Του Θανάση Αραμπατζή
Αίτημα να χαρακτηριστεί ως Ιστορικός Τόπος ένα εμβληματικό κτίριο, έμφορτο ιστορικής μνήμης, φορέας και φάρος οικουμενικού ελληνισμού, κατέθεσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας. Ο λόγος για την Οικονόμειο Σχολή Τσαριτσάνης που συνεισέφερε τα μέγιστα στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας και για την οποία η τοπική Εφορεία κατέθεσε φάκελο στο Υπουργείο Πολιτισμού για να χαρακτηριστεί ως Ιστορικός Τόπος καταρχάς και σε δεύτερη φάση να ενταχθεί στα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Τη διαδικασία εκκίνησε ο Τοπικός Όμιλος για την UNESCO ν. Λάρισας και προσωπικά η πρόεδρός του κ. Θεοδώρα Κάλλα, που καταθέτοντας φάκελο στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας τής ζητούσε να υποβάλει το αίτημα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ώστε να ξεκινήσουν οι ενέργειες για τον χαρακτηρισμό της Σχολής ως Ιστορικού Τόπου. Την υποστήριξή τους στο αίτημα αυτό εκφράζουν σήμερα με μηνύματά τους στην «Ε» ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός, ο δήμαρχος Ελασσόνας Νίκος Γάτσας, ο πρώην δήμαρχος Ελασσόνας Νίκος Ευαγγέλου, καθώς και ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Τσαριτσάνης κ. Αχιλλέας Μητσιμπόνας. Μιλάνε ακόμη η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας κ. Σταυρούλα Σδρόλια και η πρόεδρος του Τοπικού Ομίλου για την UNESCO ν. Λάρισας κ. Θεοδώρα Κάλλα.
ΦΟΡΕΑΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ο κ. Κώστας Αγοραστός σημείωσε ότι: «Στηρίζουμε την προσπάθεια του τοπικού ομίλου για την UNESCO νομού Λάρισας, συνεργαζόμαστε με το Διοικητικό Συμβούλιο και την πρόεδρο Θεοδώρα Κάλλα και έχουμε κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την ανάδειξη και προβολή της Οικονομείου Σχολής Τσαριτσάνης ως Ιστορικού Τόπου και την ένταξή της στα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Το καλλιμάρμαρο Γυμνάσιο της Τσαριτσάνης, που πήρε το όνομά του από τον μεγάλο δάσκαλο του Γένους, Κωνσταντίνο Οικονόμου, μπορεί να έχει μια θέση στον Κατάλογο της UNESCO, αφού συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα ιστορικά εκπαιδευτήρια της Ελλάδας και υπήρξε για χρόνια φορέας του οικουμενικού πολιτισμού. Με ολοκληρωμένο σχέδιο και στρατηγική διασώζουμε, συντηρούμε και αναδεικνύουμε το υλικό και άυλο πολιτιστικό απόθεμα της Θεσσαλίας που είναι μοναδικό και αναντικατάστατο, παραδίδοντάς το ως κληροδότημα στις γενιές του μέλλοντος. Στην αναθεωρητική εποχή που ζούμε η ιστορική μνήμη, είναι η μόνη που μπορεί να σώσει τον κόσμο. Η μνήμη διδάσκει, ενισχύει την εθνική αυτογνωσία, τονώνει τη συλλογική αξιοπρέπεια και την εθνική ψυχή, συντονίζεται με τις ανάγκες της εποχής και μας οδηγεί, όλους μαζί, με ασφαλή βήματα σε ένα δημιουργικό μέλλον».
ΑΜΕΡΙΣΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ
Ο κ. Νίκος Γάτσας τόνισε ότι: «Η πρόταση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας για την ανακήρυξη της Οικονομείου Σχολής Τσαριτσάνης ως ιστορικού τόπου εκφράζει πάνω απ’ όλα το λαϊκό αίσθημα της αναγνώρισης των ιστορικών και πνευματικών κατακτήσεων της ιστορικής κωμόπολης της Τσαριτσάνης. Η προσπάθεια ανάδειξης της ιστορίας και του πολιτισμού ενός τόπου συνδέεται διαχρονικά με την ανάγκη των ανθρώπων να διατηρήσουν άρρηκτους τους δεσμούς τους με το παρελθόν και να δημιουργήσουν στέρεες βάσεις για την πορεία προς το μέλλον. Ως δήμαρχος Ελασσόνας εκφράζω την αμέριστη στήριξή μου σε κάθε πρόταση που αναδεικνύει με επιχειρήματα και τεκμηρίωση την ιστορικότητα μιας περιοχής. Ειδικότερα, η πολιτιστική διαδρομή της κωμόπολης Τσαριτσάνης με φωτισμένους διδασκάλους του γένους, ιεράρχες και λαϊκούς, οι οποίοι συνέδεσαν τη διδασκαλία τους και την πνευματική προσφορά τους με την πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου, αποτελεί από τις μεγαλύτερες πνευματικές κληρονομιές του Δήμου μας, για τον επιπλέον λόγο ότι η Οικονόμειος Σχολή αποτέλεσε για αιώνες φάρο του πολιτισμού και των γραμμάτων και άκμασε χάρη στη λαμπρή προσωπικότητα και την ιστορική παρακαταθήκη του Κωνσταντίνου Οικονόμου εξ Οικονόμων. Η πρωτοβουλία του Ομίλου UNESCO ν. Λάρισας να αναδείξει την ιστορική Οικονόμειο Σχολή ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορικό τόπο αποτελεί μία σπουδαία ευκαιρία επαναχάραξης της στρατηγικής του δήμου και μία αξιέπαινη πολιτιστική δράση που αναπτύσσει σημαντική δυναμική για την περιοχή».
