Του Αποστόλη Ζώη
Για την παχυσαρκία στις σύγχρονες κοινωνίες, μιλάει ο Γιώργος Μέτσιος, καθηγητής στην Κλινική Εργοφυσιολογία στο Πανεπιστήμιο του Wolverhampton αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο τμήμα 'Ασκηση και Υγεία. Σημειώνει ανάμεσα σε άλλα ότι εξαιτίας της μεγάλης αύξησης της παχυσαρκίας που παρατηρείται παγκοσμίως, η νόσος να χαρακτηρίζεται ως "πανδημία", ενώ σύμφωνα με κλινικές μελέτες σχετίζεται με την ανάπτυξη καρδιοαγγειακών νοσημάτων, καρκίνου αλλά και άλλων ασθενειών όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Συνήθειες
Στο ερώτημα που έχει οδηγήσει ο σύγχρονος τρόπος ζωής εκατομμύρια πολίτες, κι αν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η παχυσαρκία αποτελεί τη μάστιγα της εποχής μας, ο κ. Μέτσιος σημειώνει:
«Η ερώτηση αυτή είναι πραγματικά πολύ σημαντική, διότι ο σύγχρονος άνθρωπος έχει αρχίσει να αναλώνεται σε συνήθειες που τον οδηγούν βιολογικά, μακριά από αυτό που πρέπει να κάνει σαν είδος. Εξελικτικά, ο άνθρωπος σαν ον έφτασε να σηκωθεί στα δύο του πόδια για να αναζητήσει τροφή και να τρέξει, όταν τον κυνηγούσαν τα άλλα ζώα. Επίσης δεν έτρωγε με τους σημερινούς ρυθμούς, αφού το φαγητό του έπρεπε να κυνηγήσει για να το βρει. Αντιθέτως, η σημερινή πραγματικότητα μάς προσφέρει την επιλογή του "γρήγορου φαγητού", που συνδυάζεται με πολύωρη εργασία. Σαν αποτέλεσμα, κυρίως εξαιτίας της κούρασης, δεν τρώμε σωστά αλλά και δεν αθλούμαστε. Έτσι το καρδιοαναπνευστικό μας σύστημα φθείρεται και δεν αναπτύσσεται με σωστό τρόπο και σαν επακόλουθο έχουμε την έξαρση διαφόρων ασθενειών. Η παχυσαρκία είναι, κατά κύριο λόγο, απόρροια αυτού του τρόπου ζωής. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που παρατηρείται αυτή η αύξηση της παχυσαρκίας παγκοσμίως, σε τέτοιο βαθμό ώστε αυτή η νόσος να χαρακτηρίζεται ως "πανδημία"».
Μελέτες
Αναφερόμενος στις κλινικές μελέτες, τονίζει: «Σε κλινικές μελέτες της ερευνητικής μας ομάδας στην Αγγλία, στις οποίες συνεργαζόμαστε στενά με εξέχοντες Καθηγητές από το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, έχουμε δείξει ότι η παχυσαρκία αλλά και η αύξηση σωματικού βάρους σχετίζονται με την ανάπτυξη καρδιοαγγειακών νοσημάτων, καρκίνου αλλά και άλλων ασθενειών όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να σημειωθεί πως η αύξηση του σωματικού βάρους συμβάλλει σημαντικά στο να εκδηλώνονται τα συμπτώματα αυτών των ασθενειών πολύ πιο επιθετικά. Για παράδειγμα, η αύξηση βάρους σε ασθενείς με καρκίνο έχει σαν αποτέλεσμα την επανεμφάνιση καρκίνου αλλά και την αύξηση της θνησιμότητας από καρκίνο, ενώ σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα συμβάλλει στη μεγαλύτερη έκφραση της φλεγμονής. Αυτό συμβαίνει επειδή η αύξηση του αριθμού αλλά και του μεγέθους των λιποκυττάρων, όπως συμβαίνει όταν αυξάνεται το σωματικό βάρος, σηματοδοτεί βιολογικές διαδικασίες που οδηγούν στη φλεγμονή (που κατ' επέκταση οδηγεί στην αθηροσκλήρωση), το οξειδωτικό στρες (καταστροφή του DNA μας και βασικών πρωτεϊνών), αλλά και σε μείωση της λειτουργικής μας ικανότητας (και άρα το να μας φαίνονται απλές καθημερινές δραστηριότητες όλο και πιο δύσκολες). Παρόλο που είμαι και εγώ μέλος αυτής της σύγχρονης κοινωνίας και καταλαβαίνω πολύ καλά την κούραση που μπορεί να επιφέρει η καθημερινότητα, θεωρώ ότι λύσεις πάντα υπάρχουν, ώστε να βρεθεί χρόνος να τραφούμε σωστά για να αποφύγουμε την παχυσαρκία αλλά και τις επιπτώσεις της. 'Ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλει σημαντικά σε αυτό, είναι η άθληση, όπως το περπάτημα και το ποδήλατο. Όταν αθλούμαστε, αυξάνουμε σημαντικά τις ενεργειακές μας δαπάνες με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε το ήδη υπάρχον λίπος που υπάρχει στον οργανισμό μας.
