Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, που το κάνει να ξεχωρίζει, είναι και η σχέση του με την αναπηρία. Το «Μουσικότροπο» είναι από τα ελάχιστα μουσικά φεστιβάλ προσπελάσιμα σε άτομα με αναπηρία και αφιερώνει δε κάθε φορά ιδιαίτερη ζώνη που συνδέει τη μουσική με την αναπηρία.
Υπάρχουν εργαστήρια που αφορούν εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής, καθώς και άτομα με αναπηρία, υποστηρίζοντας τη βασική αρχή ότι η κοινωνική δικαιοσύνη απαιτεί ίσες ευκαιρίες για όλους στη ζωή και την τέχνη.
Προγράμματα του ιδρύματος Ωνάση για τη μουσική στον αυτισμό, προγράμματα για τη μουσική στην ειδική αγωγή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, πρωτότυπα προγράμματα όπως το «Ρυθμός, η κοινή μας γλώσσα» για άτομα με απόλυτη αναπηρία ακοής, καθώς και προβολή ταινιών με πρωταγωνιστές άτομα με αναπηρία προβάλλουν τον ποικιλόμορφο χαρακτήρα του φεστιβάλ.
Πριν από μερικά χρόνια πραγματοποιήθηκε ρεσιτάλ πιάνου στην αίθουσα συναυλιών του ΔΩΛ αφιερωμένο σε ανθρώπους με προβλήματα όρασης, μιας και το ρεσιτάλ είχε φιλανθρωπικό σκοπό, προκειμένου τα έσοδά του να δοθούν για τη δημιουργία στούντιο ηχητικής ηχογράφησης για άτομα με αναπηρία όρασης.
Με απόφασή της, η διοίκηση του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας έδωσε τα έσοδα του ρεσιτάλ για τη δημιουργία του στούντιο στον Πανθεσσαλικό Σύλλογο Αναπήρων Πολιτών.
Αυτή η πρωτοβουλία αναμφισβήτητα ανήκει στον Χρήστο Λενούτσο(1) που είναι ο εμπνευστής, δημιουργός και καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ «Μουσικότροπο».
Τότε (1938)
Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν και μια άλλη ιστορική σύνδεση με το Δημοτικό Ωδείο της Λάρισας, που στο παρελθόν, όπως «ανακαλύψαμε», ανέδειξε, έστω και ευκαιριακά, τέτοιες δημιουργικές ουμανιστικές πλευρές. Ιδιαίτερη δε αξία αποκτούν, αφού αναδείχτηκαν και στηρίχτηκαν σε πρώιμες περιόδους που κυριαρχούσαν συντηρητικότατες απόψεις για την αναπηρία.
Υπήρχαν βέβαια και από νωρίς συναυλίες στήριξης, «ευεργετικές», όπως τις έλεγαν, για τους αναπήρους πολέμων(2) , θύματα σεισμών(3) κ.λπ. που έπαιρναν έναν χαρακτήρα φιλανθρωπικό και όχι πρότασης πάλης διεκδίκησης για το ισότιμο δικαίωμα συμμετοχής στις διάφορες υποτιθέμενες «αυτονόητες σήμερα» καθημερινές δραστηριότητες των αναπήρων.
Το Δημοτικό Ωδείο της Λάρισας από παλιά και όταν του δινόταν η δυνατότητα να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας σχέσης στήριξης στη δυνατότητα πρόσβασης των αναπήρων στη μουσική, το έκανε.
Μια τέτοια πρωτοπόρα εκδήλωση των αναπήρων πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα την Κυριακή 11 Δεκέμβρη 1938. Το Δημοτικό μας Ωδείο διοργάνωσε μια συναυλία και επιδείξεις τρόπου μόρφωσης τυφλών, από δύο απόφοιτους της Σχολής Τυφλών.
Συγκεκριμένα δύο απόφοιτοι της Σχολής Τυφλών Καλλιθέας, ο Κ. Παπαδόπουλος και ο Μ. Τυράκης(4) έδωσαν συναυλία-μάθημα και δίδαξαν σχετικά με τον τρόπο μόρφωσης των τυφλών.
Το πρόγραμμα αυτής της επίδειξης, που τη στήριξαν πολλοί Λαρισαίοι, περιείχε δύο σκέλη. Από τη μια εκτελέσεις μουσικών έργων και από την άλλη διάλεξη και επίδειξη γραφής και ανάγνωσης τυφλών. Όλα αυτά στο πλαίσιο ενθάρρυνσης αυτής της ομάδας των ανθρώπων που βρέθηκαν σ’ αυτήν τη «μειονεκτική» κατάσταση, δείχνοντας τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να τη μετατρέψουν σε πλεονέκτημα. Τέτοιο παράδειγμα υπήρξε του - «κωφού» - κορυφαίου μουσουργού Μπετόβεν, που έδειχνε τον δρόμο, τις δυνατότητες και την ικανότητα κάθε αγωνιζόμενου ανθρώπου για δημιουργία.
