Αλέξανδρος Γρηγορίου: Προσωπογραφίες της Λάρισας

* Δημοσιεύματα στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

Εδώ και δέκα και πλέον χρόνια, στην 4η σελίδα του κυριακάτικου φύλλου της εφημερίδας μας «Ελευθερία» δημοσιεύονται χωρίς διακοπή κείμενα με τον τίτλο «Προσωπογραφίες της Λάρισας». Συντάκτης τους είναι ο Αλέξανδρος Γρηγορίου. Τα κείμενα αυτά από την πρώτη στιγμή προσείλκυσαν το ενδιαφέρον των αναγνωστών της εφημερίδας, καθώς περιγράφονται ιστορικές φυσιογνωμίες ανθρώπων της Λάρισας, ατόμων που έζησαν ή πέρασαν από την πόλη μας, από την απελευθέρωσή της το 1881 μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα και για τα οποία ο βίος και το έργο τους δεν ήταν ευρύτατα γνωστά.

Η στήλη του αυτή υιοθετήθηκε από την εφημερίδα με ιδιαίτερη ικανοποίηση, καθώς η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού υπήρξε ευμενής και το περιεχόμενό της πολύ ενδιαφέρον για την ιστορία της Λάρισας. Μετά τις πρώτες περιγραφές προσώπων, φάνηκαν καθαρά οι λόγοι για τους οποίους τα κείμενα αυτά αγαπήθηκαν από τους συμπολίτες μας και μάλιστα αποδελτιώθηκαν από πολλούς.
Ο συγγραφέας κτίζει την προσωπικότητα κάθε βιογραφούμενου, βασιζόμενος αποκλειστικά σε ιστορικές πηγές αναμφισβήτητου κύρους, χωρίς παρεμβάσεις και προσωπικές εικασίες. Κάθε πληροφορία αναφέρεται με κατανοητό τρόπο και είναι εύστοχα τεκμηριωμένη. Και αυτό γίνεται χάρη στην ικανότητά του να περιηγείται με απαράμιλλη ευκολία και μαεστρία όχι μόνο στις προσιτές ψηφιοποιημένες πρωτογενείς ιστορικές πηγές, αλλά κυρίως στις σπάνιες και ως εκ τούτου απρόσιτες για τους πολλούς. Αυτό σημαίνει ότι έχει αυξημένες ικανότητες ηλεκτρονικής προσέγγισης σε βιβλιοθήκες, αρχεία και συλλογές, προσόν ευεργετικό για τον ίδιο και τους αναγνώστες. Πολλές φορές οι συλλεγόμενες πληροφορίες τεκμηριώνονται και από τους απογόνους του βιογραφούμενου, τους οποίους αναζητά ο συγγραφέας, όπου κι αν βρίσκονται. Με τον τρόπο αυτόν καταλήγει σε μια περιγραφή της προσωπικότητας που επεξεργάσθηκε, ώστε δύσκολα μπορεί να βρει κανείς κάποιο ψεγάδι. Θα έλεγα ότι τα κείμενα αυτά είναι γραμμένα σύμφωνα με τις απαιτήσεις ιστορικής πραγματείας και όχι απλής δημοσιογραφικής έρευνας. Και το γεγονός αυτό είναι που τα δίνει διαχρονική αξία.
Ο Αλέξανδρος Γρηγορίου είναι συμπολίτης μας, ο οποίος ζει από καιρό στη Θεσσαλονίκη, αλλά είναι συχνός επισκέπτης της πατρώας γης. Στη δεύτερη πατρίδα του έχει συγκεντρώσει και καταγράψει πολλά στοιχεία για την ιστορία της Θεσσαλονίκης και του Αγίου Όρους, σε αυτοτελή βιβλία, σε συλλογικούς τόμους και σε συμμετοχές ως εισηγητής σε αναρίθμητα συνέδρια. Την ίδια δραστηριότητα επιδεικνύει και για την καταγραφή της ιστορικής διαδρομής της Λάρισας, κυρίως μετά την απελευθέρωσή της. Συμμετέχει σε τοπικά ιστορικά συνέδρια και έχει κυκλοφορήσει εκτός εμπορίου βιβλία του με τοπικά θέματα, όπως το «Παλαιό Κοιμητήριο της Λάρισας» και η μελέτη με τις «Προσωπογραφίες της Λάρισας» που κρατάτε στα χέρια σας. Εν τω μεταξύ, ευρίσκονται υπό έκδοση και άλλα, όπως τα Χάνια και τα Ξενοδοχεία της παλιάς Λάρισας.
Το παρουσιαζόμενο βιβλίο 624 μεγάλων σελίδων περιέχει τα βιογραφικά στοιχεία 200 ατόμων της παλιάς Λάρισας, είναι εμπλουτισμένο με φωτογραφίες των βιογραφούμενων, πλούσια βιβλιογραφία και εξαντλητικά ευρετήρια. Αποτελεί τον Α’ τόμο της σειράς, γεγονός που σημαίνει ότι θα επακολουθήσει και δεύτερος. Το βιβλίο είναι έκδοση εκτός εμπορίου, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει στα βιβλιοπωλεία, ο συγγραφέας, όμως, φρόντισε να εμπλουτίσει ήδη όλες τις βιβλιοθήκες με αντίτυπα και από το ερχόμενο φθινόπωρο, μετά την παρουσίασή του, θα είναι προσιτό σε όλους σε ηλεκτρονική μορφή.
Νικόλαος Παπαθεοδώρου