Αυτό που έως χθες θεωρούσαμε δεδομένο τώρα είναι μη επιτρεπτό ή και απαγορευμένο, η κοινωνική μας ζωή άλλαξε άρδην με τις ώρες που πρέπει να περάσουμε στο σπίτι να πολλαπλασιάζονται. Και τι κάνουμε; Γινόμαστε εξερευνητές της ίδιας μας της κατοικίας, ψάχνουμε στις βιβλιοθήκες για τα αδιάβαστα, επανεξετάζουμε σταθερές (μας) και επαναϊεραρχούμε αξίες. Αντιλαμβανόμαστε πως παρά τα επιτεύγματά μας, παραμένουμε ευάλωτοι και εύθραστοι, και κλεισμένοι στο σπίτι να ψάχνουμε διεξόδους… Έτσι σήμερα 6 Λαρισαίοι μοιράζονται στην «Ε» τις στιγμές της δικής τους απομόνωσης, τις δικές τους προτιμήσεις και αδυναμίες στο πλαίσιο αυτό του «μένουμε σπίτι». Μιλάνε στην «Ε» ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Πάνος Σάπκας, ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Κώστας Τσιάνος, η σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη, ο ποδοσφαιριστής της ΑΕΛ Βαγγέλης Μόρας, ο αρχιτέκτονας Αντώνης Μόρας και ο ιδιοκτήτης καταστημάτων καφέ Αλέξανδρος Σακελάρης.
ΠΑΝΟΣ ΣΑΠΚΑΣ:
Σα να γράφω
έκθεση στο δημοτικό…
Είναι σα να γράφω έκθεση στο δημοτικό σχολείο: πώς πέρασα τις καλοκαιρινές μου διακοπές, πώς πέρασα το Πάσχα κ.λπ. Ποτέ δεν φανταζόμουν ως θέμα το πώς περνάω τη μέρα με τον… κορονοϊό, δηλαδή στην κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει εξαιτίας του.
Εννοείται πως και το δικό μου πρόγραμμα έχει αλλάξει άρδην. Τώρα, αντί να συζητάω με τους συνεργάτες μου τη διοργάνωση εκδηλώσεων, τη διεξαγωγή φεστιβάλ, τη δημιουργία νέων θεσμών, συζητάμε αναβολές και ακυρώσεις.
Αυτό στην αρχή. Επειδή πεποίθησή μας είναι ότι ο Πολιτισμός δεν κατεβάζει ποτέ τα ρολά, ξεκινήσαμε να ανεβάζουμε στη σελίδα της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού στο Facebook παραγωγές μας (όπερες, συναυλίες, παραστάσεις) παλιότερες και πρόσφατες, για να περάσουμε ευχάριστα την ώρα μας, να θυμηθούμε τις μαγικές στιγμές που μας έχουν χαρίσει και κυρίως να ονειρευτούμε και να σχεδιάσουμε τα καλύτερα που θα έρθουν.
Μέχρι σήμερα, έχουμε ανεβάσει το έργο του Λαρισαίου συνθέτη Ευριπίδη Μπέκου ΟΜΝΥΜΙ, το αφιέρωμα στον Άκη Πάνου με την Ορχήστρα Λαϊκής Μουσικής του ΔΩΛ, την όπερα του Μότσαρτ «Οι γάμοι του Φίγκαρο» και την όπερα για παιδιά «Μοντέρνα Κοκκινοσκουφίτσα». Με αφορμή δε την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου σε συνεργασία με το «Θεσσαλικό Θέατρο» θα μείνουμε σπίτι και θα δούμε την εμβληματική παράστασή του, «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου και τις παραστάσεις του ΘΕΑΜΑ, του πρώτου επαγγελματικού θεάτρου στην Ελλάδα με ανάπηρους ηθοποιούς, «Ιάκωβος ή Υποταγή» του Ιονέσκο και «Η Ιστορία του Ζωολογικού Κήπου» του Έ. Άλμπι σε σκηνοθεσία Βασίλη Οικονόμου.
Έχουμε πολλές παραγωγές για να καλύψουμε όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί. Αλλά αν με ρωτάτε, προτιμώ να τελειώσει όσο το δυνατόν πιο σύντομα και πιο ανώδυνα αυτή η περιπέτεια και να φτιάξουμε καινούρια πράγματα.
Μέχρι τότε, υπομονή και όσον αφορά εμένα τηλεδιασκέψεις με τον δήμαρχο και τους άλλους αντιδημάρχους για τη διευθέτηση ζητημάτων της πόλης, σύντομες καθημερινές επισκέψεις στο «Χατζηγιάννειο», στο Ωδείο, στον Μύλο κ.λπ. για την επίλυση πρακτικών ζητημάτων, επικοινωνία με συγγενείς. Φίλους και συνεργάτες διαδικτυακά ή τηλεφωνικά και στον υπόλοιπο χρόνο βιβλία, ταινίες, σειρές και κατάστρωση σχεδίων.
Υπομονή συμπολίτες, γιατί όπως έλεγε ο φιλόσοφος Ρουσό «Η υπομονή είναι πικρή, αλλά ο καρπός της είναι γλυκός».
ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΑΝΟΣ:
Γίναμε «ελεύθεροι
πολιορκημένοι»
Βρέθηκα στην Αθήνα για να κλείσω ηθοποιούς για την παράσταση που θα έκανα το καλοκαίρι στο «Θεσσαλικό Θέατρο» στην «Αυλή του Μύλου» που θα λειτουργούσε ξανά μετά από 4 χρόνια. Ο κορωνοϊός όμως, απρόσμενα, με έκλεισε στο σπίτι μου. ΣΟΚ! Γίναμε κάτι σαν «Ελεύθεροι πολιορκημένοι». Η γη ολόκληρη σε ακήρυχτο πόλεμο. Σε ειρηνική εποχή πρέπει να κλειστούμε στα σπίτια μας όλη μέρα, για πολλές ημέρες. Αν χρειαστεί να βγούμε για ψώνια ή στο φαρμακείο, πρέπει να γράψουμε και να υπογράψουμε μια βεβαίωση που να λέει ποιοι είμαστε, πού πάμε και γιατί πάμε. Να έχουμε και ταυτότητα μαζί μας, ώστε σε περίπτωση που μας κάνει έλεγχο η αστυνομία να τους αποδείξουμε ποιοι είμαστε. Κάθε μέρα τα νέα για τα θύματα του ιού σε όλο τον κόσμο φοβερά. Κοίτα να δεις που ένας απειροελάχιστος ιός μας κάνει ό,τι θέλει. Δεν πάει να είσαι Αυτοκράτωρ ή πολυεκατομμυριούχος, σε βάζει κάτω ο αόρατος και σου αλλάζει τον αδόξαστο. Ήρθαν τα πάνω κάτω! Και δεν ξέρουμε πότε και αν θα τελειώσει αυτός ο εφιάλτης. Για την ώρα θα πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας πολύ σχολαστικά, όπως μας συμβουλεύει ο λατρεμένος φίλος μου Σπύρος Παπαδόπουλος. Να διαβάζουμε κάτι ελαφρό, να ασχολούμαστε ελαφρά με το F.B. να βλέπουμε στην Τ.V. καμιά ελαφριά ταινιούλα, να ακούμε ελαφριά μουσική και να κάνουμε ό,τι άλλο, αρκεί να είναι ελαφρό. Ποτέ κάτι πιο σοβαρό γιατί η κατάθλιψη καραδοκεί. Με την τακτική αυτή δεν θα αργήσουμε να γίνουμε «Ρινόκεροι» του Ιονέσκο. Ας κάνουμε λοιπόν κι εμείς τώρα τη μικρή μας αντίσταση. Είναι ευκαιρία να πλουτίσουμε και ν’ ακονίσουμε το μυαλό και την ψυχή μας διαβάζοντας μεγάλη λογοτεχνία και ποίηση, να ακούμε καλή μουσική, να ασχοληθούμε με το καλύτερο. Μετά τις δυο-τρεις πρώτες μέρες εγκλεισμού, αυτό προσπαθώ να κάνω και κάπως γαληνεύω σ’ αυτή τη φουρτούνα.
ΜΥΡΣΙΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ:
Η λέξη «απαγορεύεται»
με πήγε στην εφηβεία
Ζούμε πρωτοφανή γεγονότα, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Η γενιά μας, παρόλο που πέρασε αρκετές δύσκολες στιγμές με την κρίση, είναι η πρώτη φορά που νιώθει ότι δεν έχει την ελευθερία να κινηθεί κατά βούληση. Η λέξη “απαγορεύεται” με πήγε προσωπικά στην εφηβεία μου. Ένιωσα σαν έφηβη που θέλει να βγει και δεν την αφήνουν. Το πρώτο συναίσθημα ήταν πολύ κλειστοφοβικό. Παρ’ όλα αυτά γνωρίζουμε ότι αυτό γίνεται προς όφελος όλων και ουσιαστικά μέσα από την απαγόρευση υπάρχει η επιλογή μας να προστατευτούμε.
Αφού ξεπέρασα λοιπόν το πρώτο σοκ, τη θλίψη και την ανησυχία, άρχισα να παίρνω τα πράγματα αλλιώς. Δεν είμαι μόνη μου στο σπίτι. Είμαι με την οικογένειά μου. Τον σύζυγό μου και τον οκτάχρονο γιο μου. Προσέχαμε από την πρώτη στιγμή που άρχισε όλο αυτό και ούτως ή άλλως ήμασταν κυρίως μέσα! Αυτό που άλλαξε ήταν το sms. “Μένουμε σπίτι” απ’ την ώρα που έκλεισαν τα σχολεία και συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό είναι σοβαρό και ότι όλοι έχουμε ευθύνη όχι μόνο για τους εαυτούς μας, αλλά και για τους συνανθρώπους μας. Δεν βαριόμαστε. Περνάμε πολύ ωραία οι τρεις μας!
Ξαφνικά εμφανίστηκαν ένα σωρό δουλειές που ήθελα πάρα πολύ καιρό να κάνω και είτε δεν προλάβαινα είτε βαριόμουνα και έμεναν σαν ένα φορτίο μέσα μου όλο αυτό το διάστημα. Και ως διά μαγείας άρχισα να τις κάνω. Ένιωσα σαν να φεύγει ένα βάρος από πάνω μου.
Και έτσι άρχισα να το βλέπω όλο αυτό σαν ευκαιρία. Ευκαιρία να ολοκληρώσω όλες μου τις εκκρεμότητες, να ξεκαθαρίσω τη ζωή μου, να κάνω ένα reboot, να δώσω σημασία σε πράγματα που είχα αφήσει, να παίξω με το παιδί μου χωρίς να κοιτάω το ρολόι, να σκεφτώ, να ρεμβάσω, να κοιμηθώ (πολύ σημαντικό για μια μητέρα), να διαβάσω και το σημαντικότερο, να διαχωρίσω το ποια είμαι από αυτό που κάνω. Να θυμηθώ πώς είναι να μην αυτοπροσδιορίζεσαι από το επάγγελμα, την επιτυχία, την κοινωνική αποδοχή κτλ κτλ. Απλώς να αφήνεσαι να υπάρχεις και να χαίρεσαι όλες τις μικρές απολαύσεις της ημέρας, το γέλιο και την καλή παρέα, την αγάπη της οικογένειας. Σαν τα μικρά παιδιά που απλώς χαίρονται το κάθε τι, κάθε μέρα που ξυπνάνε χωρίς να σκέφτονται περίπλοκα. Και απλώς είναι.
