Φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε...

Γιάννης Γαΐτης:

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ

«Σήμερα κάνω το Ανθρωπάκι, δεν έχω τη δύναμη να το αλλάξω, γιατί το Ανθρωπάκι

με αντιπροσωπεύει απόλυτα [...]. Τώρα, αν τα έργα μου αρέσουν ή δεν αρέσουν, είναι άλλη παράγραφος [...]. Γιατί ο κόσμος δεν θέλει να βλέπει τον εαυτό του ανθρωπάκι. Προτιμάει δηλαδή ένα βότσαλο, ένα λουλούδι ή κάτι άλλο, αλλά ποτέ ανθρωπάκι! Γιατί σου λέει ότι εγώ δεν είμαι αυτός. Κι όμως είναι!».
«Οι άνθρωποι, τα Ανθρωπάκια που λέω, το κατεστημένο, έφτασε σ’ ένα σημείο όπου δεν παίρνει άλλο να πάει πιο μακριά [...] γίνανε ένα νούμερο και τίποτα παραπάνω. Εδώ εγώ κάνω μια μαρτυρία και σας λέω: Φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο εγώ εκτός απ’ αυτήν τη μαρτυρία». «Μονόγραμμα» ΕΡΤ2, Γιάννης Γαΐτης, Νοέμβριος 1984.
Ο Γιάννης Γαΐτης (1923-1984) ανήκει σε εκείνους τους καλλιτέχνες που το έργο τους αποτέλεσε τομή για την ανανέωση της ελληνικής τέχνης τα μεταπολεμικά χρόνια και παράλληλα ανοίχθηκε με αξιώσεις στους διεθνείς ορίζοντες. Ασχολούμενος κυρίως με τη ζωγραφική και σε πιο περιορισμένη κλίμακα με τη γλυπτική και τη χαρακτική, ξεκίνησε από πορτρέτα για να προχωρήσει σύντομα σε αφηρημένες εξπρεσιονιστικές και σουρεαλιστικές συνθέσεις, κυβιστικές και γεωμετρικές δημιουργίες και παράλληλα αφηρημένες συνθέσεις γλυπτικής από γύψο, αντίστοιχες με τη ζωγραφική του.
Για ένα διάστημα οι δημιουργίες του συντίθενται από έντομα, ανθρωπάκια, πουλιά και φυτά, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του ‘60 ξεκίνησε να διαμορφώνει το γνωστό ανθρωπάκι, αποτελώντας ένα σύμβολο και μέσο ειρωνείας και κοινωνικής κριτικής. Σε αυτό αναπαριστά μία ανδρική φιγούρα χωρίς ατομικά χαρακτηριστικά, με ριγέ κοστούμι, γραβάτα και καπελάκι μελόν και αντιπροσωπεύει τον σύγχρονο, ανώνυμο, παθητικό, μοναχικό άνθρωπο των μεγαλουπόλεων, θύμα της μαζικοποίησης, της αλλοτρίωσης και του καταναλωτισμού.
ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ
1923: Γεννιέται στην Αθήνα. 1944: Συμμετέχει στην Αντίσταση και οργανώνει στο σπίτι του την πρώτη ατομική έκθεση. 1942-48: Σπουδάζει στη Σχολή Καλών Τεχνών. 1947: Έκθεσή του στον «Παρνασσό» προκαλεί σκάνδαλο. Δηλώνει τρελός για να απαλλαγεί από τον στρατό και εγκλείεται στο στρατιωτικό ψυχιατρείο. 1953: Συμμετέχει στην Μπιενάλε του Σάο Πάουλο. 1954: Παντρεύεται τη γλύπτρια Γαβριέλα Σίμωσι και εγκαθίστανται στο Παρίσι. 1957: Πρώτη ατομική έκθεση στο Παρίσι- η καθιέρωση. 1968: Καθιερώνει το ανθρωπάκι του και επιστρέφει στην Ελλάδα. 1972: Χτίζει ένα σπίτι γλυπτό στην  Ίο. 1973: «Η κηδεία της ζωγραφικής», έργο που παραπέμπει στα γεγονότα του Πολυτεχνείου. 1984: Πεθαίνει, έξι ημέρες μετά τα εγκαίνια αναδρομικής έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη.