Έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες πεζογράφους και για πολλούς ίσως τον σημαντικότερο συγγραφέα της γενιάς του ΄30, τον Δημήτρη Ροδόπουλο ή αλλιώς Μ. Καραγάτση, που ήταν και το ψευδώνυμο του, τιμά για τρίτη συνεχή χρονιά ο ν. Λάρισας.
Ο Καραγάτσης συνέδεσε το όνομα του με την Λάρισα, καθώς τα εφηβικά του καλοκαίρια τα περνούσε στην Ραψάνη, γράφοντας τα βιβλία του, καθισμένος κάτω από ένα δέντρο το καραγάτσι, στον περίβολο της εκκλησίας του χωριού.
Έτσι απόψε στο Χατζηγιάννειο, αύριο στο αμφιθέατρο του 4ου Δημοτικού Σχολείου και την Κυριακή στην Ραψάνη, πραγματοποιείται το 3ο κατά σειρά, Πανελλήνιο Συνέδριο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας«Μ. Καραγάτσης», με θέμα «Η παρουσία της Θεσσαλίας στη νεοελληνική λογοτεχνία από την απελευθέρωση μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Το φετινό συνέδριο (Διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2007 από τον νομάρχη Λάρισας Λουκά Κατσαρό), συνδιοργανώνουν η Περιφέρεια Θεσσαλίας –Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Δήμος Τεμπών, Σύνδεσμος Φιλολόγων ν. Λάρισας και ο Μορφωτικός Σύλλογος Ραψάνης.
Στην σημερινή απογευματινή έναρξη του συνεδρίου, απευθύνοντας σύντομο χαιρετισμό, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι «Η λογοτεχνία στη Θεσσαλία βγαίνει μπροστά σε μία περίοδο που χρειαζόμαστε τον πολιτισμό και την κουλτούρα για να στηριχτούμε και να προχωρήσουμε ακόμη πιο δυναμικά. Όλη αυτή η προσπάθεια που γίνεται είναι το αποτέλεσμα μίας δυναμικής συνεργασίας όλων των φορέων που συμμετέχουν στη διοργάνωση των «Καραγάτσειων», με στόχο να δημιουργήσουμε όλοι μαζί κάτι διαφορετικό. Στόχος μας είναι να δώσουμε το στίγμα ότι η λογοτεχνία και εν γένει ο πολιτισμός είναι μία από τις βασικές συνιστώσες της περιοχής μας».
Η αντιπεριφερειάρχης Λάρισας Ρένα Καραλαριώτου από την πλευρά της τόνισε ότι «αποτελεί χρέος της Λάρισας να τιμήσει τα επιφανή τέκνα της και να προβάλλει και στους νεώτερους, το σημαντικό όσο και καταξιωμένο έργο τους. Πρόκειται για μια συνάντηση λογοτεχνικού προσανατολισμού, υψηλού επιπέδου και κύρους, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά από τη Νομαρχία Λάρισας.
Τα «Καραγάτσεια» είναι η δική μας προσπάθεια να τιμήσουμε τους δικούς μας λογοτέχνες. Θέλουμε να τιμήσουμε τον Καραγάτση και το τεράστιο και πολυσήμαντο έργο του και να το κάνουμε εδώ, στον τόπο της καταγωγής του, σε έναν τόπο που λάτρεψε και ύμνησε, αφού υπήρξε γι’ αυτόν πηγή έμπνευσης και αποτέλεσε το σκηνικό για πολλά από τα έργα του».
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Τεμπών Κώστας Κολλάτος σημείωσε ότι «Τα Καραγάτσεια αποτελούν πλέον λογοτεχνικό θεσμό για τη Λάρισα και είναι ιδιαίτερη τιμή για τον δήμο Τεμπών η συμμετοχή στην 3η διοργάνωση. Μ' αυτό τον τρόπο προάγουμε τη μελέτη της θεσσαλικής λογοτεχνίας, αναδεικνύουμε την πνευματική μας παρακαταθήκη, τον πολιτιστικό χαρακτήρα της περιοχής μας, την πλούσια παράδοση, την δημιουργικότητα των κατοίκων, την εγρήγορση των τοπικών φορέων, τις φυσικές ομορφιές του τόπου μας. Για μας είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε ώστε να αποτίσουμε φόρο τιμής σ αυτόν τον μεγάλο συγγραφέα, ώστε να κάνουμε γνωστό στο ευρύ κοινό το σημαντικό έργο».
