Hμερίδα για τα Φυλάκια της Μελούνας

ΧΘΕΣ ΤΟ ΠΡΩΙ ΣΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

Μία πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα «Φυλάκια Γραμμής Μελούνας. Λάρισα 1881-1912, 31 χρόνια μεθοριακή πόλη» πραγματοποιήθηκε χθες το πρωί στο Λαογραφικό Μουσείο και στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης που εκτίθεται από το προηγούμενο Σάββατο στο Μουσείο. Την ημερίδα άνοιξε ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Πάνος Σάπκας που αναφέρθηκε στην επιθυμία του όταν ήταν μικρό παιδί να επισκεφθεί τη Μελούνα κι αυτό γιατί λόγω της στενής σχέσης (σύμφωνα με τον ιστορικό συγγραφέα Νικόλαο Μέρτζο ο Μ. Σάπκας γνώρισε τον φίλο του Π. Μελά, στην Αθήνα το 1901, συνδέθηκε στενά μαζί του, τον φιλοξένησε δύο φορές στο σπίτι του στη Λάρισα και υπήρξε εξ αρχής ο σύνδεσμός του) του παππού του Μιχαήλ Σάπκα με τον Παύλο Μελά άκουγε πολύ συχνά στις κατοπινές διηγήσεις τον όρο «Μελούνα».

Στη συνέχεια η διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου Λάρισας κ. Φανή Καλοκαιρινού τόνισε ότι «Στόχος είναι η σημερινή επιστημονική συνάντηση να καταστήσει το Μουσείο πεδίο γνώσης αλλά και προβληματισμού πάνω σε σημαντικά ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα και καθόρισαν την εξέλιξη και την πορεία της χώρας μας σε όλα τα επίπεδα», ενώ επίσης χαιρετισμό απηύθυνε ο υποδιοικητής της 1ης Στρατιάς υποστράτηγος Γεώργιος Βύνιος που σημείωσε «Από εδώ ξεκίνησε το όραμα της εποχής, έγινε κατορθωτό να αλλάξει η νοοτροπία, να εμφυσήσει νέα πνοή στη χώρα και να επιτευχθεί η απελευθέρωση της Μακεδονίας».
Πρώτος ομιλητής στο πρώτο μέρος της ημερίδας ήταν ο δρ. Ιστορίας του Πανεπιστημίου Παρισίων κ. Ιωάννης Αντωνόπουλος που η εισήγησή του είχε τίτλο «Από το 1881 έως τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο». Είπε ανάμεσα σε άλλα πολύ ενδιαφέροντα ο κ. Αντωνόπουλος ότι «Η προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα έχει να κάνει με την είσοδο της Ρωσίας στα Βαλκάνια. Η Ρωσία αφού βλέπει ότι δεν μπορεί να αλώσει την Ελλάδα που ελέγχεται από την Αγγλία και τη Γαλλία, στρέφεται προς την πλευρά της Βουλγαρίας, αναβιώνει τη βουλγαρική ιστορία και τη βουλγαρική παρουσία. Η είσοδος της Ρωσίας στα Βαλκάνια, η Συνθήκη του Αγ. Στεφάνου που δημιουργεί μία τεράστια Βουλγαρία εντείνουν αντανακλαστικά της Γαλλίας και της Αγγλίας οι οποίες αποφασίζουν να ποντάρουν στην Ελλάδα… Αποφάσισαν τότε να διευρύνουν τα σύνορα της Ελλάδας ως ανάχωμα στη ρωσική επεκτατικότητα που εκφραζόταν μέσω της Βουλγαρίας…». Επόμενος ομιλητής ήταν ο ταγματάρχης Νικ. Πατρίκαλος που διάβασε την εισήγηση της δρ. αγρονόμου, τοπογράφου, μηχανικού με θέμα «Χαρτογράφηση των Φυλακίων» στην οποία μεταξύ άλλων αναφερόταν ότι «αντικείμενο της εισήγησης είναι η χαρτογράφηση και η γεωγραφική ανάλυση τόσο του συνόρου του 1881 (και της αλλαγής του 1897) όσο και των μεθοριακών σταθμών κατά μήκος του. Η γεωγραφική θέση της γραμμής του συνόρου του 1881 (μήκους 370 χιλιομέτρων) καθορίζεται αυστηρά σε 4 άρθρα της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης με την αρχή της να τοποθετείται στην εκβολή του ποταμού Αράχθου στον Αμβρακικό Κόλπο ενώ συνεχίζοντας προς την πόλη του Πλαταμώνα τερματίζει στη θάλασσα». Ακολούθησε ο γιατρός ιστοριοδίφης κ. Νίκος Παπαθεοδώρου που η εισήγησή του είχε ως θέμα «Εικόνες των φυλακίων της εποχής» και παρουσίασε διαφάνειες αλλά και χαρακτικά που έδειχναν πώς ήταν τα συνοριακά αυτά φυλάκια κατά τη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, λίγα χρόνια μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας και μέρους της Ηπείρου στο Ελληνικό Βασίλειο. Εν συνεχεία ακολούθησε το δεύτερο μέρος με την εισήγηση του επίτιμου δικηγόρου Αριστείδη Παπαχατζόπουλου «1897. Αφετηρία του Μακεδονικού Αγώνα και του Νικηφόρου Βαλκανικού Πολέμου», για να πάρει τον λόγο ο εκδότης του Θεσσαλικού Ημερολογίου κ. Κώστας Σπανός που είχε ως θέμα του «Η Συμφωνία Προσάρτησης της Θεσσαλίας». Επόμενη ομιλήτρια ήταν η διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου Λάρισας που ο τίτλος της εισήγησής της ήταν «Η Λάρισα μετά την Απελευθέρωση του 1881. Από την Παράδοση στην Αστικοποίηση» και που ανάμεσα σε άλλα τόνισε ότι «Η αλλαγή της συνοριακής γραμμής επισφραγίζει την Απελευθέρωση της Λάρισας και σηματοδοτεί τον εξαστισμό, τον μετασχηματισμό της πόλης αλλά και της κοινωνίας της Λάρισας που αφήνει πίσω της το παρελθόν αιώνων δουλείας και προσβλέπει το μέλλον που ορίζεται από ευρωπαϊκά πρότυπα». Τελευταίος ομιλητής ήταν ο φωτογράφος Γιάννης Σκουλάς με θέμα της εισήγησής του «Σύνορα στη Μέση της Χώρας;». Ακολούθησε επίδοση αναμνηστικών. Συντονιστής της ημερίδας ήταν ο δημοσιογράφος Ευάγγελος Ρηγόπουλος.