αυτό το καλοκαίρι το Θεσσαλικό Θέατρο. Η παράσταση με τίτλο «Ο Αριστοφάνης ονειρεύεται» θα κάνει πρεμιέρα στις 11 Ιουλίου (ώρα 9.15 μ.μ.) στο Β’ Αρχαίο Θέατρο, ενώ στις 2 Σεπτεμβρίου σύμφωνα με το πρόγραμμα της περιοδείας που ανακοινώθηκε από το Θεσσαλικό (εκκρεμεί η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Θεσσαλικού Θεάτρου) θα ταξιδέψει στο εμβληματικό Ηρώδειο. Το Θεσσαλικό Θέατρο έκανε αίτημα να του παραχωρηθεί για μία μέρα το Ηρώδειο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ηρωδείου έκανε δεκτό το αίτημα (αφού η παράσταση του Θεσσαλικού δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου και Αθηνών) και ο Αριστοφάνης από τη... Λάρισα θα ανέβει στη σκηνή του Θεάτρου στα ριζά της Ακρόπολης.
Χθες για την παράσταση πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου στο φουαγιέ του Θεσσαλικού, στην οποία μίλησαν η πρόεδρος του Θεάτρου κ. Ρίτα Απρίλη, η αντιπρόεδρος κ. Ζωή Καλαφάτη, η καλλιτεχνική διευθύντρια και σκηνοθέτης της παράστασης κ. Κυριακή Σπανού, ο μεταφραστής Θωμάς Ψύρρας, ενώ παρόντες ήταν και οι συντελεστές της παράστασης.
Τη συνέντευξη Τύπου άνοιξε η Ρίτα Απρίλη που σημείωσε ότι: «Ο Αριστοφάνης ονειρεύεται» είναι «Μια παράσταση-σύνθεση δύο θεμάτων που παρουσιάζει τις γυναίκες να αγωνίζονται για το κοινό καλό, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και παίρνοντας την εξουσία εκείνες. Ο Αριστοφάνης και στις δύο κωμωδίες δίνει τον κυρίαρχο λόγο στη γυναίκα και σε όσα μπορεί να προσφέρει. Αναδεικνύει τις δυνατότητες των γυναικών, τις ικανότητές τους απέναντι σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο.
Η δράση τους επικεντρώνεται σε έναν σκοπό, στο να υπάρχει υλική ευημερία για όλους. Αυτό που προτείνει ως μήνυμα ο συγγραφέας είναι μια ιδανική κοινωνία ισότιμων πολιτών και το εξέφρασε με τον αγώνα των γυναικών, με την αφοπλιστική και δυναμική στάση τους».
Με τη σειρά της η Ζωή Καλαφάτη ανέφερε ότι οι γυναίκες στον Αριστοφάνη «παλεύουν για την ελευθερία τους, για τη σωτηρία της πόλης, για τη δικαιοσύνη, γελοιοποιώντας με τα καμώματά τους τούς άντρες. Και νικούν. Δυόμισι αιώνες περίπου μετά, μέσα από τη διαχρονική αξία του θεάτρου, η Λυσιστράτη και η Πραξαγόρα παραμένουν πρότυπα για να αναρωτηθούμε: Έχουμε κερδίσει το στοίχημα;».
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΥΤΟΠΙΚΑ ΕΡΓΑ
«Η παράσταση δεν θα ήταν εφικτή να γίνει χωρίς τις μεταφράσεις του Θωμά Ψύρρα» είπε αρχικά η σκηνοθέτης της παράστασης κ. Κυριακή Σπανού», για να συνεχίσει αναφέροντας ότι: «Τα δύο αυτά έργα τα επέλεξα γιατί είναι τα δύο γυναικεία ουτοπικά έργα του Αριστοφάνη. Οι Εκκλησιάζουσες και η Λυσιστράτη μιλάνε για την ουτοπία της συμφιλίωσης όπως και για την ουτοπία της κοινοκτημοσύνης, αλλά και για τον πόλεμο και τη μεταπολεμική ουτοπία. Το έργο παρουσιάζεται με εννέα ηθοποιούς που κάνουν και τον χορό και τους ρόλους. Η παρουσία της Μυρσίνης Μαργαρίτη και της Βερόνικας Δαβάκη δείχνουν ότι στην παράσταση υπάρχει έντονο το μουσικό στοιχείο, θα το χαρακτηρίζαμε ως υβριδικό μουσικό θέατρο, θυμίζοντάς μας έναν πιο λυρικό και πιο ποιητικό Αριστοφάνη».
«ΗΜΟΥΝ ΤΥΡΝΑΒΙΤΗΣ»
Ο Θωμάς Ψύρρας αρχικά αναρωτήθηκε γιατί γίνονται μεταφράσεις από τη στιγμή που ήδη υπάρχουν μεταφράσεις των κειμένων, για να απαντήσει ότι «κάθε γενιά πρέπει να δημιουργεί τις δικές της μεταφράσεις στα μεγάλα και βασικά κείμενα. Γιατί με τη μετάφραση την ενδογλωσσική, δοκιμάζεται η αντοχή της γλώσσας, δοκιμάζεται η αισθητική της γλώσσας και ο καινούργιος ρυθμός που μπαίνει στο στόμα μας χωρίς να το καταλάβουμε».
Ακολούθως αναφέρθηκε στο πρόβλημα που συνάντησε που ήταν ότι έπρεπε να επιλέξει αν θα έκανε μια διασκευή, αν θα έκανε μια φιλολογική ή λογοτεχνική μετάφραση. «Δεν έκανα τίποτα απ’ όλα αυτά» είπε ο μεταφραστής, για να τονίσει ότι «εκείνο που προσπάθησα να κάνω ήταν να δημιουργήσω μια μετεκφορά του κειμένου: κάτι δηλαδή ανάμεσα από τα θετικά στοιχεία που δίνει μια λογοτεχνική μετάφραση αλλά και μια φιλολογική μετάφραση. Βασικός στόχος να καλύψω το ενδιάμεσο χρονικό κενό πάρα πολλών αιώνων, επισημαίνοντας αυτά τα ζωντανά στοιχεία που υπάρχουν μέσα στην ίδια μας τη γλώσσα».
Ο κ. Ψύρρας τόνισε συνεχίζοντας ότι «επέλεξα μικτό εν μέρει ρυθμικό λόγο, χωρίς να είναι έμμετρος και κυρίως εκείνο που το αντιλήφθηκα στην πορεία της μετάφρασης. Μεταφράζοντας λοιπόν είδα ότι είχα ένα πολύ συγκεκριμένο πλεονέκτημα: ήμουν Τυρναβίτης. Και ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Είναι βίωμά μου αυτή η επιτέλεση, κι αυτά τα δρώμενα που συμβαίνουν στον Τύρναβο, εξοικειωμένος με τα φαλλικά, με την κατά πρόσωπο σάτιρα και την αθυροστομία και αυτόν τον προκλητικό λόγο.
Ολα αυτά τα στοιχεία περνούσαν αθέλητα μέσα στη μετάφραση. Μην ξεχνάτε ένα σημαντικό πράγμα: η βωμολοχία παράγεται από το ελλοχεύω στους βωμούς, στέκομαι δίπλα στον βωμό και έτσι αντιμετώπισα τον Αριστοφάνη: Δίπλα από τον βωμό του» κατέληξε ο Θωμάς Ψύρρας.
Θανάσης Αραμπατζής
