Το πολύτροπο και πολυμήχανο μπορεί να παρουσιάζει πολλές εκφάνσεις. Οι δύο έννοιες συνδιαλέγονται απόλυτα και ποικιλότροπα στη δημιουργία δύο Λαρισαίων καλλιτεχνών, των Δήμητρας Εξάρχου και Βαγγέλη Βλαχοδήμου, που εκθέτουν έργα τους στις νεοσύστατες γκαλερί της πόλης, όπου ο καθένας όμως αποκαλύπτει με εντελώς διαφορετική και προσωπική γραφή, τη δική του εκδοχή στη διαχείριση του «πολύτροπου».
Κοινή αναφορά τους η πόλη, ο χαρακτήρα της, ο κόσμος των μονάδων, των ενοτήτων, των εικόνων που την συνθέτουν, οι έννοιες που εμπεριέχονται σε αυτήν στην πραγματική ή ιδεατή ή συμβολική και πολυδιάστατη εικόνα της.
Μονοδιάστατες και γεωμετρικές οι συλλήψεις της Δήμητρας Εξάρχου που εκτίθενται στην γκαλερί Artion, γραμμικές με επαναλήψεις κομματιών, που περικλείουν στυλιζαρισμένες ανθρώπινες φιγούρες, μινιατούρες ανθρώπινων τύπων επικαλύπτοντας τον καμβά – φόντο του έργου. Ένα πυκνό πλήθος συντιθέμενο από πανομοιότυπες μονάδες - moduli - , των οποίων αποσπάσματα διαχωρίζονται με την ένθεση χρωματικών μοτίβων . Πρόκειται για μια ιλλουζιονιστική απόδοση που θυμίζει κολλάζ υφασμάτων, ή πάτσγουωρκ ή διακοσμητικό χαρτί, το οποίο κεντρίζει το ενδιαφέρον και προκαλεί για τη διερεύνηση του θέματος.
Ανάμνηση και μακρινή αναφορά στα πρωτογενή κολλάζ και παπιέ- κολλέ των μεγάλων καλλιτεχνών των αρχών του 20ου αιώνα, τα έργα της ζωγράφου δοσμένα με ιδιαίτερες δυναμικές συνθέσεις, χαρακτηρίζονται από τη λεπτότητα στο χειρισμό των εκφραστικών μέσων, τη στέρεα, καθαρή και μινιμαλιστική απόδοση. Ένα παιχνίδι οπτικό με εμμονικό σχεδιασμό, χρωματική ευαισθησία, συνθετικές ολότητες τιθασευμένες σε ίδιες κατευθύνσεις, σε ίδιες νόρμες και πλαίσια με διαφοροποιό συντελεστή το χρώμα στη ζωγραφική επιφάνεια. Ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο οι μονάδες δημιουργούν σχέσεις από πολλές συλλογικότητες, αναφορικές μιας κοινωνικής πραγματικότητας με μικροσκοπικά μέρη δομημένα που αποδίδουν τα δεδομένα πρότυπα.
Η μορφολογική λεπτότητα και το παράδοξο συγχρόνως αναπτύσσονται με μεθοδικότητα σε μια σχέση αντιθέτων : επιφάνεια-προοπτικό βάθος, στατικό-δυναμικό, καθετότητα-διαγώνιος, διάθεση αντιπαράθεσης και ανάλαφρη δομική έκφραση. Ένα ιδιόμορφο σχόλιο της ζωγράφου για την αστική κοινωνία και τις μονάδες-ομάδες που τη συνθέτουν και την καθορίζουν.
Στερεομετρική, δομική η κατασκευαστική εκδοχή του Βαγγέλη Βλαχοδήμου στα τρισδιάστατα έργα του στην γκαλερί Cask.
Αντιπαράθεση ασύνδετων υλικών, χάρτινες κατασκευές δεμένες με μεταλλικά στοιχεία, ως πολυώροφα κτίρια ή ως όψεις της πόλης με τα ανοίγματα των φωτεινών στιγμών της, των κρυμμένων μυστικών της, του εσώτερου κόσμου της.
Εφημερίδες, περιοδικά, στοιβαγμένα και φορμαρισμένα σε όγκο, ασφυκτικά, ως κουτιά σε διάφορες διαστάσεις, βιδώνονται με μεταλλικές επιφάνειες περικλείοντας το χάρτινο περιεχόμενο. Σε βάθος της κατασκευής ανοίγματα από όπου πηγάζει το φως και ο ήχος. Κάθετα στην οριζόντια διάταξη των συμπιεσμένων υλικών με μια λεπτή, ανεπαίσθητη συρμάτινη γραμμή ένα σφαιρίδιο, η παρέμβαση του ζωογόνου ήλιου ή το ολόγιομο θερμό φεγγάρι να συνοδεύει αντιθετικά τη γκριζάδα του αστικού τοπίου προσδίδοντας χάρη και λυρισμό στην ποιητική της πόλης.
Περιορισμένες κατασκευές σε μέγεθος ως μακέτες μεγάλων έργων, έκφραση ενός καλλιτέχνη που έχει δώσει δείγματα «κατάκτησης» του χώρου με εγκαταστάσεις μεγάλου μεγέθους. Η ευρηματικότητα, η ποικιλία μεθοδολογικής και υφολογικής προσέγγισης, η συνδιαλλαγή των αντιθέτων, όγκος-γραμμικότητα, μαλακό-σκληρό, γκρίζο-θερμό, τραχύ-εύπλαστο, σιωπή και ήχος, σκότος –φως, προσδίδουν στην κατασκευαστική και εννοιολογική αρτιότητα. Η γκρίζα, ζοφερή, δομημένη πραγματικότητα και το φως ουράνιο ή εσώτερο μέσα από τα ανοίγματα για να φανταστεί και να διεισδύσει κανείς στο ιδιαίτερο, το προσωπικό, τη σημασία του χρόνου και της ανθρώπινης ύπαρξης-μονάδας μέσα στο χωροχρόνο. Αινιγματικοί χώροι-όγκοι με τις συμπιεσμένες ζωές, τη συμπιεσμένη πληροφορία, πιεσμένοι κόσμοι και εκφράσεις, ως εγχείρημα του καλλιτέχνη για να εξάγει τον ψυχισμό, το έσωθεν του έργου , το έσωθεν της πόλης.
Μια χειραγώγηση της πραγματικότητας ως πρόταση ουτοπικής αρχιτεκτονικής που αντιπαραθέτει τη φύση με την ανθρώπινη ύπαρξη και ενέργεια .
Εκφράσεις καλλιτεχνικές, προσωπικές, συμβολικής αντιμετώπισης-θέασης και διαπραγμάτευσης της βιωμένης αστικής πραγματικότητας .
Χρύσα Δραντάκη
Ιστορικός-Κοινωνιολόγος τέχνης
Βόλος-Μάιος 2015