Η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων ν. Λάρισας Ελένη Φανάρα, είπε μεταξύ άλλων ότι «με τη διεξαγωγή αυτού του συνεδρίου τιμούμε και αναδεικνύουμε συγγραφείς, λογοτέχνες, ποιητές, λογίους, ανθρώπους των Γραμμάτων και της Τέχνης οι οποίοι πρώτον έγραψαν, ταξίδεψαν, περιέγραψαν ή μίλησαν με τον τρόπο του ο καθένας για τη Θεσσαλία και τους Θεσσαλούς, τα ήθη και τα έθιμα, τους αγώνες, απελευθερωτικούς και κοινωνικούς, δεύτερον κατάγονται και έζησαν στον τόπο μας- τη Θεσσαλία και αυτά από την ενσωμάτωση στο Ν. Ελληνικό κράτος (1881) μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το συνέδριο αποτελεί φόρο τιμής στον Μ. Καραγάτση. Πιστεύουμε ότι με την κατάθεση απόψεων από καταξιωμένους ομιλητές της εκπαιδευτικής και ερευνητικής κοινότητας πάνω στο θέμα να διευρυνθούν οι γνώσεις μας για τη θεσσαλική γραμματεία και μέσα από γόνιμο και επιστημονικό διάλογο να έχουμε νέα δεδομένα. Στόχος μας να παρουσιαστούν αποτελέσματα ερευνών καθώς και καινοτόμες διδακτικές προτάσεις έτσι, ώστε να ωφεληθούν και οι μαθητές μας στο σχολείο κατά την διδασκαλία κειμένων Ν. Λογοτεχνίας. Τέλος ευελπιστούμε να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε Θεσσαλό-και όχι μόνο- κατά τις εργασίες του συνεδρίου μας να ακούσει ενδιαφέροντα και ίσως πρωτάκουστα πράγματα σχετικά με τα γνωρίσματα αυτού του τόπου, των ανθρώπων και της φύσης, τα γλέντια, τη χαρά, τον έρωτα και το θάνατο… όπως αυτά παρουσιάζονται συνήθως μέσα στα επιστημονικά συγγράμματα και κυρίως στη λογοτεχνία».
Εκπροσωπώντας το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας η Μαρίτα Παπαρούση- Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «Η προώθηση πολιτισμικών θεμάτων στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε είναι εξόχως σημαντική. Όπως σημαντικό είναι να προωθούνται συγγραφείς που προέρχονται από την περιοχή. Τέτοια συνέδρια καταδεικνύουν φωνές σπουδαίων λογοτεχνών και αποτελούν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία σε νέους επιστήμονες να μιλήσουν για θέματα που αφορούν τη θεσσαλική γραμματεία, αλλά και να τιμηθεί ένας πεζογράφος παγκόσμιας απήχησης όπως ο Καραγάτσης.
Μετά τους χαιρετισμούς των διοργανωτών του συνεδρίου, ακολούθησαν οι εισηγήσεις «Ένας Θεσσαλός στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη» Η περίπτωση του Δημήτρη Γαρουφαλιά, «Η Θεσσαλία ως τόπος της λογοτεχνίας», «Χρονοτοπικές αναπαραστάσεις της μεθοριακότητας: χώρος, χρόνος και ταυτότητα στον Συνταγματάρχη Λιάπκιν».
Το υπόλοιπο πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ως εξής:
Αύριο Σάββατο 5 Απριλίου στο Αμφιθέατρο 4ου Δημοτικού Σχολείου
*9.30- 9.50 Η Θεσσαλία σε ταξιδιωτικά κείμενα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων. Αντιγόνη Καρύτσα – Φιλόλογος στην Β/θμια εκπαίδευση
*9.50-10.10 Το Πήλιο και η Μαγνησία στο έργο λογίων Πηλιορειτών της διασποράς στην Αίγυπτο (μέσα 19ου-μέσα 20ού αι.)
