Συνέντευξη στην Κανέλα Κοπάνου
Η δραματουργική εκμετάλλευση μιας εκδοχής του τρωικού κύκλου του μύθου της «Ελένης» του Ευριπίδη, που ήταν ήδη γνωστή από την Παλινωδία του Στησίχορου, αρχαίου λυρικού ποιητή και μαρτυρείται από τον Ηρόδοτο έρχεται σε αντίθεση με την «Ελένη «που ηθογράφησε ο Όμηρος και ο Αισχύλος, αυτή δηλαδή που πρόδωσε τον Μενέλαο και υπήρξε αιτία για τόσες συμφορές και καταστροφές. Αυτή η «Ελένη» στην τραγωδία του Ευριπίδη δεν υπάρχει καθώς ο τραγικός ποιητής επιχειρεί την αποκατάστασή της και χρησιμοποιεί συμβολικά την παραλλαγή αυτή του μύθου της «Ελένης» για να καταδικάσει συλλήβδην τον πόλεμο. Την αποκατάσταση της φήμης της «ενσάρκωσης της ομορφιάς» και τα βαθύτερα μηνύματα του έργου του Ευριπίδη παρουσιάζει μέσα από τη δική του σκηνοθετική αντίληψη απόψε ο Θοδωρής Αθερίδης. Για τη συνύπαρξη παλαιών μοτίβων της τραγωδίας και νεωτεριστικών στοιχείων μιλά στην Ε» ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης μεταφέροντας την εμπειρία αυτού του εγχειρήματος.
* Πώς καταλήξατε στην επιλογή της συγκεκριμένης τραγωδίας;
«Το συγκεκριμένο έργο του Ευριπίδη, από γραφής, βρίσκεται ανάμεσα στην τραγωδία και στην κωμωδία, χαρακτηριστικό που αποτέλεσε πρόκληση, ένα κοινό στόχο, για όλους τους μελετητές και τους φιλολόγους. Το γνώρισμα του κωμικού ή σχεδόν κωμικού στοιχείου και του τραγικού ήταν μια πρόκληση και για εμένα, η οποία δεν προσδιοριζόταν από την επιτυχή κατάληξη και ολοκλήρωση της παράστασης αλλά από το γεγονός ότι μπόρεσα και παρομοίασα τον τρόπο γραφής του τραγικού ποιητή με το δικό μου, με έργα που εγώ έχω γράψει τα οποία κινούνται μεταξύ κωμωδίας και δράματος. Αισθάνθηκα επομένως μέσα στην «Ελένη» του Ευριπίδη ότι βρισκόμουν σε ένα πιο οικείο περιβάλλον για να το διαχειριστώ σκηνοθετικά, χωρίς αμηχανίες και πολλές σκέψεις για το αν θα είναι τελικά τραγωδία ή δράμα καθώς η σκηνοθεσία μού έβγαινε αβίαστα».
- Περιμένουμε να δούμε μια ανατρεπτική παράσταση με χιούμορ, σασπένς, διασκευασμένες γνωστές ελληνικές μελωδίες τραγουδισμένες από δεκαμελή χορό. Έχει διασκευαστεί το έργο και αν ναι, πού εντοπίζονται οι αλλαγές;
* «Δεν υπάρχει διασκευή. Το έργο είναι μεταφρασμένο από τη Μαριαλένα Κωτσάκη, μια νέα κοπέλα με εξαιρετικό ταλέντο. Πρόκειται για μια κανονική μετάφραση. Δεν υπάρχει κάτι διαφορετικό και η παράσταση είναι μια προσπάθεια σαν όλες τις άλλες, ένα ανέβασμα της «Ελένης» του Ευριπίδη. Στο δικό του προορισμό είναι να αποδειχτεί εάν είναι καλύτερο ή χειρότερο από κάποια άλλα».
* Στην ιλαροτραγωδία, «Ελένη» του Ευριπίδη, που ρίξατε το σκηνοθετικό βάρος; Στο ιλαρό ή στο τραγικό κομμάτι του έργου;
«Και στα δύο. Δεν προσπάθησα να εκβιάσω τίποτα και ως σκηνοθέτης σε καμία περίπτωση δεν θέλησα να εντυπωσιάσω. Δεν έχω άλλωστε τέτοια απωθημένα. Είμαι χορτάτος σαν ηθοποιός και αυτό που προσπάθησα να κάνω, σκηνοθετικά, ήταν να υποστηρίξω τις ερμηνείες των ηθοποιών και του συνόλου του έργου χωρίς να προδίδω το λόγο του Ευριπίδη και τα μηνύματα που θέλει να δώσει. Υπάρχουν πολλοί νέοι σκηνοθέτες που θέλουν να δηλώσουν την παρουσία τους στη σκηνή καθώς οι ίδιοι ποτέ δεν υπήρξαν ηθοποιοί. Σε ο,τι αφορά όμως στη δική μου αντιμετώπιση της δουλειάς, στο πλαίσιο της ηθικής μου στάσης, το τελευταίο που θα ήθελα είναι να διαφαίνεται η σκηνοθεσία».
