Οι πρώτες εκδηλώσεις της νόσου εμφανίζονται πριν τα 40 έτη, τις περισσότερες φορές σε ηλικία 20 έως 30 ετών, ενώ κάποιες φορές η ψωρίαση εκδηλώνεται κοντά στην ηλικία των 50-60 ετών. Τα ακριβή αίτια της ψωρίασης δεν έχουν πλήρως διαλευκανθεί αλλά θεωρείται βέβαιο πως στην παθογένεια της εμπλέκονται γενετικοί παράγοντες (κληρονομικότητα), περιβαλλοντικοί παράγοντες και διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος. Η γενετική συνιστώσα είναι ισχυρή και αυτό γίνεται προφανές από την παρατήρηση ότι η πάθηση εκδηλώνεται συχνότερα σε άτομα της ίδιας οικογένειας. Περιβαλλοντικοί ή/και ιατρογενείς παράγοντες μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο είτε αυξάνοντας τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει ψωρίαση είτε επιδεινώνοντας την υφιστάμενη ψωρίαση (λοιμώξεις, ορισμένα φάρμακα, κάπνισμα, αλκοόλ, παχυσαρκία, συναισθηματικό και ψυχικό stress). Το ανοσοποιητικό σύστημα ατόμων που πάσχουν από ψωρίαση δραστηριοποιείται με λανθασμένο τρόπο οδηγώντας τα κύτταρα της επιδερμίδας να πολλαπλασιάζονται πολύ πιο γρήγορα από το φυσιολογικό με αποτέλεσμα τη συσσώρευση και τη συνεχή απόπτωση τους από την επιφανειακή στιβάδα του δέρματος. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί το γεγονός ότι η ψωρίαση , σε καμία περίπτωση, δεν είναι νόσος μεταδοτική!
Η πιο συχνή μορφή ψωρίασης (αντιστοιχεί στο 80% των περιπτώσεων) είναι η ψωρίαση κατά πλάκες. Η εμφάνιση της χαρακτηρίζεται από την παρουσία ροδόχροων πλακών που καλύπτονται από αργυρόλευκα λέπια. Η τυπική εντόπιση των βλαβών είναι στους αγκώνες, στα γόνατα, στο τριχωτό της κεφαλής και στον κορμό, ενώ σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να καλύψει σχεδόν όλη την επιφάνεια του δέρματος. Η προσβολή των ονύχων (Ψωριασική Ονυχία) εμφανίζεται σχεδόν στους μισούς ψωριασικούς ασθενείς και συνδέεται στενά με πιθανή μελλοντική εκδήλωση ψωριασικής αρθρίτιδας. Τα συχνότερα συμπτώματα της ψωρίασης είναι η ερυθρότητα, η απολέπιση και ο κνησμός. Άλλες μορφές ψωρίασης περιλαμβάνουν την Ανάστροφη Ψωρίαση του εντοπίζεται στις πτυχές, τη Φλυκταινώδη Ψωρίαση (παλάμες και πέλματα ή γενικευμένη), τη Σταγονοειδή Ψωρίαση ( πολύ μικρό μέγεθος βλαβών) που εμφανίζεται συχνά στη παιδική ηλικία και την Ψωριασική Ερυθροδερμία που είναι από τις πιο σοβαρές μορφές της νόσου.
Στις μέρες μας έχει γίνει πλέον σαφές ότι ενώ οι βλάβες της ψωρίασης είναι ορατές στο δέρμα δεν περιορίζονται σε αυτό και η νόσος αυτή δεν είναι ένα απλό αισθητικό πρόβλημα. Η καθημερινότητα επηρεάζεται και η ποιότητα ζωής των πασχόντων υποβαθμίζεται ραγδαία. Παράλληλα, όσο αυξάνεται ο βαθμός σοβαρότητας της δερματικής πάθησης τόσο αυτή συνδέεται με ενδείξεις συστηματικής φλεγμονής και διάφορα συναφή νοσήματα τα οποία ονομάζονται συνοσηρότητες της ψωρίασης. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το μεταβολικό σύνδρομο (παχυσαρκία, αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, υπερλιπιδαιμία), οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η νόσος του Crohn και η κατάθλιψη. Η ψωριασική αρθρίτιδα εκδηλώνεται στο 30-40% των ασθενών με ψωρίαση. Η μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά κινητικά προβλήματα ή και σε παραμορφώσεις των αρθρώσεων που προσβάλλει.
