Έλατα ονειρεύονταν και όμορφες παραδοσιακές γιορτές σε πετρόχτιστες πλατείες, αντί αυτού όμως έπεφταν πάντα επάνω σε κακοστημένα πανηγύρια, όπου το echo στα μικρόφωνα, οι ηλεκτρικές κιθάρες, τα ντραμς και το αρμόνιο αντικαθιστούσαν τους ήχους του βιολιού, του κλαρίνου, του ντεφιού, του λαούτου. Τι είχε απογίνει η αυθεντική δημοτική μουσική αναρωτήθηκαν; Οι μουσικοί της και οι παραδοσιακές μπάντες των χωριών; Έψαξαν λοιπόν και τους βρήκαν, στα πιο απομακρυσμένα ελληνικά χωριά, άκουσαν τις μουσικές τους και κάπως έτσι γεννήθηκαν τα πρώτα γλέντια, στα οποία παρευρέθηκαν δεκάδες Λαρισαίων κάθε ηλικίας. Ο λόγος για την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρία «Έλατο», την οποία δημιούργησε μια ομάδα Λαρισαίων σε μια προσπάθεια διάδοσης και διάσωσης της μουσικής μας κληρονομιάς.
* Κύριε Τρικαλιώτη, πριν ένα χρόνο περίπου δημιουργήθηκε στην πόλη ένας νέος πυρήνας πολιτισμού, μια εταιρία διάσωσης και διάδοσης της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, με την επωνυμία Elato. Πώς δημιουργήθηκε και τι πρεσβεύει;
-Πρόκειται ουσιαστικά για μια πρωτοβουλία φίλων την οποία ξεκινήσαμε το 2006, ως μία απάντηση-αντίδραση στα όσα συνέβαιναν και συνεχίζουν δυστυχώς να συμβαίνουν στο χώρο του πολιτισμού και ιδιαίτερα της παραδοσιακής δημοτικής μουσικής. Τύχαινε δηλαδή να βρισκόμαστε σε γλέντια, σε πανηγύρια ή ακόμη και να αγοράζουμε cd, τα οποία ενώ «διαφημίζονταν» ως παραδοσιακά, στην ουσία δεν ήταν τίποτα άλλο από φτηνές «πανυγυρτζίδικες» παραγωγές, με την αρνητική έννοια την λέξης. Παραφρασμένοι στίχοι, λάθος μελωδίες, echo στα μικρόφωνα και ηλεκτρικές κιθάρες, ντραμς και αρμόνια στη θέση των βιολιών, του κλαρίνου, του ντεφιού, του λαούτου. Την ίδια ακριβώς μετάλλαξη παρατηρούσαμε και στο χορό, ο οποίος από έκφραση χαράς και ψυχικής ανάτασης, θύμιζε περισσότερο ακατάληπτο παραλήρημα. Ούτε μέτρο, ούτε βήματα, ούτε ρυθμός πάνω στον οποίο ο χορευτής να πατά ακούγοντας τη μελωδία του κλαρίνου.