* Η «Ελένη» είναι μια αποκατάσταση της φήμης της, της λύτρωσης της απολυτής ομορφιάς που προκάλεσε τόσο πόνο ανάμεσα σε Έλληνες και Τρώες. Βρίσκεται μακριά από την πατρίδα της και αγωνιά για την τύχη του άνδρα της. Πώς αποκαθίσταται η φήμη της και ποια τα βαθύτερα μηνύματα που θέλει να δώσει ο Ευριπίδης;
«Ο Ευριπίδης αποκαθιστά την απόλυτη ομορφιά ως κάτι καλό στην «Ελένη» χωρίς να αμφισβητεί την ομορφιά της. Αμφισβητεί τις φήμες όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί. Η Ελένη παρουσιάζεται στο έργο σαν μια κανονική γυναίκα. Είναι πιστή στον άντρα της, τον περιμένει, έχει υποστεί μια πολλή άσχημη δοκιμασία επειδή ακριβώς είναι όμορφη και αποδεικνύει όμως ότι είναι και πανέξυπνη ενώ ο Μενέλαος παρουσιάζεται ένας ηγέτης – μιλιταριστής, κουτός προσπαθώντας να λύσει όλες του τις διαφορές με μοναδικό μέσο τα όπλα του πολέμου. Αντίθετα το μυαλό της «Ελένης» λειτουργεί ως γνήσιας γυναίκας διαλλακτικά, ορθά, ποικιλοτρόπως. Δεν έχουμε δει πιο αποκατεστημένη την «Ελένη» πουθενά. Μόνο από το Στησίχορο ξεκίνησε αυτό και εκεί στηρίχτηκε ο Ευριπίδης. Πιστεύω ότι ο Ευριπίδης όμως δεν το δημιούργησε τόσο για να αποκαταστήσει τη φήμη της Ελένης αλλά για να προβάλλει τα αντιπολεμικά του μηνύματα και να δείξει ότι αιτία καταστροφής δεν ήταν η «Ελένη» αλλά η ανθρωπινή φύση του ανθρώπου. Ο Ευριπίδης αντλεί τα ερεθίσματά του από την πολιτική κατάσταση και εκφράζει με τον δικό του, μοναδικό τρόπο, την άποψη του για τα πολιτικά πράγματα της εποχής».
* Ποια τα επόμενα σχέδια σας;
«Θα επαναληφθεί το «Φίλα το βάτραχό σου» τη χειμερινή περίοδο και μόλις ολοκληρωθεί η περιοδεία στα τέλη Σεπτεμβρίου, θα γράψω ένα νέο έργο με σκοπό να ανέβει στο «Μικρό Παλλάς» στις αρχές Φεβρουαρίου.
Το λαρισαϊκό κοινό θα απολαύσει φαρσικές καταστάσεις απόψε στις 9.30 μ.μ. με την Ελένη του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αθερίδη ο οποίος ερμηνεύει στην παράσταση το ρόλο του Μενέλαου. Στην παράσταση παίρνουν μέρος οι ηθοποιοί: Σμαράγδα Καρύδη στο ρόλο της «Ελένης» Γιάννης Βούρος ως Θεοκλύμενος, Γιώργος Καπουτζίδης ως Θεονόη, Γιώργος Κορμάνος Α’ Αγγελιοφόρος, Θανάσης Αλευράς Β’ Αγγελιοφόρος, Ανδρέας Νάτσιος Τεύκρος, Νατάσα Κοτσοβου Γριά και δεκαμελής χορός Σπαρτιατισσών Γυναικών. Εισιτήρια διατίθενται στο κοινό από τα γραφεία της ΔΕΤΠΟΛ, στην Ανθίμου Γαζή 31 στον 1ο όροφο και από το ταμείο στην είσοδο του Κηποθεάτρου πριν από την παράσταση. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 2410-537.074.
