Του Αποστόλη Ζώη
Η άσκηση μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική συνήθεια της κατανάλωσης αλκοόλ, συμβάλλοντας στην πρόληψη και τη θεραπεία των διαταραχών της χρήσης αλκοόλ. Είναι γεγονός ότι η άσκηση επιφέρει οφέλη τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία. Αυτά αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Αθανάσιος Τζιαμούρτας, στηριζόμενος σε μια σειρά από μελέτες.
Εργασία
Μία πρόσφατη εργασία που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Έρευνας και Αξιολόγησης της Φυσικής Απόδοσης και το εργαστήριο Ψυχολογίας της Άσκησης και Ποιότητα Ζωής του ΤΕΦΑΑ του Π.Θ., το εργαστήριο Βιοχημείας της Άσκησης του Ινστιτούτου Σωματικής Απόδοσης και Αποκατάστασης του ΚΕΤΕΑΘ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Θανάση Τζιαμούρτα, εξέτασε την επίδραση που έχει η υπερβολική λήψη αλκοόλ και η άσκηση στο οξειδωτικό στρες και σε δείκτες λειτουργίας του ήπατος. Στην έρευνα πήραν μέρος 17 άτομα τα οποία έκαναν υπερβολική λήψη αλκοόλ («βαρυπότες») και 17 άτομα τα οποία δεν κατανάλωναν μεγάλη ποσότητα οινοπνεύματος. Η πρώτη κατηγορία ατόμων έπιναν πάνω από 17 τυπικά ποτά την εβδομάδα σε σχέση με περίπου 2,5 ποτά που έπινε η άλλη ομάδα. Οι βαρυπότες είχαν σημαντικά υψηλότερα (κατά 30% σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα) επίπεδα γ-GT, μιας ουσίας που εξετάζει την υγεία του ήπατος, αυξημένα επίπεδα (κατά 13% σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα) TBARS, μιας ουσίας που υποδεικνύει αυξημένο οξειδωτικό στρες, και χαμηλά επίπεδα (κατά 30% σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα) γλουταθειόνης, μιας ουσίας που αποτελεί ίσως το σημαντικότερο αντιοξειδωτικό παράγοντα στον οργανισμό μας.
Η άσκηση, όπως εξηγεί ο κ. Τζιαμούρτας, μετέβαλε σε μεγαλύτερο βαθμό τους δείκτες ηπατικής λειτουργίας στους βαρυπότες και στον ίδιο περίπου βαθμό τους δείκτες οξειδωτικού στρες. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν, σύμφωνα με τον ίδιο, πως η αυξημένη λήψη αλκοόλ επιδεινώνει τη λειτουργία του ήπατος.
Μειώνεται
Επίσης, μειώνεται η αντιοξειδωτική προστασία των ατόμων που κάνουν υπερβολική λήψη αλκοόλ και αυτός είναι ίσως ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την υγεία αυτών των ατόμων. Ακόμα, φαίνεται, δεν παραλείπει να υπογραμμίσει ο αναπληρωτής καθηγητής, πως οι μεταβολές που επέρχονται με την άσκηση στο οξειδωτικό στρες στους βαρυπότες δεν είναι διαφορετικές από εκείνες των φυσιολογικών ατόμων. Με δεδομένο ότι η συστηματική άσκηση αυξάνει το αντιοξειδωτικό σύστημα του ανθρώπου, τα άτομα αυτά θα μπορούσαν να εμπλακούν σε ένα πρόγραμμα συστηματικής άσκησης για να μειώσουν τις αρνητικές επιδράσεις που δημιουργεί η υπερβολική λήψη αλκοόλ. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι μέρος του ερευνητικού προγράμματος «ΘΑΛΗΣ» και ευελπιστούμε, διευκρινίζει ο κ. Τζιαμούρτας, ότι αυτού του είδους οι κλινικές μελέτες θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται έτσι ώστε να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι για να μειωθεί ένα ολοένα και αυξανόμενο κοινωνικό πρόβλημα.
Ποια είναι η εικόνα
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, αναφέρει επίσης ο κ. Τζιαμούρτας, αποτελεί τον τρίτο κυριότερο παράγοντα κινδύνου για ασθένειες μετά το κάπνισμα και την αρτηριακή πίεση, και σύμφωνα με τον ΠΟΥ ευθύνεται κάθε χρόνο για περίπου 4% όλων των τραυματισμών και θανάτων που συμβαίνουν παγκοσμίως. Πλέον, οι έννοιες της κατάχρησης αλκοόλ και της εξάρτησης από το αλκοόλ εμπεριέχονται, προσθέτει, στον ευρύτερο όρο «διαταραχές της χρήσης αλκοόλ», ο οποίος έχει υποκατηγορίες που περιγράφουν την σοβαρότητα της διαταραχής (ήπια, μέτρια, σοβαρή). Οι διαταραχές της χρήσης αλκοόλ μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές διαταραχές και συνοδές νόσους, όπως εγκεφαλική βλάβη, αλκοολική ηπατοπάθεια, διατροφικές και μεταβολικές διαταραχές, ενώ επίσης αυξάνουν την πιθανότητα ατυχημάτων, βίαιων πράξεων και αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Τα μεγαλύτερα ποσοστά ατόμων που κάνουν χρήση αλκοόλ βρίσκονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνεπώς, η καταπολέμηση των διαταραχών της χρήσης αλκοόλ αποτελεί προεξέχουσας σημασίας ζήτημα.
Παρά την ανάγκη για μείωση των ποσοστών υπέρμετρης κατανάλωσης αλκοόλ, τα προγράμματα που εφαρμόζονται για την απεξάρτηση, τη στήριξη και την επανένταξη στην κοινωνία ατόμων με διαταραχές της χρήσης αλκοόλ δεν επιφέρουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Τα ποσοστά θεραπείας δεν ξεπερνούν το 20% των συμμετεχόντων, ενώ τα ποσοστά υποτροπής είναι ιδιαίτερα υψηλά και σε ορισμένα προγράμματα αγγίζουν το 90%. Για το λόγο αυτό, μια μερίδα επιστημόνων έχει στραφεί στη διερεύνηση εναλλακτικών μεθόδων αντιμετώπισης της εξάρτησης από το αλκοόλ και άλλες ουσίες, καταλήγει ο κ. Τζιαμούρτας.