Τι ήταν αυτό που αναζητούσαμε; Κυρίως η αυθεντικότητα της δημοτικής μουσικής, έτσι όπως εκφράζεται ευτυχώς ακόμη σε κάποια χωριά και πλατείες όπου ο κόσμος συνεχίζει να γλεντά κάτω από τα πλατάνια, απλά, σε παρέες χωρίς μικρόφωνα και ενισχυτές. Ξεκινήσαμε λοιπόν, από εκεί, διοργανώνοντας εκδρομές όπου μαθαίναμε πως μπορεί να υπάρχει κάποιο πραγματικό πανηγύρι, κάποιο γλέντι ή όπου μαθαίναμε ότι δρουν ακόμη μουσικές οικογένειες παραδοσιακών οργανοπαικτών. Σιγά- σιγά αρχίσαμε να μαθαίνουμε περισσότερα να ακούμε τις πραγματικές μελωδίες των οργάνων, να ξεχωρίζουμε τους ήχους, τις λέξεις, τις τονικότητες και να αποκτούμε πρόσβαση σε μια μορφή συνεύρεσης και γλεντιού που δυστυχώς στη Λάρισα δεν μπορούσαμε να έχουμε. Επιστρέφοντας από αυτές τις εκδρομές και παρουσιάζοντας το υλικό που είχαμε συγκεντρώσει, άλλος στη βιντεοκάμερα του, άλλος σε φωτογραφίες και εγώ συγκεκριμένα ηχογραφήσει, οι περισσότεροι φίλοι αλλά και φίλοι φίλων που το μάθαιναν, εκδήλωναν το ενδιαφέρον τους και μας έλεγαν ότι την επόμενη φορά θα ήθελαν να συμμετάσχουν κι εκείνοι. Έτσι, μαζί με το φίλο μου τον Γιάννη τον Κυρατζούλη, κάποια στιγμή αποφασίσαμε αντί να πάμε εμείς στους μουσικούς, να τους προσκαλέσουμε στη Λάρισα. Κλείσαμε λοιπόν την ταβέρνα του Νικόδημου, συμφωνήσαμε την αμοιβή με τη Βορειοηπειρώτικη κομπανία των αφών Πότση, καλέσαμε 50 φίλους με τους οποίους μοιραστήκαμε τα έξοδα και γλεντήσαμε παραδοσιακά και «στα σκέτα» μέχρι το πρωί. Ήταν μια υπέροχη βραδιά. Μια βραδιά κατά την οποία, η μεγάλη συμμετοχή, το ενδιαφέρον του κοινού που παρευρέθηκε, τα νέα παιδιά που μας προσέγγισαν και μας είπαν ότι θέλουν να βοηθήσουν σε αυτό με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έδωσαν το έναυσμα για τη δημιουργία της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας «Έλατο», η οποία έχει ως στόχο όχι τόσο τη διαφύλαξη- αυτό ας αναλάβουν να το κάνουν άλλοι πιο θεσμικοί φορείς- αλλά τη διάδοση της αυθεντικής παραδοσιακής μουσικής.
* Συνεχίσατε λοιπόν να γνωρίζετε και στη συνέχεια να παρουσιάζετε στη Λάρισα, παραδοσιακές κομπανίες διοργανώνοντας διάφορα γλέντια;
-Αυτό ακριβώς. Συνεχίσαμε τις εκδρομές μας στην ύπαιθρο, τη γνωριμία και την προσέγγιση μουσικών και σε πιο συστηματική βάση- όχι όμως επαγγελματική- πυκνώσαμε τις συναθροίσεις μας. Πρέπει ωστόσο να επισημάνω την ιδιαιτερότητα αυτών των γλεντιών. Αρχικά σε κάθε εκδήλωση, ξεκινάμε με την παρουσίαση των μουσικών και λέμε δυο λόγια για το ποιοι είναι και τι θα μας παίξουν. Στη συνέχεια ενημερώνουμε τους παρευρισκόμενους ότι για την επόμενη μία ώρα τουλάχιστον θα ακούσουμε παραδοσιακά τραγούδια από τα μέρη των μουσικών, στη διάρκεια των οποίων δεν χορεύουμε και δεν μιλάμε. Αυτό γίνεται αφενός για να μπορέσουμε να ακούσουμε πραγματικά τη μουσική αφετέρου γιατί οι κομπανίες παίζουν χωρίς μικρόφωνα. Και στη συνέχεια ακολουθεί το... γλέντι με τις παραγγελιές, με το χορό σε κύκλους και το πιο όμορφο με όλα αυτά είναι ότι δεν γίνονται βάσει κάποιου τελετουργικού αλλά βάσει ενός αυθεντικού τρόπου διασκέδασης, όπου υπάρχει σεβασμός στους δίπλα, σε αυτόν που χορεύει, στη μουσική και στους μουσικούς. Η έννοια δηλαδή της παραγγελιάς εδώ βρίσκει το πραγματικό της νόημα, χωρίς κανείς να επιβάλλει κάτι σε κανέναν.
