Εδώ και λίγες ημέρες πέντε «χρωματιστοί στρατιώτες» στέκουν στον προαύλειο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα αποτελώντας μια ιδιαίτερη κουστωδία φρουράς, τη «Θεσσαλική Φρουρά». Ως σωματοφύλακες της ασυμβίβαστης τέχνης, ο σχηματισμός της «Φρουράς», αν και διακρίνεται για την πειθαρχία, εκπλήσσει με τη διαφορετικότητά της. Δημιουργός της δεν είναι άλλος από τον γνωστό αντι -συμβατικό κορυφαίο εικαστικό Κώστα Πανιάρα, ο οποίος ύστερα από συχνές επισκέψεις του στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα αισθάνθηκε έντονα την επιθυμία να προσφέρει ένα δώρο που θα προσδιορίζει την είσοδο ενός σπουδαίου Μουσείου και θα αποτελέσει ένα τοπόσημο για την πόλη της Λάρισας φτιαγμένο από τα αγαπημένα του χρώματα, το μπλε και το κόκκινο, που προσδίδουν, κατά τον καλλιτέχνη και άλλες ονομασίες στο γλυπτό όπως: «Η Νύχτα και η Μέρα», «Το Κακό και το Καλό», «Το συν και το πλην»...
Τα συναισθήματα της τολμηρής εγκατάστασης στον προαύλειο χώρο τής Πινακοθήκης μοιράζονται από κοινού ο σύγχρονος εικαστικός κ. Κώστας Πανιάρας και ο πρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης κ. Μάριος Ξηρομερίτης. Με τον ξεχωριστό του τρόπο ο κ. Πανιάρας περιγράφει αποκλειστικά στην «Ε» τις ιδέες που αιωρούνται ανάμεσα στους βιομηχανικούς κίονες που περιφρουρούν πάνω από όλα την ιδέα της ελεύθερης έκφρασης και της αληθινής δημιουργίας. Σημειώνεται ότι τα εγκαίνια της εγκατάστασης θα γίνουν στις 17 Δεκεμβρίου, ημέρα Πέμπτη, στις 6.30 μ.μ. από τον υφυπουργό Οικονομικών κ. Φίλιππο Σαχινίδη.
* Κύριε Πανιάρα, ο σχηματισμός της «Θεσσαλικής Φρουράς», παρατηρεί κανείς, αποτελείται από πέντε κολόνες οι οποίες εναλλάσσονται στα χρώματα του μπλε και του κόκκινου. Γιατί επιλέξατε αυτό το συνδυασμό μορφής – χρώματος;
- Η κολόνα, η κιονοστοιχία, ως σχηματισμός, είναι ενταγμένος στην ελληνική ζωή. Δημιούργησα το έργο υποσυνείδητα, από καταβολής του ελληνισμού, μπορώ να πω, καθώς γεννήθηκα στην αρχαία Σικυώνα της Κορίνθου όπου από μικρό παιδί έβλεπα γύρω μου παλιές κολόνες. Το πατρικό μου σπίτι, πρώτα από όλα, «προσαρμοσμένο στη γνωστή και φυσική απονήρευτη αρχαιοκαπηλία όλης της Ελλάδας», στηριζόταν σε τέσσερις ελληνικές κολόνες. Τις κολόνες αυτές τότε οι άνθρωποι τις έβρισκαν στα κτήματά τους. Όταν λοιπόν κατεδαφίστηκε το σπίτι μου, το ελληνικό αυτό στοιχείο το πήρα μαζί μου, το πήρα σπίτι μου. Σίγουρα το στοιχείο τού κίονα είναι πολύ ελληνικό και κυρίως αρχιτεκτονικό και οι κίονες χρησιμοποιούνταν για να στηρίξουν ψηλά κτίρια, πέρα όμως από τη χρηστικότητα, στις σκέψεις μου διέρχονταν ότι οι κίονες αποτελούσαν ένα «μέσο», ένα όχημα για να φύγω προς τα επάνω. Στις δημιουργίες μου επομένως οι κίονες συμβολίζουν τη διαφυγή και αποτελούν κατά κάποιο τρόπο, θα έλεγα, μια «επίκληση».
* Πώς ερμηνεύετε την τεχνοτροπία των χρωμάτων στα έργα σας; Ποια η θέση του κόκκινου και του μπλε στη ζωή σας;
- Σε ό,τι αφορά στα χρώματα, το μπλε και το κόκκινο, θεωρώ ότι είναι τα πιο παλιά χρώματα που έχουν φανεί όχι στην ιστορία του ανθρώπου, αλλά στην ιστορία της γης. Χρησιμοποιώ το μπλε και το κόκκινο μόνιμα καθώς με ενδιαφέρει το ότι «εξαργυρώνονται»…δισεκατομμύρια χρόνια και επιζητώ να «ξεχρεωθώ» μέσα από τα χρώματα γιατί για εμένα είναι ένα είδος οφειλής που αισθάνομαι ότι εξοφλώ, διότι είμαι «δανεισμένος» με τα χρώματα όχι σαν ζωγράφος αλλά σαν ζωντανός οργανισμός. Είχα την τύχη αλλά και την ευκαιρία να κάνω μια ζωή στην οποία να μη φοβάμαι τα χρώματα και να μην έχω το σύμπλεγμα της χρωματοφοβίας εξαιτίας του οποίου πολλοί άνθρωποι κλείνονται ερμητικά σε έναν κόσμο πιο σκούρο, πιο γκρίζο, πιο θαμπό. Ο δυτικός πολιτισμός μάς έχει δημιουργήσει ενοχές και προσωπικά κατάφερα να απενοχοποιηθώ από αυτό. Για εμένα το χρώμα στη ζωή είναι το πιο μαγικό πράγμα.