Σαφώς, μου λείπουν οι βόλτες, οι φίλοι μου και η δουλειά μου, το να τραγουδάω, να κάνω πρόβες, να είμαι στη σκηνή. Αλλά όλο αυτό το βλέπω και σαν μια μεγάλη ευκαιρία. Σαν χρόνο που μου χαρίστηκε για να επαναπροσδιορίσω κάποια πράγματα και κυρίως να θυμηθώ ότι το σημαντικότερο αγαθό στη ζωή μας είναι η Υγεία. Και δεν χρειάζεται να κάνουμε πολλά, αρκεί να μείνουμε μέσα, να μείνουμε υγιείς, έτσι ώστε να μπορέσει ο χρόνος αυτός να γίνει όντως μια νέα αρχή και όχι η αρχή ενός τέλους.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΟΡΑΣ:
Να βρούμε τρόπο
να βγούμε δυνατοί
Για έναν επαγγελματία ποδοσφαιριστή με τις καθημερινές προπονήσεις το «μένουμε σπίτι» είναι ιδιαιτέρως οδυνηρό, αλλά πειθαρχούμε σ’ αυτό όχι από αναγκαιότητα, αλλά γιατί έχουμε επίγνωση της κρισιμότητας των καιρών. Αυτό που χαρακτηρίζει την ημέρα μας είναι το πολύ παιχνίδι, παιχνίδια στο Play Station οικογενειακά, επίσης πολύ φαγητό που δεν είναι βέβαια και το καλύτερο αλλά κλεισμένος όλη μέρα σπίτι η διαδρομή καναπές-ψυγείο έχει γίνει ρουτίνα, σίγουρα προπόνηση στη μία φορά την ημέρα που δικαιούμαι να βγω γιατί δεν ξέρουμε τι θα γίνει στη συνέχεια με τα πρωταθλήματα και για να είμαστε σε καλή κατάσταση. Πολλές ταινίες στο Netflix και πολύ παιχνίδι με τη μικρή στο tiktok που έχει γίνει μόδα. Ζούμε μία πρωτόγνωρη κατάσταση και πρέπει σε αυτές τις δύσκολες στιγμές να βρούμε τον τρόπο να βγούμε πιο δυνατοί από όλο αυτό.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΟΡΑΣ:
Ανακαλύπτουμε τη γοητεία
της σκόνης που σηκώνεται…
…what really matters is what you like, NOT what you ARE like… Books, records, films – these things matter. Call me shallow but it’s the fuckin’ truth
(Rob Gordon, High Fidelity 2000)
Θα ακουστεί περίεργο αλλά ό,τι έχει σημασία είναι υλικό (matters και matter) και πιάνει σκόνη. Ευτυχώς για εμάς δεν ζούμε αποκλειστικά στον ψηφιακό κόσμο. Στο σπίτι έχουμε βιβλία, βινύλια και cd σε ράφια που πιάνουν σκόνη όταν δεν ασχολούμαστε μαζί τους. Οk, και goodreads έχουμε και discogs και λογαριασμό στο youtube αλλά η σκόνη είναι αλλιώς. Ειδικά με την καραντίνα ανακαλύπτουμε ξανά τη γοητεία που έχει η σκόνη που σηκώνεται όταν χορεύουμε με τα παιδιά τρέχοντας γύρω από το τραπέζι ακούγοντας Kinks και Idles και QOTSA και όταν βγάζουμε βιβλία γεμάτα με τσαλακωμένες σελίδες και αποκόμματα εφημερίδων και κομμένα εισιτήρια συναυλιών εμβόλιμα, σημειώσεις και μουτζούρες στα περιθώρια, μάρτυρες των στιγμών που μας βάραιναν. H σκόνη στα cd είναι διαφορετική, έχει στοιχεία άμμου από το αυτοκίνητο και υγρασία, γύρη και ψίχουλα καθώς σχεδόν όλα παίζανε σαν soundtrack ταξιδιών και εκδρομών, σε σπασμένες θήκες, γρατσουνισμένα, να γκλιτσάρουν και αν και είναι άμεσα διαθέσιμα με συνδρομή σε κάποια ηλεκτρονική υπηρεσία που πιάνει χώρο σε κάποια data-farm της Γροιλανδίας για να μειωθεί το κόστος ψύξης των μονάδων, εμάς δε μας νοιάζει ίσως επειδή δεν έχουμε τόσο μακρύ σουίφερ. Οι expedit είναι τα δικά μας Κουρτ-σβιτεριανά Merzbau και, όσο δεν με νοιάζει για ένα pdf που έσβησα κατά λάθος ή ένα αρχείο για το οποίο δεν έχω συμβατό πρόγραμμα για να το ανοίξω, τόσο δε ξεχνάω ότι δάνεισα και δεν επιστράφηκαν ποτέ βιβλία της Γώγου και η Αιολική Γη του Βενέζη και αντάλλαξα και έχασα χωρίς να το καλοσκεφτώ κάτι εφτάρια των Illusion Fades, το ντουέτο της PJ Harvey με τον Nick Cave (τι να είχε b-side;) και το debut της Bjork και όσα από αυτά τα ξεναπετυχαίνω στον δρόμο μου σε ξένα ράφια να μαζεύουν σκόνη τα ξαναγοράζω, γιατί μέσα σε αυτή τη σκόνη δενόμαστε σαν οικογένεια. Η Άννα λέει ότι αυτές οι βιβλιοθήκες είναι η προίκα των παιδιών και εγώ σκέφτομαι τη σκόνη, όχι μεταφυσικά αλλά από την υπαρξιακή οπτική του ξεσκονόπανου.