Οι σχολιογράφοι των εφημερίδων καλούν τους Λαρισαίους να συνδράμουν στη συναυλία που γίνεται «υπό την προστασία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Δωροθέου και υπέρ των δύο τυφλών εκλεκτών καλλιτεχνών. Η συναυλία έχει ανάγκη της συνδρομής της Κοινωνίας μας, η οποία πάντοτε φιλάνθρωπος(5) εδείχθη προς την δυστυχίαν. Ο ιερός λοιπόν σκοπός και ομολογουμένως εξαιρετική αξία των εκτελεστών θα εξασφαλίσουν πλήρη την επιτυχία».
Το αναλυτικό πρόγραμμα, όπως δόθηκε στον τοπικό Τύπο, συμπεριλάμβανε: «1) Μαρς Σώτσε, 2) Ρωμανέ ντε Νατίρ, 3)Συμφωνία Ντάνκλα και Κύματα Δουνάβεως, 4) Ριγολέτος, 5) Διάλεξις περί της ζωής και εξελίξεως των τυφλών, 6) Επίδειξις γραφής και αναγνώσεως τυφλών κατά το διεθνές τυφλικόν σύστημα, 7) Παραμύθια Όφφμαν. 8) Σερενάτα Σούμπερτ, 9) Σόλο βιολί»(6).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εντοπίζει κανείς στο περιεχόμενο των επιλογών που συμπεριλάμβανε το παραπάνω πρόγραμμα.
Αυτήν τη σκυτάλη χαιρόμαστε ιδιαίτερα που την παρέλαβε το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας και μέσω του «Μουσικότροπου» το γείωσε και το αναβάθμισε, δίνοντάς του το πραγματικό περιεχόμενο στο δικαίωμα των αναπήρων στην πρόσβαση της Μουσικής γνώσης και παιδείας, υποστηρίζοντας τη βασική αρχή – όπως την αντιλαμβάνεται ο Χρήστος Λενούτσος - ότι η κοινωνική δικαιοσύνη απαιτεί ίσες ευκαιρίες για όλους στη ζωή και την τέχνη!
ΜΠΑΡΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (ΤΑΚΗΣ)
--------------------
(1) Ο Χρήστος Λενούτσος είναι καθηγητής του Ωδείου μας και ένας πιανίστας με μεγάλη ενεργητική παρουσία στα μουσικά δρώμενα της χώρας μας. Με πολύχρονες σπουδές πιάνου στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Εικαστικών Τεχνών του Γκρατς (Αυστρία) - το δεύτερο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο μουσικής της Ευρώπης – και έχει στο ενεργητικό του εμφανίσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στα μεγάλα πολιτιστικά κέντρα της χώρας μας.
(2) Έγινε «…καλλιτεχνική προεσπερίς του Ωδείου Λαρίσης, της οποίας ως γνωστόν οι εισπράξεις θα διατεθώσιν υπέρ των θυμάτων της Ανατολικής Μακεδονίας …αξίζει πας έπαινος εις τον Διευθυντήν του Ωδείου κ. σαρρέαν διά την μεθοδικότητα της διδασκαλίας η οποία διακρίνει το Ωδείον του…» -«Μικρά» της Λάρισας, 16.12.1918.
(3) Δόθηκε «Παρ’ όλην την εύτονον αρμονίαν των εηβικών αναστημάτων, και την γοργώς προβαίνουσαν ωριμότητα των παρθενικών σωμάτων …έργον δοκιμασμένων καλλιτεχνών …δύναται να χαρακτηρισθή η εν τη Λέσχη δοθείσα την παρ. Κυριακήν συναυλία υπέρ των σεισμοπαθών της Ηλείας.» - «Μικρά» της Λάρισας, 04.09.1909.
(4) «Ελευθερία» της Λάρισας, 09.12.1938.
(5) Η ενέργεια της πάλης των αναπήρων για κατάκτηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων τους, στην πρόσβαση στην εκπαίδευση και την μόρφωση γενικά, εκλαμβανόταν δυστυχώς ως «φιλανθρωπία». Όλο αυτό το στρεβλό κλίμα, βέβαια, το ευνοούσε και η πολιτική συγκυρία της δικτατορίας του Μεταξά.
(6) «Ελευθερία» της Λάρισας, 08.12.1938.
