Τα "Τζαρτζάνεια" είναι ένα συνέδριο γλωσσολογικού προσανατολισμού, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2006, με πρωτοβουλία φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης της Θεσσαλίας, του Συνδέσμου Φιλολόγων Νομού Λάρισας και με συνδιοργανωτή το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Με διετή ρυθμό (2006, 2008, 2010, 2012) πραγματοποιήθηκαν ήδη τέσσερα συνέδρια προς τιμήν του Αχιλλέα Τζάρτζανου στην γενέτειρά του τον Τύρναβο, στα οποία συμμετείχαν καταξιωμένοι ομιλητές μετά από πρόσκληση.
Αρχής γενομένης από τη διοργάνωση του 2012, αποφασίστηκε το Συνέδριο να ανοίξει περισσότερο στην ερευνητική, γλωσσολογική κοινότητα και να ακολουθηθεί η διαδικασία υποβολής περιλήψεων για εισηγήσεις, οι οποίες κρίνονται από την Επιστημονική Επιτροπή. Στο φετινό Συνέδριο, που πραγματοποιείται την Παρασκευή 6, 7 και 8 Νοεμβρίου 2015, δίνεται μια διάσταση περισσότερο επικεντρωμένη στην διδακτική του γλωσσικού μαθήματος, καθώς διοργανώθηκαν δύο βιωματικά εργαστήρια για την διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος, στα οποία κλήθηκαν και θα συμμετέχουν εκπαιδευτικοί της πράξης.
Τα «Τζαρτζάνεια 2015» συνδιοργανώνονται από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Τυρνάβου, τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Νομού Λάρισας και τα Παιδαγωγικά Τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Παρασκευή 6 Νοεμβρίου Δημοτικό Θέατρο Τυρνάβου
17.00-17.30 Προσέλευση- Εγγραφές
Χαιρετισμοί από εκπροσώπους των διοργανωτών
17.30-18.00 Κήρυξη της έναρξης του Συνεδρίου από τον Δήμαρχο Τυρνάβου
18.00-18.15 Θεατρικό Δρώμενο (απόσπασμα από την Βαβυλωνία του Δ. Βυζάντιου). Μαθητές του Λυκείου Αμπελώνα με την υποστήριξη των καθηγητών Μανόλη Μπαντραλέξη, Τασούλας Στεργίου και Ερμίνας Μαγαλιού.
18.15-19.00 Προσκεκλημένος ομιλητής «Διερευνώντας τις αφηγήσεις και τη θέση τους στην κριτική γλωσσική εκπαίδευση» Αργύρης Αρχάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών.
19.00-19.15 «Χαρακτηριστικά του Προγράμματος Σπουδών του 2011 για τη Γλώσσα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και Γραμματισμός». Άννα Φτερνιάτη, Ιωάννα Μανωλοπούλου
19.15-19.30 «Διερεύνηση των ορθογραφικών στάσεων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση: αποτελέσματα πιλοτικής έρευνας». Κ. Τζωρτζάτου, Α. Αρχάκης, Ά. Ιορδανίδου και Γ. Ι. Ξυδόπουλος
19.30-19.45 «Διδασκαλία λεξιλογίου στο Δημοτικό υπό το πρίσμα της Γνωσιακής Γλωσσολογίας». Παρασκευή Θώμου
19.45-20.00 « Γλωσσική ποικιλότητα και κριτικός γραμματισμός των ΜΜΕ: μια μελέτη περίπτωσης σε μαθητές/τριες Α' Δημοτικού». Κατερίνα Μαρωνίτη, Κυριακή Αμαραντίδου, Αναστασία Γ. Στάμου.
20.00-20.15 Συζήτηση
20.15-21.00 Προσκεκλημένος ομιλητής «Σχολική διδασκαλία γραμματικοσυντακτικών φαινομένων (η περίπτωση των μετοχών)». Αθανάσιος Νάκας, Καθηγητής ΕΚΠΑ
Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2015 Εμμανουήλειο Πνευματικό Κέντρο
9.30-9.45 «Πολυγλωσσία και Γλωσσική Ιδιοποίηση: Εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Διδακτικής Προσέγγισης στην Εκμάθηση της Γαλλικής ως Ξένης» Ευαγγελία Μουσούρη, Μαγδαληνή Κουκούλη
9.45-10.00 « Η χρήση της εναλλαγής κωδίκων στην τάξη των Αγγλικών ως ξένης γλώσσας: χρήσιμο εργαλείο ή εμπόδιο; Αποτελέσματα μιας έρευνας με ενδο-παρατήρηση και συνεντεύξεις». Σταυρούλα Αποστολακοπούλου
10.00-10.15 «Τα ονόματα που δηλώνουν χρώμα: Διδακτική εφαρμογή» Κατερίνα Αλεξανδρή.
