Κατά τον χαιρετισμό του ο δήμαρχος τόνισε ότι η Λάρισα χρειάζεται πια το Μουσείο της Πόλης, καθώς έχει συγκεντρωθεί ένας τεράστιος όγκος υλικού που αφορά στη μακραίωνη ιστορία της πόλης και την εξέλιξή της και πρέπει ο κόσμος να έχει πρόσβαση σε όλα αυτά τα στοιχεία που προσδιορίζουν την ταυτότητα της Λάρισας. Αναφερόμενος στις δεκαέξι σπάνιες φωτογραφίες που από χθες εκτίθενται στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας, τόνισε ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικό υλικό που αποκτήθηκε με τις ενέργειες της ομάδας Φωτοθήκη της Λάρισας, μέλος του Ομίλου Φίλων Θεσσαλικής Ιστορίας αλλά και την οικονομική συνδρομή της ΔΕΥΑΛ. Στη συνέχεια ο δήμαρχος έκανε μια σύντομη αναδρομή των αντιπλημμυρικών έργων που έγιναν από τη δεκαετία του ‘80 και μετά, ώστε η Λάρισα ακόμη και σε ακραίες κλιματικές συνθήκες να θεωρείται ασφαλής πόλη.
Σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και η αντιπρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης κ. Άννυ Ψάρρα Περίφανου, η οποία μεταξύ άλλων ευχαρίστησε τη ΔΕΥΑΛ για τη στήριξή της στο έργο και τη λειτουργία της Πινακοθήκης.
Εν συνεχεία το μέλος της Φωτοθήκης κ. Θωμάς Κυριάκος αναφέρθηκε στο χρονικό της απόκτησης των 16 φωτογραφιών από την πλημμύρα της 15ης Οκτωβρίου 1883. Οι φωτογραφίες του Ι. Λεονταρίδη αποκτήθηκαν από ελληνικό οίκο δημοπρασιών και μάλιστα σε δύο φάσεις, πρώτα οι 6 και μετά οι υπόλοιπες 10 και για την αγορά τους βοήθησε ο δήμαρχος Λαρισαίων κ. Απόστολος Καλογιάννης. Οι φωτογραφίες όπως τόνισε ο κ. Κυριάκος αποτελούν σπουδαίο τεκμήριο ιστορίας της πόλης και αποτυπώνουν με μοναδικό τρόπο την κατάσταση που διαμορφώθηκε στη Λάρισα μετά την καταστροφική πλημμύρα εκείνων των ημερών. Το μέλος της Φωτοθήκης κ. Γεώργιος Γραβάνης παρουσίασε όλο το χρονικό των πλημμύρων που σημάδεψαν τη Λάρισα με ιδιαίτερη αναφορά στις πλημμύρες του 1883, που οι φωτογραφίες που φιλοξενούνται στην έκθεση δείχνουν το μέγεθος της καταστροφής αλλά και σε άλλες πλημμύρες που δημιούργησαν σημαντικά προβλήματα στην πόλη όπως το 1901. Στη Λάρισα, όπως υπογράμμισε, οι πιο προβληματικές περιοχές ήταν οι περιοχές τού Πέρα μαχαλά, του Αρναούτ μαχαλά (συνοικία Αγίου Αθανασίου), και τα Ταμπάκικα, που βρίσκονταν σε χαμηλότερο υψόμετρο. Μερικές φορές η πόλη πλημμύριζε και το καλοκαίρι, όταν έπειτα από ραγδαίες νεροποντές οι χείμαρροι Χασαμπαλιώτης και Νεμπεγλεριώτης οι οποίοι έρχονταν από τους λόφους που βρίσκονται κοντά στη νότια πλευρά της πόλεως, πλημμύριζαν με τα ορμητικά νερά τους τον Παράσχου μαχαλά (συνοικία Αγίου Νικολάου). Πλημμύρες επίσης συνέβησαν και τα έτη 1905 και 1906. Πιο καταστρεπτική όμως ήταν η πλημμύρα του 1908. Επίσης πλημμύρες έγιναν και στις 30 Δεκεμβρίου 1918, το 1920, τον Μάρτιο του 1928, τον Νοέμβριο του 1929, τον Ιούνιο του 1930, τον Φεβρουάριο του 1931, το 1935. Τελικά, το πρόβλημα αντιμετωπίσθηκε από την πολιτεία, στη δεκαετία του 1930, όταν, μέσω της εταιρείας BOOT, κατασκευάστηκε η ανακουφιστική, όπως ονομάσθηκε, κοίτη του Πηνειού, και έτσι η Λάρισα απαλλάχθηκε οριστικά από τη μακραίωνη πληγή που την κατέτρωγε.