* Τι ορίζει η τοποθέτηση του γλυπτού στο συγκεκριμένο σημείο του προαύλειου χώρου της Πινακοθήκης;
- Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα είναι ένας χώρος που με γοήτευε κατά τις επισκέψεις μου. Ερχόμενος εδώ για την προηγούμενη έκθεσή μου πρέπει να πω ότι έφυγα με τις καλύτερες εντυπώσεις και για τους θησαυρούς Τέχνης που περιφρουρεί και για τους ανθρώπους που τη διοικούν. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνω το δραστήριο έργο του προέδρου κ. Μάριου Ξηρομερίτη. Είδα λοιπόν ότι η είσοδος της Πινακοθήκης ήταν κάπως «υποτονική» και θεώρησα ότι έπρεπε να σηματοδοτηθεί. «Η Θεσσαλική Φρουρά» οριοθετεί την είσοδο της Πινακοθήκης και αντί για ορόσημο είναι τοπόσημο σε έναν μοναδικό χώρο στον κόσμο όπου βρίσκονται σπουδαία έργα Τέχνης.
* Ποια θεωρείτε ότι είναι η ιδανική «θέση» ενός γλυπτού στην καθημερινότητα της σύγχρονης κοινωνίας;
Το ιδανικό θα ήταν τα έργα Τέχνης να μπορούν να μπουν με ένα φυσικό τρόπο στη ζωή μας, όπως είναι τα δέντρα γύρω μας. Το ιδανικό είναι επίσης, η τέχνη να μην είναι κάτι προνομιακό, ούτε κάτι απαγορευμένο, ούτε να πρέπει να αποκτηθεί οπωσδήποτε με χρήματα.
Μάριος Ξηρομερίτης: «Στόχος της Πινακοθήκης
– η αισθητική αναβάθμιση της πόλης»
«Για τη διοίκηση της Πινακοθήκης και την πόλη της Λάρισας θεωρούμε ότι η πλατεία μπροστά από την Πινακοθήκη πρέπει να είναι ένας ζωντανός και λειτουργικός χώρος της Τέχνης, μια πλατεία Τεχνών που να αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλες τις πλατείες της πόλης στις οποίες θα φιλοξενούνται έργα Τέχνης που θα δημιουργήσουν μια διαδραστική σχέση με τους πολίτες. Οι οικονομικές μέχρι τώρα δυσκολίες εμπόδισαν αυτή την ανάπτυξη αλλά μετά από την προσφορά του Κώστα Πανιάρα, τη χειρονομία αλληλεγγύης, ξεκινά μια αλλιώτικη διαδρομή. Αισθανόμενος την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους όσοι ενίσχυσαν την προσπάθεια αναφέρω τους: «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε.», την κατασκευαστική εταιρία του Βασίλη Μύτιλη, τους Χάλυβες Καραλής, την Exalco, τη Βιοκαρπέτ, Τ. Μαντέλος – Α. Τσιτσάς. Ύστερα από όλες τις γνωστές μέχρι σήμερα εικαστικές παρεμβάσεις που προωθεί η Πινακοθήκη στη Λάρισα σημαντικό είναι να τονιστεί ότι συνεχίζουμε την προσπάθεια μάλιστα στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να ανακοινώσουμε ότι ο πρώην διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος κ. Αράπογλου υπέγραψε να κοσμήσει μέρος της επιφάνειας του κτιρίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, από την πλευρά της οδού Κύπρου, ένα έργο Τέχνης – δωρεά από τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα. Το δυναμικό της Πινακοθήκης θέλει να αλλάξει την εικόνα της πόλης και να την αναβαθμίσει αισθητικά και προς αυτήν την κατεύθυνση δημιουργεί. Είμαστε πρόθυμοι, ανιδιοτελώς, να συμβάλουμε πρακτικά σε αυτό το έργο αναδιαμόρφωσης και να δεχτούμε προτάσεις και ιδέες από ειδικούς του χώρου, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, εικαστικούς καθώς και από τους πολίτες. Καθοριστικής σημασίας συμβολή στο μεγάλο αυτό εγχείρημα παραμένει η δωρεά η οποία αποτελεί σπουδαία ενίσχυση για την υλοποίηση μεγάλων έργων. Η συλλογική προσπάθεια όλων μας μπορεί και πρέπει να καταστήσει δυνατό, ενόψει της Πολιτιστικής Μεσογειάδας, το ταξίδι της μόνιμης συλλογής του αείμνηστου Κατσίγρα στο εξωτερικό».
