαστικές καθώς πιστεύεται ότι εντός ίσως και του τρέχοντος έτους, η νόσος θα μπορεί να εκριζωθεί πλήρως σχεδόν στο σύνολο των ασθενών που θα λάβουν θεραπεία, χάρη στο συνδυασμό νέων φαρμάκων, με ή και χωρίς τη χορήγηση ιντερφερόνης, που είναι δραστικά έναντι όλων των γονοτύπων του ιού και θα παρουσιάζουν ελάχιστες ή καθόλου παρενέργειες. Οι εξελίξεις αυτές σημαίνουν ότι πλέον κάθε ασθενής με ηπατίτιδα C είναι υποψήφιος να λάβει τα τελευταίας γενιάς φάρμακα, τα οποία προσφέρουν αποτελεσματική θεραπεία με σχεδόν καμία παρενέργεια! Εντούτοις, το οικονομικό κόστος θεραπείας ανά ασθενή είναι τεράστιο και εκεί πρέπει να δράσουν με σαφή πολιτική βούληση οι κυβερνήσεις. Για τα άτομα που νοσούν με ηπατίτιδα Β και C, η βελτίωση της πρόσβασης στον προσυμπτωματικό έλεγχο και της παραπομπής για θεραπεία μπορεί να μειώσει τα κρούσματα και τους θανάτους από αυτές. Όπως αναφέρεται παραπάνω σήμερα, οι νέες αναδυόμενες θεραπείες για την ηπατίτιδα C μπορούν να εξαλείψουν τον ιό στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που θα λάβουν θεραπεία. Δυστυχώς όμως υπολογίζεται ότι μόλις το 10% των μολυνθέντων θεραπεύονται γεγονός που επιβάλλει καλύτερη στρατηγική τόσο στην ανεύρεση των ασθενών όσο και στην καλύτερη αντιμετώπισή τους με δυνατότητα παραπομπής τους στα κατάλληλα ηπατολογικά κέντρα και μονάδες της χώρας. Μπροστά σ’αυτά τα φαινόμενα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ενεργοποίησε νέα στρατηγική και πλαίσια δράσης με στόχο την προστασία της ζωής εκατομμυρίων ασθενών τρία μάλιστα χρόνια, μετά την ανακοίνωση ενός ιστορικού ψηφίσματος (WHA63.18) όπου για πρώτη φορά περιγράφονται ο ενέργειες που πρέπει να υιοθετήσουν οι κυβερνήσεις για να βελτιώσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και τον έλεγχο, την παρακολούθηση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ηπατίτιδας από τους ειδικούς επαγγελματίες υγείας. Σύμφωνα με αυτό το ψήφισμα, η Γραμματεία του ΠΟΥ ενέταξε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα για την ύπουλη αυτή ασθένεια στο τμήμα που αφορά τις πανδημίες και τις επιδημίες. Η πρόκληση για τις κυβερνήσεις και βεβαίως για την ελληνική, είναι πλέον να ενεργοποιήσουν αυτό το Σχέδιο Δράσης του ΠΟΥ και να πετύχουν μετρήσιμα αποτελέσματα στη μάχη κατά της χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας. Η ΕΕΜΗ καλεί την κυβέρνηση να υποστηρίξει τη νέα στρατηγική του ΠΟΥ με τον καθορισμό αντίστοιχων στόχων για την εξάλειψη αυτής της ασθένειας σιωπηλού δολοφόνου και να δράσει με κύριο στόχο την υγεία και ίαση των πολιτών της καθώς μακροχρόνια, ακόμα και τα οικονομικά οφέλη θα είναι τεράστια από την εξάλειψη ή σοβαρή μείωση των επιπλοκών (κίρρωση, ηπατοκυτταρικός καρκίνος, μεταμόσχευση ήπατος). Η ΕΕΜΗ καθώς και η Παθολογική Κλινική του ΠΘ δραστηριοποιούνται έντονα στον χώρο των ιογενών ηπατίτιδων με συνεχή προσφορά στην πρόληψη, τη θεραπεία, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Όμως τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί αν πολιτικά δεν λυθεί το πρόβλημα της προσβασιμότητας στις θεραπείες και στις μοριακές εξετάσεις όταν απαιτούνται, καθώς υπολογίζεται ότι πάνω από το 20-30% των ασθενών με ιογενείς ηπατίτιδες είναι σήμερα ανασφάλιστοι και επομένως είναι αδύνατον να θεραπευθούν καθώς το κόστος είναι δυσβάσταχτο (αρκετών δεκάδων χιλιάδων ευρώ ανά ασθενή)».