Μπροστά σε αυτήν τη, διαχρονικά, επαναλαμβανόμενη συμφορά, έγιναν κατά καιρούς προσπάθειες προστασίας της πόλης. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος ήταν η διάνοιξη τάφρων.
Οι πλημμύρες της Λάρισας του 1883 υπήρξαν το κύριο θέμα της ειδησεογραφίας του εγχώριου και διεθνή Τύπου (ημερήσιου και περιοδικού) της εποχής, ανέφερε κατά την εισήγηση του ο ιστορικός ερευνητής κ. Αλέξανδρος Γρηγορίου. Όπως σημείωσε, οι ανταποκριτές των εφημερίδων που στάλθηκαν στη Λάρισα την περίοδο εκείνη περιέγραψαν με τα μελανότερα χρώματα τις συνθήκες που επικρατούσαν στην πόλη μετά τις καταστροφές: «Το ύδωρ είχεν ανέλθει πάραυτα εις εν και ήμισυ μέτρον υπέρ την επιφάνειαν. Κοπετοί δε και θρήνοι, και δάκρυα, και οδυρμοί μετά κραυγών απελπιστικών γερόντων, γυναικών, τέκνων διέσχιζον την ατμόσφαιραν της συνοικίας (Παράσχου) οι οποίοι εγκατέλειπον τας ετοιμορρόπους αυτών οικίας εν σπουδή και μέχρις ώμων εν τω ύδατι διερχομένων τον τόπον της συμφοράς προς σωτηρίας των εις τας υψηλοτέρας συνοικίας, χωρίς να δυνηθώσι να σώσωσιν ουδέν παρά μόνον κανέν σκέπασμα» [εφημ. Ανεξαρτησία (Λάρισα), φ. 205, 19 Οκτωβρίου 1883].
Ακόμη, τόνισε ότι μέσα από τα δημοσιεύματα των διάφορων εφημερίδων καταγράφονται για πρώτη φορά τα ονόματα των πνιγμένων (5 επιβεβαιωμένα και 3 αγνώστων στοιχείων) της συμφοράς, ενώ αναδεικνύονται οι υπέρτατες πράξεις αυτοθυσίας του λησμονημένου ήρωα αξιωματικού Διονυσίου Βερύκιου εκ Ζακύνθου που με την αυτοσχέδια σχεδία του έσωσε πάνω από 600 άτομα από βέβαιο πνιγμό. Μέσα από τις εφημερίδες της εποχής γίνονται γνωστά στο ευρύ κοινό τα αγωνιώδη τηλεγραφήματα του τότε Νομάρχη της Λάρισας Θεοχάρη Θεοχάρους προς το Υπουργείο των Εσωτερικών, καθώς και οι ενέργειες του τότε μητροπολίτη Λαρίσης Νεοφύτου Πετρίδη για την ανακούφιση των πληγέντων, αφού ήταν ο πρώτος που διέθεσε το μητροπολιτικό μέγαρο και την κατοικία του στον λόφο του Αγίου Αχιλλίου για την προσωρινή στέγαση των πλημμυροπαθών. Ο κ. Γρηγορίου αποδελτίωσε και παρουσίασε αποσπάσματα από 20 εφημερίδες της εποχής που εκδόθηκαν στη Λάρισα, τον Βόλο, την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, τη Χαλκίδα, την Αθήνα, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη και τη Λειψία της Γερμανίας.
Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν το μέλος της Φωτοθήκης Λάρισας κ. Ευάγγελος Ρηγόπουλος. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό μέχρι και τις 15 Απριλίου.
Της Νατάσας Πολυγένη