* Πόσα είναι τα μέλη σήμερα και ποιος ο συνδετικός κρίκος μεταξύ τους;
-Τα μέλη του Elato είναι δέκα, ενώ υπάρχουν και άλλοι περίπου 70-80 φίλοι οι οποίοι μας στηρίζουν ενεργά με αφιλοκερδή προσφορά, προτάσεις και ιδέες. Αυτό που μας συνδέει είναι η αγάπη για τη μουσική, κάθε μουσική (πολλοί από μας ακούν με το ίδιο πάθος ηπειρώτικα παραδοσιακά, αλλά και Rock, Jazz, βαλκανική μουσική κ.λπ.), μια έντονη ευαισθησία για εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης αλλά και μια διάθεση να απαντήσουμε με πράξεις σε όλα αυτά που μας πληγώνουν. Σκοπός μας είναι καταρχήν να διαδώσουμε, στην αυθεντική της μορφή, την παραδοσιακή μουσική της Ελλάδος αλλά και των Βαλκανίων γενικότερα και αυτό το πετυχαίνουμε καταγράφοντας ψηφιακά κάθε γλέντι που κάνουμε, δημιουργώντας έτσι ένα σπουδαίο αρχείο ηχογραφήσεων, video και φωτογραφιών κάθε εκδήλωσης. Εδώ να σημειώσουμε ότι οι ηχογραφήσεις μας δεν γίνονται ποτέ σε studio ηχογραφήσεων, αλλά σε χώρους όπου νιώθουν άνετα οι μουσικοί (ταβέρνες, σπίτια, ξενώνες) και πάντα παρουσία κοινού. Πρόσφατα μάλιστα κυκλοφορήσαμε το πρώτο μας cd, με θέμα την Ηπειρώτικη κομπανία του Σάκη Ντόκου, από τον Ασπροπόταμο Καλαμπάκας. Τέλος, προσπαθούμε να ενεργοποιήσουμε και άλλους φίλους ανά την Ελλάδα που έχουν τις ίδιες απόψεις και ευαισθησίες με εμάς και για να το πετύχουμε φτιάξαμε το site www.elato.gr, στο οποίο μπορεί κανείς να ενημερωθεί για τα γλέντια που γίνονται αλλά και να συλλέξει διάφορες πληροφορίες, όπως βιογραφικά παραδοσιακών μουσικών, κομπανίες που δρουν ανά την Ελλάδα κ.ά. Γενικότερα είναι μια βάση δεδομένων που συνεχώς εμπλουτίζεται.
* Πώς γεννήθηκε αυτό το cd στο οποίο αναφερθήκατε;
-Ξεκίνησε σαν ιδέα πέρυσι στο Χαλίκι Ασπροποτάμου, όπου συναντήσαμε έναν γνώριμο σε μας μουσικό της περιοχής, τον Σάκη Ντόκο με την κομπανία του. Εκεί του προτείναμε να ηχογραφήσουμε ένα cd με πραγματική μουσική από τον Ασπροπόταμο. Το ραντεβού δόθηκε στον κοινοτικό ξενώνα Πολυθέας Ασπροποτάμου, όπου μετά από τσιμπούσι, κρασί και κουβεντούλα ξεκίνησε η ηχογράφηση και εξελίχθηκε σε ολονύχτιο γλέντι.
* Ποιες οι επόμενες κινήσεις του Elato;
Καταρχήν ετοιμάζουμε ένα γλέντι με την κομπανία του Σπύρου Βασιλείου, από την Πρεμετή της Αλβανίας, ο οποίος θα παίξει βορειοηπειρώτικα και αλβανικά παραδοσιακά πολυφωνικά τραγούδια. Αυτό θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 18 Ιουνίου 2010 στο κτήμα «Ανατολή» στο 10ο χλμ. Λάρισας-Αμπελώνα. Στη συνέχεια και εφόσον τα οικονομικά μας το επιτρέψουν, φιλοδοξούμε να προχωρήσουμε στην παραγωγή ενός ακόμη CD με την κομπανία του Σπύρου Βασιλείου και υλικό από παλιότερο γλέντι που ηχογραφήσαμε στον Νικόδημο της Λάρισας.
