Στο κείμενο που ακολουθεί ο Σύλλογος Ελευθέρων Επαγγελματιών Παιδιάτρων Λάρισας, δίνει χρήσιμες συμβουλές προς τους γονείς για το πώς θα αντιμετωπίσουν σωστά και χωρίς πανικό, τον πυρετό, τον βήχα και τις διάφορες ιώσεις.
ΙΩΣΕΙΣ
Σε αντίθεση με ότι πιστεύουν οι παλαιότεροι, τα περισσότερα «κρυολογήματα» δεν οφείλονται στο ότι το παιδί κρύωσε αλλά σε ιούς, που μεταδίδονται με το βήχα και το φτάρνισμα. Κατά μέσο όρο, ένα παιδί στο δημοτικό εμφανίζει 3-8 ιώσεις το χρόνο. Τα νήπια μπορεί να έχουν περισσότερες, ενώ αν το παιδί ζει με καπνιστές ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα αυξημένος.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ίωσης; Συνήθως υπάρχει συνάχι και βήχας. Ο βήχας συχνά χειροτερεύει τη νύχτα. Μπορεί επίσης το παιδί να έχει πυρετό, πονόλαιμο, πονοκέφαλο, ανορεξία, κόπωση. Μερικές φορές τα παιδιά κάνουν εμετό μετά από επεισόδιο βήχα.
Τι θεραπεία υπάρχει; Τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν σε μια βδομάδα, ενώ ήπιος βήχας μπορεί να παραμείνει για 2-4 βδομάδες. Όσο ο οργανισμός εργάζεται να απομακρύνει τον ιό, μπορούμε να ανακουφίσουμε τα συμπτώματα, με αντιπυρετικά και αναλγητικά. Δίνετε στο παιδί άφθονα υγρά. Τα διάφορα φάρμακα για το βήχα και το συνάχι δεν έχει βρεθεί να βοηθούν σημαντικά.
Μη δίνετε αντιβιοτικά, αν δεν έχετε σχετική γνωμάτευση από τον γιατρό σας. Δεν δρουν στην ίωση και μπορούν να κάνουν πιο δύσκολη τη θεραπεία μιας πραγματικής μικροβιακής λοίμωξης στο μέλλον. Το κοινό κρυολόγημα και γενικά οι ιώσεις δεν χρειάζονται αντιβιοτικά. Σε κάθε περίπτωση ενημερώστε τον παιδίατρό σας. Μια εξέταση μπορεί να είναι καθησυχαστική, ακόμα κι αν δε σας δώσει κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.
Πότε να ανησυχήσω; Αν είναι βρέφος μικρότερο των 3 έως 6 μηνών, αν το παιδί έχει δύσκολη ή θορυβώδη αναπνοή, αν πονάει το αυτί του, αν έχει επίμονο υψηλό πυρετό, αν είναι ληθαργικό, αν δε μπορεί να πιει υγρά και αφυδατώνεται, αν παρατηρήσετε οτιδήποτε άλλο περίεργο και ανησυχητικό.
Συμβουλές για τον πυρετό
Δυστυχώς όταν ένα παιδί έχει πυρετό οι περισσότεροι γονείς πανικοβάλλονται. Στην πραγματικότητα, ο πυρετός είναι ένα αμυντικό εργαλείο του οργανισμού στην καταπολέμηση των μικροβίων και ιών που μπαίνουν στο σώμα του παιδιού. Επίσης, μας προειδοποιεί ότι το παιδί έχει αρρωστήσει. Τα παιδιά που η θερμοκρασία τους είναι κάτω από 38οC, συνήθως δε χρειάζονται αντιπυρετικά φάρμακα. Σημαντικό για το πότε θα χορηγήσετε αντιπυρετικό στο παιδί αποτελεί η διάθεση του παιδιού. Υπάρχουν παιδιά που μπορεί να ανέχονται υψηλό πυρετό και να αισθάνονται σχετικά καλά. Αντίστροφα, υπάρχουν παιδιά που δεν αισθάνονται καλά ακόμα και με πυρετό μεταξύ 37-38οC. Για την ακριβή δοσολογία συμβουλευθείτε τον παιδίατρο σας. Η ασπιρίνη δεν συνίσταται σε παιδιά κάτω των 12 χρόνων.
Γενικές οδηγίες για τον πυρετό:
- Ντύστε το παιδί ελαφρά.
- Χορηγείστε άφθονα δροσερά υγρά.
- Όταν το παιδί έχει πολύ υψηλό πυρετό(39οC και άνω), επιπλέον των αντιπυρετικών φαρμάκων και με την προϋπόθεση ότι το παιδί το δέχεται, μπορείτε να του κάνετε ένα χλιαρό (37οC) μπάνιο για τουλάχιστον 10-15 λεπτά.
- Μη χρησιμοποιείτε οινόπνευμα αφού μπορεί να είναι τοξικό.
Κατά τη διάρκεια του πυρετού στα παιδιά είναι συχνή η εμφάνιση σπασμών. Οι πυρετικοί σπασμοί είναι καλοήθης κατάσταση και τα παιδιά δεν κινδυνεύουν από αυτούς, εκτός κι αν είναι ιδιαίτερα παρατεταμένοι. Απαραίτητο είναι να αποκλειστεί η πιθανότητα λοίμωξης του κεντρικού νευρικού συστήματος (μηνιγγίτιδα/εγκεφαλίτιδα). Για το λόγο αυτό τα παιδιά με πυρετικούς σπασμούς πρέπει να εξετάζονται πάντα από παιδίατρο.