10.15-10.30 «Η γλωσσική διατήρηση σε οικογένειες αλβανικής καταγωγής των Τρικάλων». Μαρία Λίτσα
10.30-10.45 Συζήτηση
11.15-11.30 «Τα προγράμματα σπουδών της νεοελληνικής γλώσσας του 2011 στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: κριτική επισκόπηση, λειτουργικότητα, αξιοποίηση». Μιχάλης Αθανάσιος
11.30-11.45 «Διδακτική προσέγγιση στο πλαίσιο της παιδαγωγικής των γραμματισμών: Η αξιοποίηση της κρητικής διαλέκτου στην 1η&2η ενότητα της Γλώσσας του Γυμνασίου». Αγγελική Καψάσκη, Κωνσταντίνος Σιπητάνος
11.45-12.00 «Ανάλυση και κριτική του Α.Π.Σ. της Νεοελληνικής Γλώσσας στο γυμνάσιο». Στύλα Δέσποινα
12.00-12.15 «Η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και η αναπαραγωγή της εθνικής ταυτότητας : ο λόγος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου από το 1976 έως το 2012». Ελευθερία Παπαμανώλη
12.15-12.30 Συζήτηση
12.30-12.45 Η γλωσσική μεσολάβηση σε ένα πρόγραμμα διδασκαλίας της ελληνικής ως δεύτερής γλώσσας σε ενήλικους/-ες μετανάστες/-ριες.
Γιώργος Ανδρουλάκης, Αναστασία Γκαϊνταρτζή, Σοφία Τσιώλη
12.45-13.00 «Ο σχεδιασμός ενός εκπαιδευτικού υλικού για τή διδασκαλία τής ελληνικής σε μετανάστες/στριες: Η ταυτότητα ως πολυτροπικό βίωμα και συμμετοχής στη διδασκαλία». Βασιλάκη Ευγενία, Γκανά Ελένη, Παπαδοπούλου Μαρία, Κίτσιου Ρούλα, Παντελούκα Ηρώ – Μαρία, Σκουρμαλλά Αργυρώ.
13.00-13.15 «Ειδικοί εκπαιδευτικοί για τους δίγλωσσους μαθητές: από την αφάνεια και την απαξίωσή στη δράση και στη συνεργασία». Ασπασία Χατζηδάκη
13.15-13.30 «H διδασκαλία των ελληνικών σε πολύγλωσσα και πολυπολιτισμικά σχολικά περιβάλλοντα». Κατερίνα Γιαννούλη
13.30-13.45 Συζήτηση
16.30-16.45 «Η ανάπτυξή του λεξιλογίου σε δίγλωσσους μαθητές: ο ρόλος του οικογενειακού και του σχολικού περιβάλλοντος».
Ιάνθη Μαρία Τσιμπλή , Μαρίνα Ματθαιουδάκη, Μαρία Καλτσά, Χριστίνα Μαλιγκούδη
16.45-17.00 «Η εκμάθηση της ελληνικής και της αγγλικής γλώσσας από δίγλωσσο μαθητή με μητρική γλώσσα διαφορετική από την ελληνική: Μία μελέτη περίπτωσής σε ένα δημοτικό σχολείο του Βόλου». Μαρία -Ειρήνη Μαλλιαρού.
17.00-17.15 «Συστηματική και ταυτόχρονη εκμάθηση δύο ξένων γλωσσών από την πρώιμη παιδική ηλικία: στάσεις και αντιλήψεις των γονέων σε ένα ιδιωτικό σχολείο». Ελένη Παπαροϊδάμη
17.15-17.30 Κατάκτηση τρίτης Γλώσσας - Μια πειραματική μελέτη της Παραμέτρου του Κενού Υποκείμενου. Σταματία Μιχαλοπούλου
17.30-17.45 Συζήτηση
20:00 – 21:30 Δημοτικό Θέατρο, βραδιά κλασσικής Μουσικής.