Ας σηκώσουμε λίγη σκόνη τώρα με σουίφερ για μικρόφωνα και τον Joe Talbot να τραγουδά “The best way to scare a Tory is to read and get rich”.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΚΕΛΑΡΗΣ:
Να αναθεωρήσουμε
στάση για πολλά
Δώδεκα ημέρες πριν ανεβαίνοντας προς τα Βλαχοχώρια της Πίνδου – όταν η ολική απαγόρευση κυκλοφορίας ήταν ακόμη μακρινό και ακραίο σενάριο. Ο καιρός ήταν ανοιξιάτικος ήδη. Σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής ο ήλιος έλουζε την καταπράσινη φύση, ενώ όσο πιο πολύ απομακρυνόμασταν από την πόλη διασχίζοντας τους πανάρχαιους ορεινούς όγκους τόσο πιο μακρινές και αδιάφορες ακούγονταν οι δυσάρεστες ειδήσεις στο ραδιόφωνο. Όταν φτάσαμε στο χωριό είχαν σχεδόν ξεχαστεί.
Η επόμενη μέρα εξίσου ηλιόλουστη και λαμπερή, βόλτα στο δάσος, φαγητό στην αυλή, εξαιρετική μέρα, προσέξτε όμως λέω μέρα, γιατί φίλοι μου εδώ πάνω όταν πέσει ο ήλιος η μέρα και οι δραστηριότητες σταματούν άπαξ (και δη σε ένα άδειο ορεινό χωριό τέτοιο καιρό). Όλες αυτές τις μέρες λοιπόν, τις ηλιόλουστες αλλά και τις κάτασπρες από το χιόνι που πέφτει τρεις μέρες τώρα, συνειδητοποίησα κάτι τόσο απλό.
Η φύση δεν έχει ιδέα για τον ιό που έχει πανικοβάλει τους ανθρώπους παγκόσμια. Της φύσης, καρφί δεν της καίγεται εάν εσύ πρέπει να μείνεις σπίτι για 14, 25 ή 60 ημέρες, για το αν χάσουμε αγαπημένες συνήθειες, αν χάσουμε τη δουλειά μας ή δυστυχώς για το αν χάσουμε αγαπημένους, συγγενείς και φίλους.
Η φύση έχει τους δικούς της νόμους και κανόνες. Αυτούς ακολουθεί και θα ακολουθεί για πάντα όσο και εάν έχουμε προσπαθήσει να τους αλλάξουμε. Η φύση θα είναι εδώ και την επόμενη ημέρα, ακόμη και αν εμείς δεν είμαστε. Ας το έχουμε αυτό κατά νου όλοι μας αυτές τις δύσκολες μέρες, ας πάρουμε μια βαθιά ανάσα, ας φρενάρουμε για λίγο και ας δούμε τη στιγμή σαν μια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τη στάση μας απέναντι σε πολλά που θεωρούσαμε σημαντικά, αλλά ήταν το τίποτα.
Ας προσέξουμε λίγο παραπάνω τις επόμενες ημέρες λοιπόν και πάνω από όλα ας προσέξουμε μην χάσει κανείς από εμάς λόγω αυτής της κατάστασης ένα από τα πιο σημαντικά assets μας τo καλύτερο και πιο προηγμένο googlemachine των παιδικών μας χρόνων αλλά και της ενήλικης ζωής μας. Τις γιαγιάδες μας και τους παππούδες μας, τους γονείς μας…
Του Θανάση Αραμπατζή
