Η Μυρσίνη Ζορμπά ή ένας ολάνθιστος κήπος συναισθημάτων

Η πρώτη μου γνωριμία με τη Μυρσίνη Ζορμπά ήταν δύο με τρία χρόνια μετά την ίδρυση του Ε.Κ.Ε.Β.Ι., σε μια συνάντηση λογοτεχνών, στην οποία εκπροσωπούσα το λογοτεχνικό περιοδικό «ΓΡΑΦΗ». Η πρώτη επαφή μας υπήρξε εγκάρδια και η φιλοξενία εξαιρετική. Η δεύτερη φορά

ήταν λίγα χρόνια αργότερα στη «ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ», όπου το Ε.Κ.Ε.Β.Ι. διοργάνωσε μια συνάντηση λογοτεχνών της Περιφέρειας. Εκεί, στο περιθώριο των εργασιών της συνάντησης, ήρθαμε πιο κοντά, μιλήσαμε αρκετά, καθώς, πλην της Λογοτεχνίας, μας συνέδεε και η πολιτική μας συμπόρευση. Όταν σίμωνε το πέρας των εργασιών της συνάντησης, μου λέει η Μυρσίνη: «Θέλω τώρα στο τέλος να ανεβείς στο πάνελ, να κάνεις το κλείσιμο για να μην καθυστερήσουμε». «Τι λες Μυρσίνη», της απάντησα. Εγώ δεν έβγαλα άχνα μέχρι τώρα. «Πώς θα κάνω το κλείσιμο;». «Είμαι σίγουρη πως θα είσαι σύντομος, περιεκτικός και θα κλείσεις τη συνάντηση χωρίς να αφήσεις κανέναν να ξαναπάρει τον λόγο. Αυτό κυρίως θέλω να καταφέρεις. Κάνε μου τη χάρη». Έτσι έγινε ακριβώς.
Η τρίτη φορά ήταν στην Πάτρα σε ένα συμπόσιο Λογοτεχνικών Περιοδικών, με πολλούς καλεσμένους. Θυμάμαι έντονα την παρουσία της Δανάης Στρατηγοπούλου, σε προχωρημένη πια ηλικία, ήρθε ως μεταφράστρια έργων του Πάμπλο Νερούδα. Με το πέρας των εργασιών το πρώτο βράδυ, ήρθε ένα πούλμαν και μας πήγε σε μια ψαροταβέρνα κάπου δίπλα στη θάλασσα. Επικεφαλής ήταν η γλυκύτατη Μυρσίνη. Ήρθε και κάθισε δίπλα μου και σε όλη τη διαδρομή μίλαγε διαρκώς, και εύχαρις καθώς ήταν, δημιουργούσε μια γλυκιά ευφορία. Φτάσαμε στην ταβέρνα, πάλι καθίσαμε μαζί και συνεχίζαμε στο ίδιο χαροποιό κλίμα. Κάποια στιγμή, και ενώ περιμέναμε να έρθουν όσα είχαμε παραγγείλει, είδα μπροστά μου ένα σταχτοδοχείο από πορσελάνη, λευκού και μπλε χρώματος του κοβαλτίου, και το σχολίασα στη Μυρσίνη. «Δες ένα όμορφο σταχτοδοχείο». «Σ’ αρέσει;». Απαντά εκείνη. «Ναι», της λέω. «Πάρ’ το», μου λέει. «Ούτε με σφαίρες», συνεχίζω εγώ. «Ε, τότε θα το πάρω εγώ» και το βάζει στην τσάντα της, ενώπιον όλων. «Καλά θα κλέψουμε το σταχτοδοχείο;» είπα. «Τίποτα δεν κλέβουμε. Το πήρα φανερά για να το προσφέρω στον ποιητή, στην ποίηση! Κι αν το ζητήσω από τον σερβιτόρο, θα μου το αρνηθεί; Και τέρμα η συζήτηση. Ήρθαν τα ψάρια. Τώρα τρώμε!». Φυσικά και το έχω το σταχτοδοχείο. Όταν το κοίταζα, σχεδόν θυμόμουν την υπέροχη παρουσία της. Από τώρα και στο εξής και με μία δόση θλίψης, καθώς «έφυγε», ενώ θα μπορούσε να ζήσει πολύ περισσότερο. Εξάλλου ήμασταν «συμμαθητές», έλεγε, γεννηθήκαμε την ίδια χρονιά.
Η τέταρτη και τελευταία φορά που την είδα ήταν όταν έγινε υπουργός Πολιτισμού και επισκέφτηκε τη Λάρισα. Δεν πήγα να την δω, το απέφυγα. Έλα, όμως, που καμιά φορά ο Διάολος σπάει το ποδάρι του και αυτή η συνάντηση πραγματοποιείται… Κάπου πήγαινα με το αυτοκίνητο και περνούσα μπροστά από το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης της πόλης. Φτάνοντας, λοιπόν, εκεί, είδα ένα αυτοκίνητο που έκλεινε την κυκλοφορία και πάνω στο οδόστρωμα αρκετό κόσμο να περιφέρεται και να κουβεντιάζει. Ήταν και ο δήμαρχος Λαρισαίων εκεί. Πλησίασα τον Δήμαρχο και τον ρώτησα: «Δήμαρχε, τι γίνεται εδώ και κλείσατε τον δρόμο;». «Είναι μαζί μας η υπουργός Πολιτισμού και ήρθαμε να δει το Μουσείο». «Και πού είναι τώρα», τον ξαναρώτησα. «Είναι μέσα στο αυτοκίνητο». Πήγα στο αυτοκίνητο. Καθόταν στο πίσω κάθισμα. Χτύπησα το τζάμι του παραθύρου. Το κατέβασε. «Μυρσίνη, με θυμάσαι;» της λέω. «Ε, πώς, έχεις ακόμη το σταχτοδοχείο από την Πάτρα, μάλλον ήθελε να με βεβαιώσει πως με θυμόταν καλά. Χαιρετηθήκαμε». Είπαμε λιγοστά λόγια. «Όταν κατέβεις στην Αθήνα, έλα στο Υπουργείο να τα πούμε». Δεν πήγα.
Τέσσερις φορές συναντηθήκαμε, αλλά απέπνεε τέτοια οικειότητα, τέτοια αύρα καλοσύνης, ήταν ένας ολάνθιστος κήπος συναισθημάτων. Τέσσερις συναντήσεις μόνο κι όμως ήταν σαν να γνωριζόμασταν αιώνες.
Κώστας Λάνταβος