Ενας οργανικός διάλογος με το φυσικό πρόσωπο και το έργο του ζωγράφου, που καταλαμβάνει έναν ξεχωριστό και πρωτογενή χώρο στην ιστορία της νεότερης ελληνικής τέχνης και αποτελεί έναν διηνεκή συνομιλητή και εμπνευστή κορυφαίων εικαστικών και πνευματικών δημιουργών του τόπου μας.
Στο επίκεντρο και σε συνομιλία με το κυρίως σώμα της έκθεσης, θα παρουσιαστεί επίσης ένας μικρός, αλλά σημαντικός πυρήνας πρωτότυπων έργων του Θεόφιλου από το Μουσείο Τεριάντ και ιδιωτικές συλλογές. Τα εγκαίνια της έκθεσης που φέρει τον τίτλο «Απ’ τη μεριά των σοφών και των τρελών: Εικαστικό αφιέρωμα στον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ» θα γίνουν την Κυριακή 22 Μαΐου στις 12 μ., θα διαρκέσει 6 μήνες, ενώ επιμελήτρια της έκθεσης είναι η ιστορικός Τέχνης Ιρις Κριτικού.
Μιλώντας στην «Ε» για τη σπουδαία αυτή έκθεση που θα φιλοξενηθεί στο Λαογραφικό, η διευθύντρια του Μουσείου κ. Φανή Καλοκαιρινού σημείωσε ότι: «Σύμφωνα με τον Τσαρούχη ο Θεόφιλος με τη ζωγραφική του είπε αυτά ακριβώς που παρέλειψαν να πουν οι ανακαινιστές της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αι., των οποίων το έμβλημα υπήρξε το ”εφάμιλλον των ευρωπαϊκών...
Ο Θεόφιλος απ’ τη μεριά των σοφών και των τρελών παρέα με τον Σολωμό, τον παγωμένο-θεόρατο Κάλβο, τον Παπαδιαμάντη, τον αναρχικό και άκρως πειθαρχημένο Καβάφη, τον τρελό Χαλεπά κι όλους αυτούς τους φυσικά επαναστατημένους Ελληνες”. Η έκθεση που το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας θα πραγματοποιήσει με αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων αποτελεί ένα σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός, καθώς ο Θεόφιλος συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, την παράδοση με τη νεωτερικότητα, άγγιζε ανέκαθεν την ψυχή και τις ευαισθησίες του Νεοέλληνα. Το εικαστικό αφιέρωμα στον ζωγράφο βασιζόμενο σε συνομιλία με έναν πυρήνα πρωτότυπων έργων του θα προσφέρει στο κοινό μια καινούργια θέαση του ιδίου και του έργου του. Ευχαριστούμε θερμά την κ. Ιριδα Κρητικού, επιμελήτρια της έκθεσης για την πρωτότυπη ιδέα και τη συνεργασία».
Το αφιέρωμα στον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ συγκεντρώνει πολύτιμες συνέργειες και αναπάντεχες συμμετοχές, σημαντικά νέα έργα, αλλά και σπουδαία παλαιότερα με τη γενναιόδωρη συνδρομή των συλλεκτών τους, ενώ η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Λύκειο των Ελληνίδων / Παράρτημα Βόλου, το Μουσείο Tériade - Βιβλιοθήκη Στρατή Ελευθεριάδη της Μυτιλήνης, το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού και την Αντιδημαρχία Πολιτισμού Ηρακλείου.
Όπως αναφέρει η επιμελήτρια του έργου κ. Κριτικού για την έκθεση:
«Με αφετηρία τον Θεόφιλο και το χειροποίητο αλφαβητάριο της δικής του αγωνιώδους προσωπικής περιδίνησης και εικονοποιητικής ενδελέχειας, με το εσωτερικό αναπαραστατικό βλέμμα των συμμετεχόντων στραμμένο σε κάποια από τα καταγεγραμμένα περιστατικά, τα καθοριστικά για εκείνον τοπόσημα, τα ηρωικά φαντάσματα και τα άυλα εκκλησάκια του δύσβατου βίου του, επιχειρείται η σύσταση ενός αυτοτελούς οργανικού σημειωματικού πεδίου με εικαστικές, πλαστικές και κυριολεκτικές ή συμβολικές αναφορές.
