«Η τέχνη για μικρούς και μεγάλους είναι ευεργετική και θεραπευτική. Όσοι ασχολούμαστε με το παιδικό θέατρο χρειάζεται να προσέξουμε την αισθητική τόσο της παράστασης, όσο και του ίδιου του κειμένου. Εμείς οι καλλιτέχνες είμαστε υπεύθυνοι για το τι θα περάσουμε στα παιδιά και πώς θα αναπλάσουμε τις ψυχούλες τους. Τα παιδιά είναι καλοί δέκτες, είναι ειλικρινή και δεν θα κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους ούτε την ευχαρίστησή τους. Τους αρέσει να συμμετέχουν στα δρώμενα» σημειώνει ο γνωστός ηθοποιός, μουσικός, παιδαγωγός και σκηνοθέτης κ. Θωμάς Κινδύνης μιλώντας στην «Ε» για την παιδική παράσταση «Γέλα-γέλα Πουλτσινέλα κι όλα αλλάζουν στο λεπτό», που ανεβάζουν οι «Μορφές Εκφρασης» στις 8 Ιουνίου, ημέρα Τρίτη, στο Κηποθέατρο στις 8.30 μ.μ. σε σκηνοθεσία του ίδιου καθώς και για τις αρετές της Θεατρικής αγωγής.
Συνέντευξη στην Κανέλα Κοπάνου
*Κύριε Κινδύνη, το θέατρο σίγουρα δεν είναι μια υπόθεση μόνο για μεγάλους. Πώς επιδρά το δημιουργικό παιδικό θέατρο στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών και ποια τα σχόλια και οι αντιδράσεις του νεανικού κοινού;
- Κάποιος είπε ότι η διαφορά μεταξύ ενηλίκων και παιδιών είναι ότι τα δεύτερα έχουν μικρά σώματα. Αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια. Εμείς στις «Μορφές Έκφρασης» που ασχολούμαστε με την αισθητική του παιδιού εδώ και 17 χρόνια, διαπιστώνουμε ότι τηρουμένων των αναλογιών, τα παιδιά λειτουργούν κάτω από τους ίδιους νόμους που ισχύουν και για τους ενηλίκους. Παρά ταύτα, τα παιδιά μη έχοντας βάλει ακόμα αρκετά ενδιάμεσα κοινωνικά προσωπεία και έχοντας πιο ξεκούραστη ενέργεια είναι σε θέση να αφομοιώσουν περισσότερα θέματα και να πλαστούν πιο δημιουργικά. Για το λόγο αυτό εμείς οι καλλιτέχνες πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην αισθητική και στο μηνύματα των καλλιτεχνικών μας παραγωγών. Όταν σκέφτεσαι το μέλλον πρέπει να σκέφτεσαι το παιδί. Έτσι η αισθητική που για μας σημαίνει συναίσθημα, που σημαίνει ελπίδα, που σημαίνει επικοινωνία, στοργή και συμφωνίες, είναι το πρώτιστο που μας ενδιαφέρει να περάσουμε στο παιδί με την τέχνη του θεάτρου.
Είναι αλήθεια ότι το θέατρο επιδρά έντονα στον ψυχικό κόσμο του παιδιού. Ταυτίζεται με τους ήρωες, παθιάζεται με τη δράση, κατανοεί πιο εύκολα με μια αφοπλιστική αφέλεια την ουσία των μηνυμάτων του έργου. Επίσης αντιδρά αυθόρμητα την ώρα της παράστασης. Παροτρύνει τους ήρωες στη δράση τους, αναγνωρίζει το κακό και θέλει να κάνουν κάτι γι’ αυτό.
* Ποια πιστεύετε ότι είναι η θέση της θεατρικής αγωγής και του θεατρικού παιχνιδιού σήμερα στα σχολεία; Υπάρχουν ευκαιρίες έκφρασης στα σχολικό περιβάλλον για τα σημερινά παιδιά μέσα από τις οποίες μπορούν να μυηθούν στη τέχνη;
- Είναι αλήθεια ότι οι ευκαιρίες που έχουν σήμερα τα παιδιά από περασμένες γενιές είναι περισσότερες και καλύτερες. Σε εμάς και μόνο η λέξη θέατρο θα δημιουργούσε στην καλύτερη περίπτωση γέλιο. Η θεατρική μας ανησυχία εκτονωνόταν στις εθνικές εορτές με απαγγελίες και ιστορικά και κλέφτικα δρώμενα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η σημερινή κατάσταση δεν επιδέχεται αρκετή βελτίωση, η σύγκριση δεν μας σώζει. Είναι αλήθεια ότι έχουν δημιουργηθεί ειδικά σχολεία, τα ονομαζόμενα Μουσικά και τώρα τελευταία και τα Καλλιτεχνικά Γυμνάσια. Πιστεύω όμως ότι η Τέχνη είναι πρώτιστη ανάγκη στον άνθρωπο, γιατί τέχνη ισούται με επικοινωνία και η επικοινωνία είναι η ίδια η ζωή. Οπότε την ανάλογη θέση θα έπρεπε να είχε σε όλα τα σχολεία και όχι μόνο στα εξειδικευμένα και μάλιστα να είναι στα πρωτεύοντα μαθήματα, γιατί μέσα από την τέχνη ο άνθρωπος αποκτά χρήσιμη γνώση για να μπορεί να χειρίζεται τις καταστάσεις στη ζωή. Αντίθετα μας μαθαίνουν τόσα άχρηστα πράγματα που στο τέλος ξεχνάμε τι είναι καλό και τι κακό και γιατί εν τέλει να μαθαίνουμε όλα αυτά.
* Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε με λίγα λόγια την ιστορία της παράστασης; Ποια τα μηνύματα που στέλνει στους θεατές;
-Η παράσταση μας είναι διαδραστική, δηλαδή συμμετέχουν σε πολλά μέρη και τα παιδιά, υπάρχει ζωντανή μουσική όπου πέντε ηθοποιοί και μουσικοί παίζουν είκοσι όργανα (κλαρινέτο, σαξόφωνο, τσέλο, φλογέρες, κιθάρα, κρουστά κ.ά.) πέντε άνθρωποι χορεύουν, κάνουν ακροβατικά, τραγουδούν και παίζουν θέατρο προσπαθώντας να μεταφέρουν στα παιδιά ότι το γέλιο και η χαρά είναι η ομορφιά και η βάση για να αντιμετωπίσεις αισιόδοξα όλα σου τα προβλήματα. Ο Πουλτσινέλα, μια μαριονέτα αποφασίζει να κόψει τα σχοινιά του και να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, βγαίνοντας έξω στο δάσος που εκπροσωπεί τη ζωή. Κόβει λοιπόν και της φίλης του τα σχοινιά, της Ντοραντέλας και μαζί εφορμούν για τη ζωή. Όμως έξω παραμονεύουν ο μαύρος ο γάτος, ο Τομ και ο κακός, ο Πάποκ, που θέλουν να κρατήσουν το δάσος μαύρο, σκοτεινό και επικίνδυνο. Άραγε θα νικήσουν οι δυνάμεις του καλού και θα κάνουν τα δάσος το γελαστό δάσος;
* Έχετε ιδρύσει τον καλλιτεχνικό οργανισμό «Μορφές Έκφρασης» που εδρεύει στην Αθήνα και πέρα από τις παραστάσεις που ανεβάζετε σε διάφορα μέρη στην Ελλάδα έχετε δημιουργήσει εκπαιδευτικούς κύκλους και προγράμματα για παιδιά και ενήλικες. Πώς αξιολογείτε τους μελλοντικούς ηθοποιούς; Υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για την τέχνη ή επισκιάζεται πολλές φορές αυτό από την υπέρμετρη φιλοδοξία;
-Τις «Μορφές Έκφρασης» τις δημιούργησα το 1993 υλοποιώντας ένα όραμα που πάντα το έφερνα και μερικώς το υλοποιούσα στη ζωή μου με τις διάφορες ομάδες που δημιουργούσα. Το 1993 όμως καταστάλαξα και απ’ ό,τι φαίνεται οριστικά στο να δημιουργήσω μια ομάδα καλλιτεχνών που στόχο έχει, μέσω της αισθητικής, να βοηθήσει τους συνανθρώπους μας. Πρόκειται για ένα εργαστήρι θεατρικής εκπαίδευσης που διερευνά τη θεατρική έκφραση μέσα από την κίνηση και τη μουσική. Το εργαστήρι αποτελεί την αφορμή και την αφετηρία για το μαθητή να ανακαλύψει έναν πλατύ ορίζοντα γνώσης και έκφρασης μέσα από το θέατρο, το τραγούδι, τη μουσική και την κίνηση. Εφαρμόζεται ένα πρωτοποριακό σύστημα εκπαίδευσης που προοδευτικά οδηγεί τον μαθητή στην πλήρη κατανόηση των θεμάτων που μελετάει καθώς και στην ανάπτυξη των εκφραστικών του μέσων. Τα παιδιά πάντα θα είναι πρωταγωνιστές γιατί είναι το μέλλον και για να είσαι πνευματικά υγιής πρέπει να σκέφτεσαι το μέλλον, άρα τα παιδιά. Η τέχνη για μικρούς και μεγάλους είναι ευεργετική και θεραπευτική κι αυτό γιατί μιλάμε και για αισθητική.
Όσοι ασχολούμαστε με το παιδικό θέατρο χρειάζεται να προσέξουμε την αισθητική τόσο της παράστασης, όσο και του ίδιου του κειμένου. Εμείς οι καλλιτέχνες είμαστε υπεύθυνοι για το τι θα περάσουμε στα παιδιά και πώς θα αναπλάσουμε τις ψυχούλες τους. Τα παιδιά είναι καλοί δέκτες, είναι ειλικρινή και δεν θα κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους ούτε την ευχαρίστησή τους. Τους αρέσει να συμμετέχουν στα δρώμενα. Εξάλλου και σε ποιον δεν θα άρεσε να συμμετέχει. Το κακό με την κοινωνία μας είναι ότι είμαστε σε πάρα πολλά παθητικοί δέκτες. Έτσι με το θέατρο αυτό που πρέπει να τους μάθουμε είναι να είναι ενεργοί και ότι όταν δρας και συμμετέχεις υπάρχεις, άρα είσαι ευτυχισμένος.
