Η επιτυχία αυτή δεν ήρθε τυχαία ή από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά ήταν το αποτέλεσμα της στοχοπροσήλωσης των υπευθύνων του Μουσείου στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας και της προσπάθειας ανοίγματος στην κοινωνία. Στους κύριους αντιδραστήρες πολιτισμού της Λάρισας, το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας και τη Δημοτική Πινακοθήκη-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, είναι εμπεδωμένη η κουλτούρα της αλληλεπίδρασης με το κοινό και της εξωστρέφειας. Η «Ε» επικοινώνησε με τους ιθύνοντες νόες στα δύο μουσεία, την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων και διευθύντρια του Διαχρονικού Μουσείου κ. Σταυρούλα Σδρόλια και την αντιπρόεδρο της Δημοτικής Πινακοθήκης-Μουσείου Γ.Ι. Κατσίγρα, και μίλησε μαζί τους για την πολιτική τους γύρω από την εξωστρέφεια, την ευρύνοια, και την ελκυστικότητα των Μουσείων που διοικούν.
Η κ. Σδρόλια επισήμανε ότι «Κάναμε τον χειμώνα μία ημερίδα που καλέσαμε τους τουριστικούς πράκτορες στους οποίους εξηγήσαμε τι τουριστικό προϊόν προβάλλουμε και τώρα τους στέλνουμε υλικό ώστε να κατευθύνουν προς το Μουσείο μας ανθρώπους με ανάλογα ενδιαφέροντα. Η ιστοσελίδα του Μουσείου άρχισε να λειτουργεί και στα Αγγλικά, ενώ την τροφοδοτούμε συνεχώς με υλικό όπως και τις σελίδες μας στα κοινωνικά δίκτυα. Το κυριότερο όμως είναι ότι εκτός από τη μόνιμη έκθεση που άνοιξε πριν ενάμιση χρόνο, φιλοξενούμε πολλές περιοδικές εκθέσεις αλλά και εκδηλώσεις. Καλούμε τον κόσμο να έρθει για παράδειγμα να ακούσει μουσική κι έτσι να γνωρίσει καλύτερα το Μουσείο και να συνεχίσει να έρχεται. Φυσικά ας μην ξεχνάμε και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που μέσα από μεθόδους βιωματικής μάθησης, την εξερεύνηση και το παιχνίδι εμφυσούμε στα παιδιά το ενδιαφέρον για τα μουσεία. Γενικά προσπαθούμε να βρούμε κίνητρα για να έρθουν, ξέροντας ο κόσμος ότι η έκθεση δεν θα αλλάξει ίσως δεν έρθει δεύτερη φορά, για αυτό κι εμείς κινούμαστε στην κατεύθυνση της διαρκούς αλλαγής και παράλληλα της πρόκλησης ενδιαφέροντος. Βέβαια η έλευση τουριστών έχει σχέση με το γενικότερο άνοιγμα της πόλης, δηλαδή χρειαζόμαστε και δουλεύουμε και προς αυτή την κατεύθυνση τη συνεργασία με τους άλλους φορείς γιατί μόνο για το μουσείο ίσως δεν έρθουν. Όταν έρθουν για τα άλλα αξιοθέατα της πόλης θα έρθουν και στο Μουσείο. Η εξωστρέφεια και των άλλων φορέων βοηθάει κι εμάς» κατέληξε η διευθύντρια του Μουσείου. Επίσης στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας λειτουργεί και ο Σύλλογος Φίλων Διαχρονικού Μουσείου με δράσεις, συμπόσια, ημερίδες αλλά και με εκδρομές που συντελούν στο άνοιγμα του Μουσείου προς την κοινωνία.
Η ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ
Η κ. Ψάρρα ανέφερε ότι «Κατ’ αρχάς το κτίριο αλλάζει. Όποιος περάσει από την Πινακοθήκη θα δει πλέον ότι αλλάζει, βάφεται, μονώνεται, γίνεται μία εξαιρετική δουλειά γιατί ήταν ένα κτίριο παρατημένο. Επίσης, είμαστε από τα πρώτα μουσεία που έχουμε καταθέσει όλο το υλικό στο Υπουργείο Πολιτισμού ώστε να μπούμε στον κατάλογο του Υπουργείου που θα προτείνονται σαν χώρος επίσκεψης σε διεθνές επίπεδο. Ακόμη, η σύνδεση και η δικτύωση που έχουμε πέρα από τα μουσεία της πόλης και της Θεσσαλίας, με όλα τα μουσεία της χώρας, όπως το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, το Τελλόγλειο, το Μπενάκη, σύνδεση που λειτουργεί στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας που επιδιώκουμε.
