Ωστόσο τα δεδομένα που έχει μπροστά της η επιστημονική κοινότητα είναι ενθαρρυντικά. Ο ομότιμος καθηγητής Νευρολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, πρόεδρος Ινστιτούτου Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Έρευνας Νευρολογικών Νοσημάτων Αλέξανδρος Παπαδημητρίου μιλά στην «Ε» για τη νόσο, την πρόληψη και πώς προστατεύονται οι άνθρωποι που διαβάζουν και ασχολούνται με το... κοινωνικό σχόλιο.
Η νόσος alzheimer αποτελεί ένα μεγάλο ιατρο-κοινωνικό πρόβλημα, δεδομένου ότι η αύξηση του μέσου όρου ζωής των ανθρώπων έχει αυξήσει δραματικά τον αριθμό των ασθενών που πάσχουν από αυτή τη νόσο. «Μέσα σε 50 χρόνια, μέχρι το 2050 αναμένεται ότι μόνο στην Αμερική θα έχουμε 14 εκατ. ανθρώπους που θα πάσχουν από τη νόσο αυτή. Αν σκεφτεί κάποιος ότι η προηγούμενη πεντηκονταετία είχε ξεκινήσει στην Αμερική με 2,5 εκατ. ασθενείς και μέσα σε αυτή την πεντηκονταετία αναμένεται αυτή η δραματική αύξηση, καταλαβαίνετε τι τεράστιο πρόβλημα δημιουργείται».
Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό. «Δεδομένου ότι η δαπάνη που καταβάλλεται στην Αμερική για τη φροντίδα αυτών των αρρώστων ανέρχεται σε 150 δισ. δολάρια περίπου. Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 150.000 ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο και αυτοί οι άνθρωποι θέλουν φροντίδα, οικογενειακή στήριξη και νοσοκομειακή υποστήριξη».
Σχετικά με τις θεραπευτικές παρεμβάσεις που υπάρχουν σήμερα αυτές χαρακτηρίζονται από τους επιστήμονες όχι και τόσο αποτελεσματικές. «Έχουμε κάποια φάρμακα, τα οποία αυτό το οποίο κάνουν είναι να μειώσουν τον ρυθμό της επιδείνωσης. Έτσι αν στην εξέλιξη της νόσου στα πέντε χρόνια ο άρρωστος να μη γνωρίζει τα παιδιά του, αυτό μπορούμε να το επιμηκύνουμε στα επτά χρόνια. Αυτή είναι η βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε αυτή τη στιγμή φαρμακευτικά», αναφέρει ο κ. Παπαδημητρίου προσθέτοντας όμως ότι υπάρχουν και ενθαρρυντικά αποτελέσματα. «Η παγκόσμια κοινότητα έχει διαθέσει αρκετά χρήματα τα τελευταία χρόνια για να γίνουν έρευνες για αυτή τη νόσο. Ήδη βρισκόμαστε στα πρόθυρα νέων φαρμάκων. Τα νέα φάρμακα στηρίζονται κυρίως στο να μην εναποτίθενται ορισμένες ανώμαλες πρωτεΐνες στον εγκέφαλο και να δημιουργούν τη νόσο. Είχα συναντήσει τον πρόεδρο μια μεγάλης εταιρίας στην Αμερική, η εταιρία αυτή περιμένει στα επόμενα τρία χρόνια να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο δικό της. Ήδη έχει φτιάξει δύο εργοστάσια, ένα στην Ευρώπη και ένα στην Αμερική για να καλύψει την αναμενόμενη ανάγκη. Επομένως τα δεδομένα που έχουμε μπροστά μας είναι ενθαρρυντικά».
