«...το έργο δεν είναι βιογραφία, αλλά το προφίλ μιας γυναίκας Σαλονικιάς μέσα στην καθημερινότητα, αλλά και πάνω από τον χρόνο, μια τοιχογραφία με πρωταγωνιστή μια γυναίκα σύμβολο» τονίζει ο Παύλος Λάλος στην «Ε» για το έργο του «Λεξάντρα ή Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» που έκανε πρεμιέρα την προηγούμενη εβδομάδα στο θέατρο Πολιτιστικού Κέντρου Δήμου Θέρμης. Ο εκ Κρανιάς Ελασσόνας συγγραφέας μιλά σήμερα για το ποια ήταν η «Λεξάντρα», από πού άντλησε την έμπνευσή του για να το γράψει, αλλά και την τοιχογραφία της Θεσσαλονίκης που αποτολμά μέσω του έργου του.
Αρχικά ζητήσαμε από τον Παύλο Λάλο να μας μιλήσει για το έργο του, με τον Κρανιώτη συγγραφέα να αναφέρει πως: «Το θεατρικό «Λεξάντρα ή Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον», μέσω της ιστορίας μιας Σαλονικιάς με προσφυγικές Ανατολικοθρακιώτικες ρίζες (τη Ραιδεστό) μιλάει για την ίδια τη Θεσσαλονίκη, είναι μια έκφραση της αγάπης μου γι’ αυτήν την πόλη, που τη γνώρισα από τη Στ’ Γυμνασίου (την Τρίτη Πρακτικού τότε) που εξ ανάγκης πήγα στο περίφημο Ε’ (Πέμπτο) Γυμνάσιο της Σαλονίκης. Επαρχιώτης από την Κρανιά Ελασσόνας εγώ βρέθηκα σε μια μεγάλη πόλη, φτωχομάνα λεγόμενη το 1969 και φοιτητούπολη, όπου γνώρισα τη μαγεία της με την παραλία της και τα Κάστρα (Άνω Πόλη), την Αρετσού με τις μουσικές Ψαροταβέρνες (όπου δούλεψα βοηθος σερρβιτόρου), αλλά και τη Φοιτητική Λέσχη-Εστιατόριο σίτισης όπου δούλεψα στην Καφετέρια στον όροφό της, ως βοηθός στο μπαρ-καφετζής, και τόσα άλλα που πρόσθεσαν βιώματα στον χαρακτήρα μου». Ποια είναι η «Λεξάντρα του» θα ρωτήσουμε εν συνεχεία τον Παύλο Λάλο για να πει πως: «Η Λεξάντρα ήταν υπαρκτό πρόσωπο εκεί που νοίκιαζα τα τελευταία χρόνια της Σαλονικιώτικης ζωής μου πριν έρθω στη Λάρισα, υπήρξε η βάση για να χτίσω τον τύπο της Σαλονικιάς Σύμβολο, ψυχή της πόλης, όπου στην αφήγησή της στο έργο πλέκω τις ιστορικές στιγμές -σταθμούς της πόλης, την εγκατάσταση της προσφυγιάς, το κλίμα στο Κουλέ Καφέ (γειτονιά), τις εμφανίσεις της Σοφίας Βέμπο με θίασο τραγουδώντας στο Βασιλικό Θέατρο, τον σκοτωμό το 1936 του νέου στο μεγάλο συλλαλητήριο των καπνεργατών (για τον οποίο έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος στον «Επιτάφιό» του), τις δύσκολες ανθρώπινες σχέσεις στη Δράμα των πεθερικών της, τον Πόλεμο και τη Γερμανική Κατοχή, τους Σαλονικιούς Εβραίους που τους εξόντωσαν στα Στρατόπεδα του Ολοκαυτώματος (ο σπιτονοικοκύρης της Λεξάντρας είναι ένας αντιήρωας, από τους επιζώντες που γύρισε), τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο, τη Δικτατορία και τη Μεταπολίτευση, την περήφανη διεκδίκηση του συζύγου της από μια εξωσυζυγική σχέση του, τη χηρεία της, τις εκδρομές στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη όπου δέχεται πρόταση γάμου από Τούρκο, το ταξίδι στο Ισραήλ καλεσμένη Χριστιανών Παλαιστινίων, ως τη νεοπλουτίστικη σνομπ συμπεριφορά της βαφτιστικιάς ανιψιάς της με το κάδρο κέντημα με το ρητό «Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» κ.λπ. Με όλα αυτά το έργο δεν είναι βιογραφία, αλλά το προφίλ μιας γυναίκας Σαλονικιάς μέσα στην καθημερινότητα, αλλά και πάνω από τον χρόνο, μια τοιχογραφία με πρωταγωνιστή μια γυναίκα σύμβολο».
ΠΡΕΜΙΕΡΑ
Μιλώντας για την πρεμιέρα του έργου του, ο Παύλος Λάλος σημειώνει ότι: «Η πρεμιέρα του θεατρικού έργου «Λεξάντρα ή Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» έγινε με επιτυχία παρότι ήταν η εθνική επέτειος της 28ης Οκτωβρίου, στο θέατρο Πολιτιστικού Κέντρου Δήμου Θέρμης. Οι συντελεστές της παράστασης έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη-ηθοποιού Θεόφιλου Λάλου.
Η Σμαρώ Τσιφουτίδου, καταπληκτική στον ρόλο της γιαγιάς Λεξάντρας, πρόσφερε συγκίνηση (πολλοί έκλαιγαν) και γέλιο σε άλλες στιγμές, ενώ οι Μαρία Θεοδοσίου και Άννα Παπαγιαννάκη με τα «ακαπέλα» τραγούδια της παράστασης ήταν το αλάτι στη συνταγή.
Ο Αγαθοκλής Γαρδίκης στον ρόλο του φοιτητή-γείτονα. Προηγήθηκε ένα μικρό αφιέρωμα στην αδικοχαμένη Βάντα Ερμείδου, που επί δύο χρόνια ετοιμάζονταν στον ρόλο αυτόν της Λεξάντρας, όμως η «επάρατη νόσος» της έκοψε το νήμα της ζωής. Θα συνεχιστούν οι παραστάσεις στη Θέρμη, τη Θεσ/νίκη, τη Λάρισα, την Κρανιά Ελασσόνας κ.λπ.
* Το έργο έχει εκδοθεί σε βιβλιαράκι, αλλά στην παράσταση προστέθηκαν κι άλλες σκηνές. Θα παιχθεί στη Λάρισα πιθανόν τον Δεκέμβριο 2023.
Θανάσης Αραμπατζής