Η ποιότητα των εκθέσεων που είναι πανελλαδικής εμβέλειας, δεχόμαστε μάλιστα τόσες πολλές προτάσεις για να φιλοξενήσουμε έργα που αν τα δεχόμασταν όλα θα είχαμε κλείσει μέχρι το 2021. Πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι είμαστε στο τελικό στάδιο των εργασιών για την επανέκθεση της συλλογής Κατσίγρα. Εκατόν ογδόντα που δεν έχουν εκτεθεί βγαίνουν από τα υπόγεια. Πολύ σημαντικά είναι τα εκπαιδευτικά εργαστήρια που καλλιεργούν την εικαστική παιδεία, 400 μαθητές ήρθαν στο Μουσείο! Ακόμη η διάχυση των πληροφοριών για τις δράσεις και τις εκθέσεις επικοινωνούνται με άρτιο αισθητικά τρόπο είτε ηλεκτρονικά είτε εντύπως. Μέσα από τις δράσεις μας προσπαθούμε να άρουμε εμπόδια και να ανοίξουμε τις πόρτες σε ανθρώπους που θα αδυνατούσαν να επισκεφθούν το Μουσείο όπως για παράδειγμα όταν έργα της Συλλογής Κατσίγρα εκτέθηκαν στις φυλακές Λάρισας, ή όταν φιλοξενήσαμε έργα φυλακισμένων» επισήμανε χαρακτηριστικά η αντιπρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης-Μουσείου Γ.Ι. Κατσίγρα.
Τα μουσεία ανοίγονται στην κοινωνία, ας ανοίξει κι η κοινωνία την αγκαλιά της, κι αυτό που θα προκύψει θα είναι το άνοιγμα του μυαλού των πολιτών.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ
Για την πολιτική εξωστρέφειας των μουσείων η επιμελήτρια εκθέσεων-μουσειολόγος Ma Βαλεντίνη Μαργαριτοπούλου αναφέρει στην «Ε»: «Τα Μουσεία δίνουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να ανακαλύπτουν συλλογές και να αντλούν έμπνευση, γνώση και ευχαρίστηση. Είναι ιδρύματα που συλλέγουν, προστατεύουν και κάνουν προσιτά αντικείμενα και δείγματα του φυσικού κόσμου, τα οποία φυλάσσουν προς όφελος της κοινωνίας», βάσει του ορισμού του Μουσείου που έθεσε το 1998 η Ένωση Μουσείων της Μεγάλης Βρετανίας και στον οποίο είναι εμφανής η έμφαση που δίνεται πλέον στο επικοινωνιακό μέρος και στην εξωστρέφεια στην πολιτική των Μουσείων.
Το σύγχρονο Μουσείο θα πρέπει να έχει μία σαφή και καλά διαμορφωμένη επικοινωνιακή πολιτική η οποία πρέπει να βασίζεται στην εξωστρέφεια έτσι ώστε να δημιουργήσει ισχυρούς δεσμούς με το κοινό του με ένα αποφασιστικό άνοιγμα προς τη κοινωνία και να δημιουργήσει μία σχέση αφοσίωσης που να ωθεί τους επισκέπτες να πηγαίνουν ξανά και ξανά. Πρέπει να επικοινωνεί με το κοινό του όχι μόνο με τις εκθέσεις αλλά και μέσω των κτιριακών εγκαταστάσεών του, τους καταλόγους, τα φυλλάδια, τις εκδηλώσεις και τις δραστηριότητές του, με όλες τις εκφάνσεις του. Ο τρόπος κατασκευής, μεταφοράς και ερμηνείας των διαφορετικών μηνυμάτων είναι πολύ σημαντικός πλέον όπως επίσης και η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης επικοινωνιακής φυσιογνωμίας που να κάνει το Μουσείο αναγνωρίσιμο. Η επανέκθεση των συλλογών, οι σύγχρονοι τρόποι παρουσίασης, η παροχή μίας ευχάριστης μουσειακής επίσκεψης καθώς και το άνοιγμα σε άλλους λαούς και πολιτισμούς ενισχύουν την εξωστρέφεια του Μουσείου εν γένει.
Ως μία κοινωνική αρένα γνώσης, το Μουσείο πρέπει να ενισχύει τον εκπαιδευτικό του ρόλο ως ένα βασικό μέρος της λειτουργίας της εξωστρέφειας και της επικοινωνίας του με διαφορετικά είδη κοινού. Μέσω διαδραστικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ανοιχτών ξεναγήσεων, ομιλιών, ημερίδων και άλλων σύγχρονων μουσειοπαιδαγωγικών πρακτικών ενισχύεται ο ρόλος αυτός καθώς και με την εξέχουσας σημασίας σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με το ελληνικό Μουσείο.
Τέλος η επέκταση της χρήσης των νέων τεχνολογιών είναι σημαίνουσας σημασίας για την εξωστρέφεια του σύγχρονου Μουσείου. Στην εποχή της ψηφιακής παγκοσμιοποίησης η σωστή επικοινωνία μπορεί να εξασφαλίσει περισσότερους επισκέπτες και μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη για τα Μουσεία, έχοντας υπόψη ότι υπάρχουν μουσεία που μπορείς να επισκεφτείς εξ ολοκλήρου μέσω διαδικτύου! Με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, ιστοσελίδα, ΜΜΕ/έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος, ραδιοφωνικά σποτ, τηλεοπτικά σποτ, facebook, Instagram, twitter, youtube, pinterest, blog, infopoints, χρήση νέων τεχνολογιών στη μουσειακή επίσκεψη, ενισχύεται η μαθησιακή ποικιλία, συμμετέχουν όλες οι αισθήσεις, συνδέεται το οικείο με το άγνωστο, δημιουργείται αλληλεπίδραση των χρηστών, και προσελκύεται νεότερο κοινό».
Θανάσης Αραμπατζής
