Ένα μοναδικό αφιέρωμα στους μεγάλους Έλληνες συνθέτες θα πραγματοποιήσουν απόψε στο Κηποθέατρο στις 9.30 μ.μ. δύο σπουδαίες ορχήστρες, η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων δήμου Λάρισας και η Εστουδιαντίνα. Την καλλιτεχνική διεύθυνση της Εστουδιαντίνα έχει ο Ανδρέας Κατσιγιάννης και της Συμφωνικής Ορχήστρας ο Χρήστος Κτιστάκης. Οι δύο καταξιωμένοι μαέστροι, με αφορμή τα δεκαετή γενέθλια επέτειο των δύο συνόλων μιλούν στην «Ε» για τις δράσεις τους δίνοντας μέσα από μια σύντομη αναδρομή στη μουσική τους πορεία το πολιτισμικό τους στίγμα.
Συνέντευξη στην Κανέλα Κοπάνου
* Κύριε Κτιστάκη, η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Δ. Λάρισας κλείνει φέτος δέκα χρόνια παραγωγής μουσικού έργου; Ποια τα συναισθήματα μετά από κοπιαστική δουλειά χρόνων;
Χ.Κ.: «Πώς να περιγράψω τα συναισθήματα δέκα ετών, τις αγωνίες και τους προβληματισμούς, τη χαρά της επιτυχίας, τα κερδισμένα στοιχήματα που πραγματοποιήθηκαν με τον ιδρώτα και το πάθος των μουσικών (ψάξτε όπου θέλετε στη Ελλάδα τέτοιο ήθος μουσικών δεν πρόκειται να βρείτε), την αποδοχή του έργου σου από τον απλό ακροατή, τον γονέα, τον μαθητή, τη λαχτάρα για κάθε νέα πρόκληση που θα σου σφηνωθεί στο μυαλό... Ειλικρινά δεν ξέρω πώς να τα περιγράψω. Δεν υπάρχουν λόγια για αυτά παρά μόνο μουσική».
* Ποιες κορυφαίες στιγμές της ΣΟΝΔΛ ξεχωρίζετε;
Χ.Κ.: «Σίγουρα οι όπερες που ανεβάσαμε τα τελευταία τρία χρόνια, Λα Τραβιάτα, Ιλ Τροβατόρε, Κάρμεν, η οπερέτα «Βαφτιστικός», το εκπαιδευτικό έργο για σχολεία «ο Μαγικός Αυλός» που επενδύουμε κάθε χρόνο σε αυτό, το «Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ, το ορατόριο «Γιοχάνες Πασιόν», η εμφάνιση στο Μέγαρο Μουσικής, και οι συμπράξεις με μεγάλους σολίστες μαζί μας».
* Στους δύσκολους οικονομικά καιρούς που διανύουμε πώς προδιαγράφεται η πορεία της ΣΟΝΔΛ; Πώς βλέπετε το μέλλον της ορχήστρας;
Χ.Κ.: «Εμείς μόνο δύσκολους οικονομικά καιρούς διανύουμε. Όταν άλλοι διασπάθιζαν το δημόσιο χρήμα εμείς επενδύαμε σε γνώσεις και σε εκπαίδευση των νέων μουσικών για αυτό και σήμερα έχουμε την ορχήστρα που αξίζουμε ως πόλη, μια ορχήστρα που αποτελείται από τα παιδιά της πόλης μας. Κανένας μας δεν ζει μόνο από αυτό. Καταθέτουμε ψυχή και μεράκι για αυτό και η προσπάθειά μας έχει μέλλον».
* Κύριε Κτιστάκη, τα τελευταία χρόνια το Λαρισαϊκό κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει φαντασμαγορικές όπερες, παραγωγές οι οποίες ήρθαν εις πέρας κυρίως μέσω δωρεών, χορηγιών, προσωπικής εισφοράς και χάρη φυσικά στον εθελοντισμό των χορωδών. Λαμβάνετε κάποια άλλη ενίσχυση προκειμένου όλη αυτή η προσπάθεια να συνεχίσει το έργο της;
Χ.Κ.: «Οι μεγάλες οπερατικές παραγωγές ήταν πέρα από κάθε φαντασία και ελληνικής περιφερειακής πραγματικότητας. Τις υλοποιήσαμε με πενιχρά μέσα γιατί πετύχαμε συντονισμό, συγχρονισμό, το μεράκι και τον εθελοντισμό που ρίχνουν το κόστος. Αυτή η προσπάθεια είχε και πρέπει να έχει τη σταθερή στήριξη του δήμου. Είναι υποχρέωσή του καθώς η ΣΟΝΔΛ φέρει το όνομά του. Μας στηρίζει το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας που στέκεται πάντα σε βάθος δεκαετιών αρωγός και σύμμαχος σε ό,τι κάνουμε. Η ορχήστρα έχει επίσης και τη στήριξη του συλλόγου φίλων της που αριθμεί πολλές δεκάδες μέλη και συμβάλλουν ενεργά στην προώθηση των συμφωνικών πραγμάτων της πόλης μας. Και φυσικά τους μεγάλους δωρητές και τους χορηγούς όπως επίσης και τους φίλους μας που πληρώνουν εισιτήριο από το υστέρημά τους.
* Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε με την Εστουδιαντίνα;
Χ.Κ.: «Ναι είναι η πρώτη φορά. Η πρόκληση του να παντρευτεί ο λαϊκός ήχος με τον συμφωνικό ήχο μας απασχολεί μερικούς μήνες τώρα. Για την ενορχήστρωση εργάστηκαν πάρα πολλοί. Δεν πρωτοπορούμε διότι τη συνταγή τη δοκίμασαν και άλλες ορχήστρες στην Ελλάδα με τεράστια επιτυχία. Αγωνιούμε όμως για το αποτέλεσμα και για την απήχηση που θα έχει στους δικούς μας ακροατές».
* Πώς δημιουργήθηκε η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων δήμου Λάρισας, ποιοι οι μουσικοί της, ποιο είναι το στίγμα της;
Χ.Κ.: «Η ΣΟΝΔΛ είναι η φυσική εξέλιξη σε επαγγελματική βάση της μαθητικής ορχήστρας του ΔΩΛ της δεκαετίας του ’80 επί διευθύνσεως του αειμνήστου Γιάννη Τσανακά. Η ορχήστρα σήμερα στελεχώνεται από μουσικούς που υπήρξαν μαθητές εκείνης της περιόδου που ωρίμασαν μουσικά μέσα σε αυτό το σύνολο που σπούδασαν την τέχνη της μουσικής σε άλλα μουσικά ιδρύματα της Ελλάδας ή του εξωτερικού και που επέστρεψαν από αγάπη για αυτό το σύνολο επενδύοντας τόσο στο εκπαιδευτικό όσο και στο καλλιτεχνικό έργο. Ο επαγγελματικός χαρακτήρας της ορχήστρας από το 2000 έως τώρα με τη στήριξη του δημάρχου Λαρισαίων κ. Τζανακούλη έδωσε κίνητρο σε νέους μαθητές του ΔΩΛ και άλλων ωδείων της πόλης να αγαπήσουν και να ασχοληθούν με τη τέχνη της συμφωνικής μουσικής να στελεχώσουν την ορχήστρα δίνοντας συνέχεια στο έργο μας. Το ΔΩΛ που στηρίζει αμέριστα αυτήν την πολύχρονη προσπάθεια διαθέτει μια έξοχη μαθητική ορχήστρα, το μέλλον της ΣΟΝΔΛ. Η ορχήστρα έχει διαχρονικά παρουσιάσει μεγάλα συμφωνικά έργα αλλά και ορατόρια, μπαλέτα, όπερες, εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία και συνεργασίες με καταξιωμένους σολίστ της Ελλάδας και του εξωτερικού. Ιδιαιτερότητα αποτελεί πάντοτε, ειδικά στις μεγάλες παραγωγές, η αθρόα προσέλευση των Λαρισαίων κατά χιλιάδες εισπράττοντας πολύ καλές κριτικές. Προσδοκούμε στο μέλλον να συνεχίσουμε να στηριζόμαστε από το δήμο Λαρισαίων, τους συνοδοιπόρους μας σε αυτό μέλη του συλλόγου φίλων της Συμφωνικής Ορχήστρας που μας στηρίζουν ηθικά και οικονομικά, τους δωρητές και χορηγούς».
* Κύριε Κατσιγιάννη, μιλήστε μας για το ιστορικό της Εστουδιαντίνα. Πότε ξεκίνησε η δράση της;
Α. Κ.: «Η «Εστουδιαντίνα» είναι η αναβίωση ενός τύπου ορχήστρας που έδρασε έντονα στα τέλη του 19ου αιώνα και στο πρώτο τέταρτο του 20ού διαδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη και σταμάτησε να υπάρχει λίγο μετά την καταστροφή της. Δημιουργήθηκε το 1998 στο Δήμο Νέας Ιωνίας Μαγνησίας μετά από πρότασή μου. Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη ορχήστρα για τα σημερινά κοινωνικά δεδομένα που δεν αρκείτε στην μίμηση των προτύπων της αλλά αφομοιώνοντας νέα στοιχεία, δημιουργεί και προτείνει νέες μουσικές φόρμες με σκοπό την προσέλκυση ολοένα και περισσότερων νέων στην γνήσια Ελληνική μουσική, στόχος που μετά από σκληρή δουλειά επετεύχθη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα».