Εδώ, θέλω να σημειώσω πως το υπουργείο Δημόσιας Υγείας πρέπει να πάρει πολύ σοβαρά αυτά τα επιστημονικά δεδομένα και να αναπτύξει μεθόδους, ώστε να προάγει την άσκηση και τη φυσική δραστηριότητα. Υπάρχουν πολύ σημαντικά και έγκυρα επιστημονικά δεδομένα, πλέον, που δείχνουν πως η άσκηση μπορεί να μειώσει το κόστος της δημόσιας υγείας (μέσω των πολλαπλών θετικών επιπτώσεων που έχει στην υγεία) και αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να πάρουμε πολύ σοβαρά, όπως εξ' άλλου προτείνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας».
Η κρίση
Τέλος αν η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση θα αναγκάζει και άλλους πολίτες να καταφεύγουν σε φθηνές λύσεις διατροφής με ότι αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους, ο Δρ Γιώργος Μέτσιος, ο οποίος κατέχει έδρα Καθηγητή στην Κλινική Εργοφυσιολογία στο πανεπιστήμιο του Wolverhampton και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, εκτιμά: «Αυτές είναι απλές στατιστικές αναλύσεις για τις οποίες το κράτος μας θα έπρεπε να έχει μεριμνήσει να αναλύσει, αλλά και να μας ενημερώσει, έτσι ώστε να δημιουργήσει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές πρόληψης, όπως γίνεται και στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη. Για παράδειγμα, η κατανάλωση "φτηνού και γρήγορου φαγητού" αυξήθηκε από την στιγμή που δημιουργήθηκε η οικονομική κρίση;
Θα ήταν πολύ χρήσιμο να γνωρίζουμε αυτά τα δεδομένα, τα οποία θα απαντούσαν πολύ στοχευμένα σε αυτή την ερώτηση. Γενικότερα, είναι πολύ φυσιολογικό οι Έλληνες πολίτες, οι οποίοι έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση, να επιλέγουν φτηνότερα τρόφιμα στο σούπερ μάρκετ τα οποία όπως γνωρίζουμε δεν έχουν την ίδια θρεπτική αξία με αυτή τον βιολογικών τροφίμων ή των προϊόντων που καλλιεργούνται στον κήπο μας. Με βάση αυτόν τον ισχυρισμό, δεν θα μου προκαλούσε καμία έκπληξη να παρατηρούσα ότι σχετικά στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι οι διατροφικές συνήθειες, κυρίως σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, είναι αυτές που έχουν επηρεαστεί. Ελπίζω ο σύγχρονος άνθρωπος να μην βρει την λύση για την διατροφή του στις λάθος διατροφικές συνήθειες σαν αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, αλλά στις σωστές, αφού και η "λαϊκή αγορά" μπορεί να αποτελέσει φθηνή λύση. Θεωρώ παρ' όλα αυτά σημαντικό να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να στραφεί ο Έλληνας πολίτης σε σωστές φθηνές λύσεις διατροφής».