Ελένη Κονταξή – Φιλόλογος, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
*10.10-10.30 Το «εξωτικό τοπίο» της Θεσσαλίας μέσα από τη γραφή του Κ. Ουράνη. Θάλεια Θεμιστοκλέους - Φιλόλογος
*10.30-10.50 -Το θεσσαλικό τοπίο μέσα από τη λογοτεχνική ματιά του Μ. Καραγάτση. Βασιλεία Γούλα - Διδάκτωρ Φιλολογίας
*10.50-11.20 Συζήτηση – Ερωτήσεις
*11.20-12.00 Διάλειμμα
*12.00-12.20 Οι Ιώβ του θεσσαλικού κάμπου. Λάμπρος Βαρελάς - Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας (ΑΠΘ)
*12.20-12.40 «Παιδικοί θάνατοι, κοινωνικά συμφραζόμενα και μεταφυσικές αναζητήσεις σε σκιαθίτικα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη» Μαίρη Μαργαρώνη - Υπ. Διδάκτωρ Zentrum für Antisemitismusforschung
Κατερίνα Βούλγαρη - Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχολογικής Έρευνας και Ψυχοπαιδαγωγικής Συμβουλευτικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
*12.40-13.00-Η μεταφορά του αρχαίου μύθου στο έργο των αδελφών De Chirico ή πώς η λατρεία του παρελθόντος αντιστέκεται στον δυναμισμό της βιομηχανικής εποχής. Χριστίνα Παλαιολόγου – Θεατρολόγος. Βασιλική Χρυσοβιτσάνου - Αρχαιολόγος-Ιστορικός της Τέχνης, Επίκουρη Καθηγήτρια ΤΕΙ Αθήνας
13.00-13.20 -Ο Μ. Καραγάτσης στα κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου και Λυκείου. Αναστάσιος Στέφος - Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος, πρόεδρος της ΠΕΦ
*13.20-13.50-Συζήτηση – Ερωτήσεις
*13.50-17.00-Μεσημεριανό διάλειμμα
Αύριο Σάββατο 5 Απριλίου -Αμφιθέατρο 4ου Δημοτικού Σχολείου
*17.00-17.20 «Θεσσαλία, ο τόπος μου. Τη γνωρίζω και μαγεύομαι μέσα από λογοτεχνικές σελίδες» Κωνσταντίνα Χατζημίχου - Εκπαιδευτικός Υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων Α/θμιας Εκπαίδευσης Λάρισας
Ευαγγελία Πάππου - Εκπαιδευτικός Υπεύθυνη Σχολικής Βιβλιοθήκης 23ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας
*17.20-17.40-Η Θεσσαλία ιαμβική και δεκαπεντασύλλαβη, ως πολεμική ιαχή. «Θεσσαλικά» ποιήματα του Σικελιανού και του Παλαμά την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων
Ζωή Κατσιαμπούρα - Φιλόλογος, Επίτιμη Σύμβουλος Φιλολόγων
*17.40-18.00-Αναζητώντας τον Μ. Καραγάτση μέσα από τα κείμενα: βιογραφική κριτική και αναγνωστικές ανταποκρίσεις
Δήμητρα Γασπαράτου – Λεοντίτση, Φιλόλογος στην Β/θμια Εκπαίδευση
*18.00 -18.20-Μαθητές Λυκείου συζητούν με αφορμή τον «Συνταγματάρχη Λιάπκιν» του Καραγάτση για τη μυθοπλαστική κατεργασία της πραγματικότητας από τον αφηγητή
Αναστάσιος Μάτος – Φιλόλογος, Διδάκτωρ Ψηφιακών Μέσων στην Εκπαίδευση
Ιουλία Κανδήλα – Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων
Ράνια Βερέμη – Φιλόλογος στην Β/θμια Εκπαίδευση
*18.20-18.40-Συζήτηση – Ερωτήσεις
*18.40-19.10-Διάλειμμα
*19.10-19.30-Η μυθολογία της «στεριανής γυναίκας» του Ν. Καββαδία και η Μαρίνα της Χίμαιρας του Μ. Καραγάτση
Μάριος-Κυπαρίσσης Μώρος – Φοιτητής Φιλολογίας Α.Π.Θ.
*19.30-19.50-Ιστορικο-κοινωνικά στοιχεία στο «Μπουρίνι» και τις «Ταξιδιωτικές εντυπώσεις» του Μ. Καραγάτση
Γεωργία Χαριτίδου – Διδάκτωρ Φιλολογίας, Γ. Γραμματέας Π.Ε.Φ.
*19.50-20.10-Η «χρυσή μεσότητα» του λογοτέχνη-κριτικού: η κριτική μεταγλώσσα του Μ. Καραγάτση
Παναγιώτα Χατζηγεωργίου - Μεταδιδακτορική ερευνήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Ε.Κ.Π.Α.
*20.10-20.30-Συζήτηση – Ερωτήσεις
Την Κυριακή 6 Απριλίου
Ραψάνη – Μουσείο Οίνου και Αμπέλου
Επιμνημόσυνη δέηση στον χώρο που βρίσκεται η προτομή του Καραγάτση (προαύλιο Αγίου Αθανασίου Ραψάνης)
Σύντομος χαιρετισμός από τον πρόεδρο του Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης Θαν. Δουμακή
*11.15-11.55-Το έπος και η τραγωδία του Θεσσαλικού λαού στο έργο του Ζήση Σκάρου και του Ηλία Λεφούση
Χρίστος Αλεξίου - τ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Birmingham
*11.55-12.35-«Ο θάνατος, ο έρωτας και η γυναίκα: κυρίαρχο τρίπτυχο στο έργο του Καραγάτση» Διαμάντη Αναγνωστοπούλου - Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Σοφία Ορφανιώτη