Η Ελληνική αρχαϊκή, κλασική και νεότερη δημώδης μυθοπλασία στο έργο του, η ξεχωριστή ετούτη σπαρταριστή και πηγαία έκφραση που στη διεθνή ιστορία της τέχνης ονομάστηκε ναΐφ (και όπου ο ίδιος εντέλει κατά την άποψη και του Τσαρούχη ίσως να μην ανήκει, καθώς υπήρξε αφοσιωμένος μελετητής ελληνικών κλασικών και ευρωπαϊκών εικονοποιητικών προτύπων - όπως για παράδειγμα των έργων του Peter von Hess), η παράφορη και ανιδιοτελής αγάπη του για ό,τι μικρό και μεγάλο ελληνικό που γνέφει με έναν αδιόρατο τρόπο στη λόγια, μα και μαζί βιωμένα μεστή προσέγγιση του Καβάφη και του Σεφέρη, του Ελύτη, του Τσαρούχη και των λοιπών ακρογωνιαίων λίθων της γενιάς του ’30 για το ίδιο αυτό δέμας, το χαρακτηριστικό σχέδιο, το στίλβον χρώμα, οι πλαστικές λεπτομέρειες και οι εννοιολογικές σημάνσεις των ανθρώπων, των μύθων και των ηρώων, των θεριών και των πετεινών, των πόλεων και των κτιρίων, των χρυσοστόλιστων φορεσιών και της στιλπνής τοπιογραφίας του, γίνονται οι ενεργοποιημένες πηγές για τα σύγχρονα έργα και το ιχνογραφικό εικαστικό αφήγημα της έκθεσης».
Στην έκθεση, με έργα παραχωρημένα από προσωπικά αρχεία των καλλιτεχνών ή ιδιωτικές συλλογές, συμμετέχουν οι:
Ηώ Αγγελή, Γιάννης Αδαμάκης, Στέλιος Αλεξάκης, Νεκτάριος Αποσπόρης, Κάτια Βαρβάκη, Νίκος Βατόπουλος, Αλέξης Βερούκας, Ειρήνη Βογιατζή, Κική Βουλγαρέλη, Μάριος Βουτσινάς, Μαίρη Γαλάνη Κρητικού, Μαρία Γέρουλα, Νεκταρία Γιακμογλίδου, Κατερίνα Γιάννακα, Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου, Ειρήνη Γκόνου, Δικαία Δεσποτάκη, Μαρία Διακοδημητρίου, Νίκη Ελευθεριάδη, Γιάννης Ευθυμίου, Πέτρος Θέμελης, Αποστόλης Ιτσκούδης, Σταυρούλα Καζιάλε, Θρασύβουλος Καλαϊτζίδης, Σοφία Καλογεροπούλου, Ελπινίκη Καμόσου, Μηνάς Καμπιτάκης, ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΥΓΑC, Βούλα Καραμπατζάκη, Πάνος Καρδάσης, Νικόλας Κληρονόμος, Νίκος Κόνιαρης, Ευτυχία Λάβδα, Βασίλης Λιαούρης, Νεκτάριος Μαμάης, Κώστας Μανιατόπουλος, Τάσος Μαντζαβίνος, Παναγιώτης Μαρίνης, Μηνάς Μαυρικάκης, Στέλλα Μελετοπούλου, Γιάννης Μετζικώφ, Γεωργία Μπλιάτσου, Δημήτρης Μοράρος, Ρούλη Μπούα, Γεύσω Παπαδάκη, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος, Χριστίνα Παρασκευοπούλου, Λίζα Πενθερουδάκη, Βασίλης Πέρρος, Γιώργος Πετσικόπουλος, Νίκος Ποδιάς, Μαρία Πωπ, Κατερίνα Σαμαρά, Ιφιγένεια Σδούκου, Γιώργος Σκλάβαινας, Ευγένιος Σπαθάρης, Χρήστος Στανίσης, Μαρίνα Στελλάτου, Ιωάννα Τερλίδου, Βάσω Τρίγκα, Κλεοπάτρα Τσαλή, Κλαίρη Τσαλουχίδου, Θεοδώρα Τσιάτσιου, Βιργινία Φιλιππούση, Απόστολος Χαντζαράς, Αθηνά Χατζή, Νικόλαος Χριστόπουλος, Νικόλας Χριστοφοράκης.
Του Θανάση Αραμπατζή