* Ποιες οι μουσικές φόρμες που προτείνει και ποιες οι συνεργασίες που ξεχωρίζουν;
Α.Κ.: «Η βασική ιδέα δημιουργίας αυτής της ορχήστρας ήταν μια ορχήστρα με φυσικούς ήχους που ασχολήθηκε με τον μουσικό πλούτο της Σμυρναίικης μουσικής αλλά και της μουσικής της Μεσογείου και των Βαλκανίων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι μ' αυτή την ορχήστρα συμπράττουν οι σπουδαιότεροι Έλληνες μουσικοί και τραγουδιστές εμπλουτίζοντας το ρεπερτόριό της με τραγούδια που είναι δικές τους επιτυχίες και είναι σχετικά με το θέμα και την αισθητική της: Γιώργος Νταλάρας, Μαρία Φαραντούρη, Παντελής Θαλασσινός, Γλυκερία, Μανώλης Μητσιάς, Πέτρος Γαϊτάνος, Ελένη Βιτάλη, Αγάθωνας, Μαριώ, Μπάμπης Τσέρτος, Παναγιώτης Λάλεζας, Αρετή Κετιμέ, Δημήτρης Μπάσης, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Χρίστος Τσιαμούλης, Χρόνης Αηδονίδης, Σοφία Παπάζογλου, Γιώτα Νέγκα κ.ά. Περισσότερες από 250 συναυλίες έχουν πραγματοποιηθεί – από το 1999 μέχρι σήμερα – στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, στους γνωστότερους συναυλιακούς χώρους, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές τόσο από τον Ελληνικό όσο και από το διεθνή Τύπο».
* Στις μέρες μας ποιες είναι οι πιθανές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα μουσικό σύνολο στην εξέλιξή του;
Α.Κ.: «Τα πολυπρόσωπα μουσικά σύνολα αντιμετωπίζουν εκ των πραγμάτων πολλά πρακτικά προβλήματα το σημαντικότερο όμως όλων είναι ότι σύνολα όπως η Εστουδιαντίνα αλλά και η ΣΟΝΔΛ δεν επιχορηγούνται από το κράτος και άρα υπάρχει ο συνεχής αγώνας «επιβίωσης».
* Ποιες οι μουσικές προτάσεις της Εστουδιαντίνα;
Α.Κ.: «Οι προτάσεις της Εστουδιαντίνας στο χώρο του πολιτισμού δεν σταματούν στις συναυλίες και στη δισκογραφία, αλλά επεκτείνονται και σε άλλους τομείς, σε ειδικές εκδόσεις και ανεξάρτητες παραγωγές, σε πρωτοβουλίες για την καταγραφή ιστορικού υλικού και δημιουργία Αρχείων, αλλά και στην προσέγγιση της εκπαίδευσης. Σημαντικό κομμάτι της προσφοράς στην εκπαίδευση αποτελεί η «Εστουδιαντίνα Νέων», ένα φυτώριο από 20 νέα παιδιά - έως 18 ετών - που έχει ήδη δημιουργηθεί μέσα στους κόλπους της μεγάλης ορχήστρας. Αυτή η «παρέα» παρουσιάζει μια ιδιαίτερη δίψα για μάθηση, μελέτη και εκτέλεση παραδοσιακής μουσικής και έχει ήδη στο ενεργητικό της πολλές και επιτυχημένες συναυλίες και μια δισκογραφική έκδοση».
* Πως σχολιάζετε την αποψινή συνεργασία με τη ΣΟΝΔΛ;
Α.Κ.: «Και τα δύο μουσικά σύνολα κατάφεραν άξια να συμπληρώσουν δέκα χρόνια ύπαρξης και δημιουργίας. Η συνεργασία λοιπόν αυτή έρχεται να ανοίξει νέους αισιόδοξους μουσικούς δρόμους και για τις δυο ορχήστρες αλλά και για το μουσικόφιλο κοινό της Λάρισας, του Βόλου αλλά και όλης της Ελλάδας για πρωτότυπες συνεργασίες και στο μέλλον».