Ν. ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ
Ο πρώην δήμαρχος Ελασσόνας κ. Νίκος Ευαγγέλου σημείωσε ότι: «Η πολιτιστική κληρονομιά είναι μοναδική και αναντικατάστατη και είναι χρέος όλων μας να τη διαφυλάξουμε και φυσικά να την κληροδοτήσουμε στις γενιές του μέλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής της UNESCO που όπως είναι γνωστό αποτελεί έναν πολύ σημαντικό και εξειδικευμένο Διεθνή Οργανισμό του ΟΗΕ. Είναι ιστορική η στιγμή για την Τσαριτσάνη τον τόπο που γεννήθηκα και διατηρώ σταθερούς δεσμούς, τον τόπο που έχω πάντα στην καρδιά μου. Τα αξιόλογα χειρόγραφα και τα πολύτιμα συγγράμματα του Κωνσταντίνου Οικονόμου είχαν τη δική τους θέση στην ιστορία και τώρα δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία να έχουν τη δική τους θέση στον μεγάλο και σπουδαίο κατάλογο των Μνημείων Πολιτισμού της UNESCO», ενώ ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Τσαριτσάνης Αχιλλέας Μητσιμπόνας αναφέρθηκε στη συμβολή της Οικονομείου Σχολής και της Ανακήρυξής της ως Ιστορικού Τόπου στην τουριστική και κατ’ επέκταση στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
ΚΕΝΤΡΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Σταυρούλα Σδρόλια τόνισε με τη σειρά της ότι: «Η Οικονόμειος Σχολή, πετρόκτιστο διώροφο κτίριο, βρίσκεται στο κέντρο του σημερινού οικισμού της Τσαριτσάνης. Είναι κτισμένη στην ίδια θέση που λειτουργούσε από το 1690 ελληνικό σχολείο, το οποίο, σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή της Θεσσαλίας και από όπου αποφοίτησαν σπουδαίοι λόγιοι και δάσκαλοι. Στο σημαντικό αυτό κέντρο για την πνευματική αναγέννηση του τόπου δίδαξαν μερικοί από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ανάμεσά τους και ο μεγάλος δάσκαλος του Γένους Κωνσταντίνος Οικονόμου, η πατρική οικία του οποίου βρισκόταν στο ίδιο σημείο. Πρόκειται για χώρο συνδεδεμένο με τον Κωνσταντίνο Οικονόμο, μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, εισηγούμεθα να χαρακτηριστεί η Οικονόμειος Σχολή Τσαριτσάνης, μία πολύ σημαντική Σχολή που συνεισέφερε τα μέγιστα στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στα δύσκολα χρόνια που προηγήθηκαν της ένταξης της περιοχής στο Ελληνικό Κράτος, ως ιστορικός τόπος».
Θεοδώρα Κάλλα
Η πρόεδρος του Τοπικού Ομίλου για την UNESCO ν. Λάρισας κ. Θεοδώρα Κάλλα θα αναφέρει ότι: «Στη χώρα μας υπάρχει πληθώρα πολιτιστικών αγαθών και μνημείων που ανάγονται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους κι εκτείνονται από την κλασική αρχαιότητα μέχρι τους νεότερους χρόνους επιβεβαιώνοντας την πλούσια ιστορία αυτής και καθιστώντας κατά συνέπεια επιτακτική την προστασία όλων των εν λόγω μνημείων, τα οποία αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της εθνικής μας ταυτότητας.
Κατά τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας, η Θεσσαλία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην καλλιέργεια των γραμμάτων με την ίδρυση πολλών σχολείων από τα οποία αποφοίτησαν πολλοί λόγιοι και δάσκαλοι. Η Οικονόμειος Σχολή της Τσαριτσάνης υπήρξε φάρος της πνευματικής αναγέννησης του τόπου ενώ εκεί δίδαξαν μερικοί από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (Βελεστινλής, Φαρμακίδης, Πέζαρος, Κούμας, Οικονόμου εξ Οικονόμων). Μία αξιόλογη προσπάθεια ξεκίνησε από τον Τοπικό Όμιλο για την UNESCO ν. Λάρισας εδώ και δύο χρόνια για την ανάδειξη της Οικονομείου Σχολής ως ιστορικού τόπου και την ένταξή της στα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Πραγματοποιήθηκε ο 1ος Οικονόμειος Δρόμος και μία πολιτιστική εκδήλωση παρουσία της προέδρου της Εθνικής Επιτροπής της UNESCO κ. Τζιτζικώστα, ενώ δημιουργήθηκε ένα έντυπο για την Οικονόμειο Σχολή που συνοδεύει το αίτημα της Εφορείας Αρχαιοτήτων για την ανακήρυξή της ως ιστορικού τόπου. Το δεύτερο βήμα είναι η ένταξή της στον κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO».