Η ψωρίαση είναι μία χρόνια πάθηση που απαιτεί μακροχρόνια παρακολούθηση και θεραπευτική αντιμετώπιση. Η επιλογή της σωστής θεραπείας θα πρέπει να εξατομικεύεται για κάθε ασθενή και συνήθως συνυπολογίζεται σε αυτήν η σοβαρότητα της κατάστασης, η έκταση και η μορφή της νόσου, η επίδραση στη ποιότητα ζωής του ασθενή, η ηλικία του, η παρουσία πιθανών συνοσηροτήτων καθώς και η ανταπόκριση σε προηγηθείσες φαρμακευτικές αγωγές. Οι υπάρχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις ταξινομούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
• Τοπικές θεραπείες, δηλαδή εφαρμογή φαρμάκων στο δέρμα. Οι θεραπείες αυτές συνήθως χρησιμοποιούνται στην ήπια ψωρίαση
• Χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας (φωτοθεραπεία). Η θεραπευτική αυτή προσέγγιση προϋποθέτει ειδικά κέντρα που δεν υπάρχουν σε όλες τις περιοχές καθώς και τακτικές εβδομαδιαίες επισκέψεις που μπορεί να δυσκολεύουν την καθημερινότητα του ασθενούς.
• Συστηματική Θεραπεία, δηλαδή χορήγηση φαρμάκων είτε από το στόμα είτε σε ενέσιμη μορφή σε περιπτώσεις μέτριας και σοβαρής ψωρίασης.. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τόσο οι κλασικές συστηματικές θεραπείες (κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη, ακιτρεκίνη) όσο και οι βιολογικές στοχευμένες θεραπείες (ενέσιμα μονοκλωνικά αντισώματα ή μικρά μόρια).
Πολλοί άνθρωποι με ψωρίαση αποφεύγουν ρούχα με τα οποία φαίνονται τα σημάδια τους, δραστηριότητες όπως το κολύμπι, αλλά και κινήσεις που περιλαμβάνουν σωματική επαφή όπως χειραψίες και αγκαλιές. Κάποιοι άλλοι μπορεί να έχουν απογοητευτεί γιατί στο παρελθόν δεν πέτυχαν καθαρό δέρμα ή δεν το διατήρησαν σε βάθος χρόνου και η νόσος επανεμφανίστηκε. Τα άτομα που πάσχουν από ψωρίαση μπορούν, πλέον, να διεκδικήσουν μία καθημερινότητα με «καθαρό» δέρμα και χωρίς επιρροές από τη νόσο. Η βασική προϋπόθεση για επιτύχουν αυτό το στόχο είναι να απευθυνθούν σε δερματολόγους με γνώση και εμπειρία στην αντιμετώπισή της. Οι δερματολόγοι, κατανοώντας όλο και περισσότερο τους παθολογικούς μηχανισμούς που οδηγούν στην ψωρίαση, έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις από τις θεραπείες που συνταγογραφούν τόσο στον τομέα της αποτελεσματικότητας όσο και της ασφάλειας. Ο θεραπευτικός στόχος του καθαρού δέρματος δεν είναι πια ανέφικτος, αρκεί οι ασθενείς να απευθυνθούν σε έναν από εμάς ώστε να επιλέξουμε τη θεραπεία που ταιριάζει στο δικό τους προφίλ.
Χριστίνα Φωτιάδου
Δερματολόγος Αφροδισιολόγος
Χρυσοχόου 1, 41221, Λάρισα
Τηλ: 2410553993
E-mail: cifotiadou@hotmail.com
Website: www.dermatologos-larissa.gr