Η αντιμετώπιση της νόσου alzheimer σύμφωνα με τους επιστήμονες πρέπει να γίνεται συλλογικά. Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, απαιτούνται παρεμβάσεις από την πολιτεία για την υποστήριξη των πασχόντων αλλά και των οικογενειών τους. «Σήμερα, πέρα από τη φαρμακευτική παρέμβαση πρέπει να υπάρξει κοινωνική παρέμβαση, η οικογένεια θέλει στήριξη. Διότι όταν έχει η οικογένεια έναν άρρωστο που πάσχει από alzheimer σχεδόν σίγουρα μέσα σε αυτή την οικογένεια θα βρεις ακόμα έναν άρρωστο. Ο άλλος άρρωστος είναι ο φροντιστής. Χρειάζεται και αυτός υποστήριξη. Άρα λοιπόν οι κοινωνικές δομές, η κοινότητα, ο Δήμος, η Περιφέρεια, το Υπουργείο, η εκκλησία, η ενορία -η οποία ενορία μπορεί να κάνει πάρα πολλά πράγματα, δεδομένου ότι ο ιερέας είναι ο μόνος που μπορεί να μπει μέσα σε ένα σπίτι χωρίς κανενός άδεια- μπορούν να υποστηρίξουν τους πάσχοντες και τις οικογένειές τους» υπογραμμίζει.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Για να μειωθούν οι πιθανότητες εκδήλωσης alzheimer υπάρχουν κάποια προληπτικά δεδομένα. «Με την αύξηση της ηλικίας των ανθρώπων ο εγκέφαλος μειώνεται σε όγκο. Το 5% του όγκου το χάνει μέχρι την ηλικία των 60 ετών, και μέχρι την ηλικία των 80 χάνει το 25%, όμως ο εγκέφαλος έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει ορισμένους νευρώνες. Αυτοί οι νευρώνες αναπτύσσονται κυρίως με την πνευματική άσκηση, γι’ αυτό παρατηρείται το γεγονός ότι άνθρωποι που είναι μορφωμένοι, έχουν ενδιαφέροντα υψηλότερα, αυτοί παθαίνουν λιγότερο και αν πάθουν τότε είναι ελαφρότερης μορφής. Άρα το πρώτο που θα έλεγε κανείς είναι η εκπαίδευση αυτών των ανθρώπων και να συνεχίσουν την κοινωνική τους ζωή. Έστω και ας είναι προβληματική, αλλά πρέπει να τη συνεχίσουν. Αυτό που λέμε “κοινωνικό κουτσομπολιό” μπορεί να τους βοηθήσει, δεδομένου ότι μπορεί να βοηθήσει την επεξεργασία ορισμένων πληροφοριών στον εγκέφαλο», σημειώνει ο καθηγητής για να συνεχίζει περιγράφοντας την εξέλιξη της νόσου.
«Σε αυτή τη νόσο δεν χάνονται όλες οι λειτουργίες ταυτόχρονα, χάνονται πολύ προοδευτικά ο καθένας γιατρός, περιβάλλον, κοινωνία πρέπει να μπορεί εκμεταλλευτεί τις υπάρχουσες δυνατότητες του αρρώστου. Είναι μια ύπουλη αρρώστια, αρχίζει με ήπια συμπτώματα, αρχίζει με μια διαταραχή στη μνήμη, ξεχνούν λίγο στην αρχή. Δεν σημαίνει όμως ότι κάθε άνθρωπος που ξεχνάει, διότι και να ξεχάσει ο ηλικιωμένος είναι φυσιολογικό πράγμα, έχει alzheimer. Υπάρχει και μια νόσο η οποία λέγεται καλοήθης γεροντική αμνησία, που ξεχνούν ορισμένα πράγματα. Το ξεπερνούν γιατί οι απαιτήσεις της καθημερινότητας είναι λιγότερες. Είναι συνταξιούχοι δεν έχουν τις ίδιες απαιτήσεις και το ξεπερνούν. Δεν σημαίνει ότι όποιος αρχίζει να ξεχνάει πρέπει και να θορυβηθεί. Ότι πρέπει να εξεταστεί, πρέπει να εξεταστεί, αλλά δεν πρέπει να θορυβηθεί».
Υπάρχει και η κατηγορία άλλων ανθρώπων οι οποίοι παρουσιάζουν διαταραχές στη μνήμη και ανήκουν στην κατηγορία «αυτό που λέμε αναστρέψιμες άνοιες, δηλαδή δεν έχουν προοδευτική επιδείνωση. Αν βρεθεί η αιτία για την οποία ξεχνούν, μπορούν να θεραπευτούν πλήρως. Υπάρχει μια κατηγορία που λέγεται ψευδοάνοια. Σε αυτή την κατηγορία οι άνθρωποι ξεχνούν γιατί είναι καταθλιπτικοί. Αν θεραπεύσεις την κατάθλιψη θεραπεύεις τη νόσο», καταλήγει ο κ. Παπαδημητρίου.
Της Ζωής Παρμάκη