Κυριακή 8 Νοεμβρίου Εμμανουήλειο Πνευματικό Κέντρο
9.30-9.45 «Η “άλλη” μου χώρα μέσα από τα παραμύθια της: η ανάπτυξη της Ελληνικής γλώσσας και της πολιτισμικής επίγνωσης σε δίγλωσσα νήπια». Ισαάκ Παπαδόπουλος, Ελένη Γρίβα
9.45-10.00 «Το συναισθηματικό φίλτρο επίδρασης του Krashen και η χρήση του κουκλοθεάτρου ως παράγοντες σχεδιασμού ενός εκπαιδευτικού προγράμματος στη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας ως Δεύτερης ή ως Ξένης σε τμήματα προσχολικής εκπαίδευσής τής Στοκχόλμης. Μάγδα Βίτσου
10.00-10.15 «Ταξιδεύω στον κόσμο μέσα από παραμύθια»: Μια πειραματική εφαρμογή καλλιέργειας των επικοινωνιακών δεξιοτήτων και τής πολυπολιτισμικής ευαισθητοποίησης των νηπίων. Ισαία Λαζαρίδου
10.15-10.30 «Τα παραμύθια ως μέσο βελτίωσης της τέχνης της προφορικής αφήγησης των μαθητών των πρώτων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου». Ελένη Μπλιούμη, Ζήσης Ζίκος, Κωνσταντίνος Πενέκελης, Ελένη Ραρρά, Ελένη Αγαπίδου , Αθανάσιος Μαλέτσκος
10.30-10.45 Συζήτηση
11.15-11.30 «Η διακειμενικότητα στο σχεδιασμό των πολυτροπικών κειμένων των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου». Θεοφάνης Ζάγουρας, Μαριάννα Κονδύλη
11.30-11.45 «Απόψεις μελλοντικών εκπαιδευτικών για την ενσωμάτωση του οπτικού γραμματισμού στη διδασκαλία της γλώσσας». Κατερίνα Χριστοδούλου
11.45-12.00 Συζήτηση
ΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
Στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Γλωσσολογικού Συνεδρίου «Τζαρτζάνεια 2015» οργανώνονται φέτος δύο παράλληλα εργαστήρια, τα οποία θα διεξαχθούν το Σάββατο 7 Νοεμβρίου στις 18.15 – 19.15 στο χώρο του Εμμανουηλείου Πνευματικού Κέντρου Τυρνάβου.
Τίτλος του πρώτου εργαστηρίου είναι «Νέο (;) πρόγραμμα γλωσσικής διδασκαλίας για την Α' Λυκείου: Εμπειρίες σχεδιασμού και εφαρμογής». Θα παρουσιαστεί και θα συζητηθεί εφαρμοσμένο σχέδιο διδασκαλίας το οποίο αναφέρεται στις δύο τελευταίες ενότητες το ισχύοντος προγράμματος γλωσσικής διδασκαλίας της Α' Λυκείου, «Το κείμενο: η δομή, τα χαρακτηριστικά του και η ποικιλότητά του» και «Γλώσσα, κοινωνία και επικοινωνία». Η συγκεκριμένη διδακτικής πρόταση και εφαρμογή αφορμάται από τη θεματική ενότητα του Αθλητισμού και προεκτείνεται στη γλώσσα και τα Μ.Μ.Ε,. επιδιώκοντας να διδάξει στους μαθητές την περιγραφή, την αφήγηση και τη συνοχή και να τους φέρει σε επαφή με ποικιλία κειμένων γραπτών και πολυτροπικών.
Υπεύθυνοι εργαστηρίου: Κωνσταντίνος Ντίνας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας - Σωτηρίου Ελένη, φιλόλογος
Τίτλος του δεύτερου εργαστηρίου είναι «Πολυτροπικά κείμενα στην εκπαίδευση: θεωρητικά εργαλεία & διδακτικές πρακτικές»
Περιεχόμενο του εργαστηρίου είναι η πρόταση των διοργανωτών εκκινεί από την παραδοχή ότι στην εποχή μας όλο και περισσότερο το νόημα των κειμένων συγκροτείται μέσα από την συνύπαρξη πολλών σημειωτικών τρόπων, ενώ είναι ιδιαίτερα δύσκολο για όσους από εμάς έχουμε συνηθίσει στην ανάγνωση / ερμηνεία των μονοτροπικών κειμένων, να αποκωδικοποιήσουμε τα αντίστοιχα πολυτροπικά. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου θα παρουσιαστούν οι αρχές οργάνωσης των πολυτροπικών κειμένων, «κλειδιά» για την ανάλυσή τους και την ανίχνευση των επικοινωνιακών μηνυμάτων των δημιουργών τους και - κυρίως – ανάδυσης του ιδεολογικού φορτίου τους. Παράλληλα, μέσα από συζήτηση, συλλογική επεξεργασία πολυτροπικού υλικού και αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων, θα αναδυθούν παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης και διασύνδεσης με ποικίλα γνωστικά αντικείμενα. Το εργαστήριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς ολόκληρου του φάσματος της σχολικής εκπαίδευσης.
Υπεύθυνοι εργαστηρίου: Μαρία Παπαδοπούλου, Ευγενία Παγκουρέλια και Σοφία Γκόρια (Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας).
Το κάθε εργαστήριο μπορούν να το παρακολουθήσουν μέχρι 35 εκπαιδευτικοί. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή και για τα δύο εργαστήρια, δίνοντας σειρά προτίμησης στο καθένα.
Προθεσμία δηλώσεων μέχρι σήμερα Τετάρτη 4 Νοεμβρίου.
Για πληροφορίες, κ. Κατερίνα Κοθρά, τηλέφωνο 697 407 3952 e-mail: thmiliousi@sch.gr.
Σε περίπτωση που ο αριθμός των συμμετεχόντων ξεπερνά τους 35 σε κάθε εργαστήριo, θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