Αν το παιδί εμφανίσει πυρετικούς σπασμούς: Το τοποθετούμε στο πάτωμα και το γυρίζουμε στο πλάι για να μην πνιγεί σε περίπτωση εμετού. Δεν βάζουμε ποτέ το δάχτυλό μας ή αλλά αντικείμενα στο στόμα του. Χορηγούμε αντιπυρετικό σε υπόθετο. Μεταφέρουμε άμεσα το παιδί στο νοσοκομείο.
Απευθύνεστε αμέσως στον παιδίατρο σας εάν: Το παιδί έχει πυρετό και είναι μικρότερο των 3 μηνών, αν δεν έχει διάθεση να παίξει, αν το παιδί έχει πυρετό για περισσότερο από 24 ώρες, αν αρνείται να πάρει υγρά, ο πυρετός συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως έντονο κλάμα, αδιαθεσία και μετά την πτώση του πυρετού, σπασμούς, υπνηλία, διανοητική σύγχυση, δυσκολία στην αναπνοή, επαναλαμβανόμενους εμετούς ή διάρροια, οποιοδήποτε εξάνθημα, ανορεξία.
Ο ΒΗΧΑΣ
Ο βήχας είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην παιδική ηλικία, το οποίο μερικές φορές προκαλεί έντονη ανησυχία στους γονείς. Αν και συχνά είναι ενοχλητικός τόσο για το ίδιο το παιδί όσο και για το περιβάλλον του, συνήθως δεν υποκρύπτει κάτι σοβαρό. Ο βήχας αποτελεί ουσιαστικά ένα φυσιολογικό αμυντικό αντανακλαστικό του οργανισμού μας, που συμβάλει στον καθαρισμό της αναπνευστικής οδού, των βρόγχων και των πνευμόνων από φλέγματα (βλέννα) και ερεθιστικούς παράγοντες (ξένα σώματα) όπως η σκόνη.
Ο βήχας μπορεί να ορισθεί με βάση τη διάρκεια, την ποιότητα και άλλα συνοδευτικά χαρακτηριστικά του, καθώς και την αιτιολογία του. Με βάση τη διάρκειά του διακρίνεται κυρίως σε οξύ βήχα, όταν η παρουσία του δεν ξεπέρνα χρονικά τις 3 εβδομάδες και σε χρόνιο βήχα, όταν διαρκεί για περισσότερες από 8 εβδομάδες. Ανάλογα με την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά του ο βήχας μπορεί να λάβει διάφορους προσδιορισμούς όπως ξηρός, υγρός ή παραγωγικός (με φλέγματα), νυχτερινός, υποτροπιάζων, με συριγμό, αλλεργικός, υλακώδης, και παροξυσμικός.
Ο οξύς βήχας οφείλεται συνήθως σε κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος. Οι ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού με κύριο εκπρόσωπο το κοινό κρυολόγημα αποτελούν τη συχνότερη αιτία εμφάνισής του, κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο βήχας διαρκεί λίγες μέρες και υποχωρεί μέσα σε 2-3 εβδομάδες. Ανάμεσα στα άλλα αίτια του οξέος βήχα συμπεριλαμβάνονται και η οξεία λαρυγγίτιδα, η επιγλωττίτιδα, η τραχειίτιδα, η βρογχίτιδα, η βρογχιολίτιδα, η πνευμονία, η εισρόφηση ξένου σώματος, η ιγμορίτιδα, η έξαρση άσθματος και η αλλεργία.
Η επίσκεψη στον παιδίατρο θα βοηθήσει στον προσδιορισμό της αιτιολογίας του βήχα και στην έναρξη της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης. Ανάλογα με την ίωση ο βήχας θα πάρει το χρόνο του, για να υποχωρήσει και χρειάζεται να έχουμε υπομονή. Η χορήγηση άφθονων υγρών μπορεί να βοηθήσει στη ρευστοποίηση των εκκρίσεων (βλέννης) και την ευκολότερη αποβολή τους. Τα αντιβιοτικά δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση των ιογενών λοιμώξεων και χορηγούνται για τη θεραπεία μικροβιακών λοιμώξεων (π.χ. πνευμονία, ιγμορίτιδα). Τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά συνήθως δεν είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση του οξέος βήχα σε μη ασθματικά παιδιά.
Αν και τις περισσότερες φορές ο βήχας δεν είναι ανησυχητικός, είναι σημαντικό να ξέρουμε πότε πρέπει να επισκεφθούμε άμεσα το γιατρό. Ανάμεσα στα σημεία που θέτουν σε συναγερμό είναι: Η εμφάνιση βήχα σε ηλικία μικρότερη των 3 μηνών, βήχας που συνοδεύεται από υψηλό πυρετό, γρήγορη ή θορυβώδη αναπνοή, δυσκολία στην αναπνοή, έντονη ανησυχία, αγωνιώδες βλέμμα ή σημεία έντονης κόπωσης, επεισόδια άπνοιας, μελάνιασμα προσώπου, αιμόπτυση, επίμονος βήχας που διαρκεί περισσότερο από 3 βδομάδες και έλλειψη διάθεσης για παιχνίδι.
