Αύριο Τρίτη στις 7.30 το απόγευμα, στους χώρους της Μόνιμης Συλλογής της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, θα εγκαινιαστεί η έκθεση με τίτλο «Ο Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης και η εποχή του, εξήντα χρόνια από το θάνατό του». Η έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή τα εξήντα χρόνια από το θάνατό του και τα έργα που θα παρουσιαστούν προέρχονται από τις Συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης Αθηνών, τη Δημοτική Πινακοθήκη Βόλου, από ιδιωτικές Συλλογές και τη Συλλογή Κατσίγρα. Τη βραδιά των εγκαινίων θα πλαισιώσει η θεατρική ομάδα εφήβων του δημιουργικού εργαστηρίου ΝΗΜΑ, με υπεύθυνη τη θεατρολόγο Αγλαϊα Νάκα, που θα παρουσιάσουν ένα δρώμενο για το παρελθόν, το παρόν, τις μνήμες, τις στιγμές, τις αισθήσεις, όπως αυτές ξυπνούν με εφαλτήριο τον καθένα ξεχωριστά, πίνακα, του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη. Επίσης, ο Σπύρος Καβαλιεράτος με την κιθάρα και ο Θέμης Βαγενάς με το τσέλο, θα μας συντροφεύσουν με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 15 Φεβρουαρίου και οι ώρες λειτουργίας της είναι: Δευτέρα: κλειστά, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 10 π.μ.-2μ.μ. και 6-9μ.μ. και Σάββατο, Κυριακή: 10π.μ.-2μ.μ.
Μερικά σχόλια για την έκθεση
Ο Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης (Σμύρνη, 1881 – Αθήνα, 1955) υπήρξε ένας πρωτοπόρος ζωγράφος του ελληνικού μοντερνισμού, αλλά παρέμεινε και δυστυχώς παραμένει άγνωστος στο ευρύ κοινό. Με την έκθεση αυτή δεν θέλουμε μόνο να τιμήσουμε τα εξήντα χρόνια από το θάνατό του, αλλά να συγκρίνουμε το έργο του με αυτό της γενιάς του τριάντα και άλλων καλλιτεχνών της εποχής του. Να θυμηθούμε λοιπόν το έργο του μεγάλου μοντερνιστή ζωγράφου, να το κατανοήσουμε συγκρίνοντάς το. Αυτοί είναι οι στόχοι της έκθεσης. Αλλά γιατί ο Τριανταφυλλίδης εισάγει κι αυτός, την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα τον μοντερνισμό; Παρά τις σπουδές στο Μόναχο μια επίσκεψη στο Παρίσι ήταν αρκετή για να εγκαταλείψει τον Ακαδημαϊσμό. Έρχεται στην Ελλάδα το 1913, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ζωγραφίζει στο ίδιο εργαστήριο με τον Κ. Μαλέα επί της οδού Τσακάλωφ. Μαζί με τον τελευταίο, τον Λύτρα, τον Περβολαράκη κι άλλους υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Ομάδας «Τέχνη», η οποία έφερε σημαντική ρήξη στα εικαστικά πράγματα της Ελλάδας. Ο ελληνικός μοντερνισμός, κατά κάποιο τρόπο, εγκαινιάζεται με την πρώτη της έκθεση το 1917.
Ο Τριανταφυλλίδης αρχικά ασχολήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα με σκηνές εσωτερικών χώρων. Από το 1930 και μετά διαμόρφωσε το δικό του ιδιαίτερο ύφος, το οποίο χαρακτηρίζεται από την λιτή απόδοση της καθημερινής ζωής του αστικού κόσμου. Δίκαια πρέπει να τον ονομάσουμε ως τον Έλληνα ιντιμιστή ζωγράφο. Η επίδραση που δέχθηκε από αντίστοιχους ευρωπαίους ζωγράφους της εγγύτητας είναι μεγάλη. Κυρίως από τον Μπονάρ και τον Βιγιάρ. Στους πίνακές του, οι μορφές είναι σχεδόν αφαιρετικές και χωρίς περιγράμματα. Πολλοί κατατάσσουν το έργο του ανάμεσα στον ιμπρεσιονισμό και τον εξπρεσιονισμό. Ο ίδιος πάντως αρνήθηκε να ενταχθεί σε κάποιο καλλιτεχνικό χώρο και έλεγε ότι «ανήκουν σε σχολές όσοι δεν έχουν τη δύναμη να γίνουν οι ίδιοι δημιουργοί». Ο Τριανταφυλλίδης γίνεται ένα με τον Ιντιμισμό, εκείνη τη ζωγραφική παράμετρο που μιλά για την επικοινωνία ανάμεσα σε λίγους. Για την ιδιωτικότητα, για τα υποκειμενικά χαρακώματα, για τα κλειστά απαραβίαστα δωμάτια, για το γύρισμα της πλάτης στο δημόσιο διάφανο βίο. Το εσωτερικό σε αντίθεση με το εξωτερικό. Η απομόνωση, η προστασία στην ιδιωτικότητα. Αν κάπως πρέπει να αποκαλέσουμε αυτόν τον καλλιτέχνη, θα τον ονομάζαμε τον «υποκειμενικό ζωγράφο» που με το έργο του ξέφυγε από τα στενά όρια της «ελληνικότητας» όπως την προσδιόρισε η Γενιά του Τριάντα. Ίσως, τελικά, να είναι και αυτός ο λόγος που το έργο του περιθωριοποιήθηκε.
Στην Kατοχή παρέδιδε μερικά μαθήματα ζωγραφικής αλλά επιβίωσε άγνωστο πώς, αφού κανείς δεν αγόραζε τα έργα του. Ο ιστορικός τέχνης Αντώνης Κωτίδης έχει ρίξει άπλετο φως στο έργο του και μας βοηθά να τον ανακαλύψουμε. Αυτόν τον αμετανόητο «Παπαδιαμάντη της ζωγραφικής» όπως ειπώθηκε, που πέθανε πάμφτωχος σ’ ένα χαμόσπιτο του Μενιδίου.
Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, κατέχει ένα σημαντικό κομμάτι έργων του καλλιτέχνη. Παράλληλα, θα φιλοξενηθούν έργα από τη Δημοτική Πινακοθήκη της Αθήνας, του Βόλου και από ιδιωτικές συλλογές. Έργα όπως «Η μικρή βιολίστρια», «Το κορίτσι με τις γαλοπούλες», «Η Ανάσταση» κ.α θεωρούνται πλέον κλασσικά. Δίνεται όμως η ευκαιρία στο κοινό να δει άγνωστα έργα μεγάλων καλλιτεχνών όπως του Γύζη, Λύτρα κ.ά που παρουσιάζονται για πρώτη φορά λόγω των αναγκών της έκθεσης.
Παναγιώτης Σ.Παπαδόπουλος
Επιμελητής της Έκθεσης
