Της Νατάσας Πολυγένη
Ανοιξιάτικη έκπληξη! Η είδηση για το ανέβασμα της όπερας «Νόρμα» του Μπελίνι ηχεί ευχάριστα στα αυτιά του φιλόμουσου κοινού της πόλης. Τέσσερα χρόνια είχε η πόλη να δει όπερα. Μετά το θρίαμβο του «Κουρέα της Σεβίλλης» ακολούθησε σιωπή. Η οικονομική κρίση σίγασε και τα όργανα της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Λαρισαίων, που όλα αυτά τα χρόνια προσπαθεί να επιβιώσει σε ένα δύσκολο περιβάλλον. Παρόλες τις αντιξοότητες οι συναυλίες κύρους και ποιότητας δεν έλειψαν από την πόλη, όμως το ανέβασμα μιας όπερας έμοιαζε με μακρινό όνειρο, αφού το κόστος σε πολλές περιπτώσεις είναι απαγορευτικό. Ευτυχώς όμως μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα παρουσιάζονται και ευκαιρίες. Έτσι προέκυψε και η «Νόρμα» του Μπελίνι που θα ανέβει στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας στις 5 και 7 Μαΐου.
Ο μαέστρος-καλλιτεχνικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας κ. Χρήστος Κτιστάκης, παρότι προετοιμάζεται πυρετωδώς ξέκλεψε λίγο χρόνο και μιλά στην «Ε» για την όπερα γενικότερα αλλά και την επιλογή της «Νόρμας». Αναφορικά με το γεγονός ότι χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια για να κατορθώσει και πάλι η Συμφωνική Ορχήστρα να ανεβάσει όπερα, ο κ. Κτιστάκης αναφέρει: «Η αλήθεια είναι ότι το οικονομικό είναι ένας πολύ βασικός παράγοντας για να μπορείς να κάνεις πράγματα. Η όπερα κοστίζει και δυστυχώς τα τελευταία χρόνια δεν υπήρχε η δυνατότητα να το κάνουμε. Βέβαια, η Συμφωνική δεν έλειψε από την πόλη. Συνέχισε τις συναυλίες κύρους και ποιότητας με συμφωνικό ρεπερτόριο, τις συνεργασίες με πολύ καλούς σολίστες, κονσέρτα και ξεκίνησε να έχει και δυναμική παρουσία μέσα στην πόλη με εμφανίσεις σε πλατείες και στο Φεστιβάλ Πηνειού. Η αλήθεια είναι ότι την όπερα την είχα βάλει στο βάθος του μυαλού μου διότι τα οικονομικά μεγέθη τα τελευταία χρόνια ήταν πολύ δύσκολα για την ορχήστρα. Όμως η τελευταία συνεργασία που ξεκινήσαμε με την εταιρία Skull of Yorick Productions, που στην ουσία είναι μια ομάδα ελεύθερων τραγουδιστών που διοργανώνει και το Φεστιβάλ Όπερας στην Ελλάδα, κατορθώσαμε να έχουμε τη «Νόρμα» του Μπελίνι με ελάχιστο κόστος. Η εταιρία βάζει τους συντελεστές, τα σκηνικά και τα κοστούμια και εμείς τη Συμφωνική Ορχήστρα και το χώρο. Αυτό για μας σημαίνει ότι θα κάνουμε παραγωγές με πολύ μικρότερο κόστος. Έτσι και η ορχήστρα θα βγαίνει προς τα έξω και το οικονομικό κόστος δεν θα είναι εξοντωτικό. Εξάλλου, βούληση και της δημοτικής αρχής και του αντιδημάρχου πολιτισμού Πάνου Σάπκα που στηρίζει την ορχήστρα αλλά και δική μου είναι η Ορχήστρα να βγει προς τα έξω με συμμετοχές σε φεστιβάλ και μεγάλα καλλιτεχνικά γεγονότα. Η ορχήστρα έχει δυνατότητες, αξίζει και πρέπει να βγει έξω από τα όρια της πόλης».
Παρά το γεγονός ότι η Λάρισα, δεν διαθέτει τις υποδομές που απαιτούνται για το ανέβασμα μιας όπερας, εν τούτοις έχει κατορθώσει να φιλοξενήσει σπουδαίες παραγωγές που απέσπασαν εγκωμιαστικά σχόλια.
Η όπερα «Νόρμα» του Μπελίνι, είναι η νέα πρόκληση για τη Συμφωνική Ορχήστρα. Οι προετοιμασίες ήδη είναι στο τελικό στάδιο και σε λίγες μέρες το κοινό θα απολαύσει μια εκπληκτική παραγωγή με σπουδαίους συντελεστές.
Τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στη Λάρισα, οι συντελεστές που λαμβάνουν μέρος στη νέα παραγωγή δουλεύουν πυρετωδώς. «Η προετοιμασία των σολιστών και τα σκηνικά γίνονται στη Θεσσαλονίκη. Εδώ προετοιμάζουμε την ορχήστρα, τη χορωδία και διάφορα οργανωτικά θέματα. Οι συντελεστές που παίρνουν μέρος είναι δεκάδες. Δεν είναι μια απλή συναυλία. Υπάρχουν δεκάδες πράγματα να σκεφτείς. Αυτό που βλέπει ο κόσμος στο τέλος δεν έχει καμία σχέση με αυτά που προηγούνται. Η στιγμή που σηκώνω τα χέρια για να διευθύνω, είναι η απόλαυση μου, η ώρα που ξεκουράζομαι. Όμως αυτό είναι μόλις το 1% της δουλειάς. Το υπόλοιπο 99% έχει προβλήματα που προκύπτουν και πρέπει να λυθούν, άγχος, τρέξιμο, τηλέφωνα, οργάνωση και στη παραμικρή λεπτομέρεια» λέει ο μαέστρος.
Παρόλο το άγχος και την κούραση όμως, ο ενθουσιασμός και η όρεξη για δουλειά υπερισχύει.
ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΝΟΡΜΑ»
Η «Νόρμα» του Μπελίνι έχει απαιτήσεις και μάλιστα πολλές. Όπως επισημαίνει ο μαέστρος πρόκειται για όπερα που ανήκει στο είδος «μπελ κάντο». Ένα στυλ όπερας του πρώτου μισού του 19ου αιώνα όπου ο τραγουδιστής απαιτείται να βγάλει μια μεγάλη γκάμα δεξιοτεχνίας, αφού το τραγούδι είναι εξαντλητικό και με μεγάλες μουσικές φράσεις. Μάλιστα δεν είναι τυχαίο ότι ο Σοπέν είχε ενθουσιαστεί με τις μελωδίες του Μπελίνι και τις αντέγραψε στη δική του συνθετική δουλειά. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στην ερμηνεία του πρωταγωνιστικού ρόλου και στις μεγάλες δυσκολίες του. Στη συγκεκριμένη παραγωγή ως «Νόρμα» εμφανίζεται η υψίφωνος Τζένη Δριβάλα που καλείται να αποδώσει με δωρική αυστηρότητα τις ατέρμονες μελωδικές φράσεις του Μπελλίνι, όπως τις βρίσκει κανείς χαρακτηριστικά στη διάσημη προσευχή της Νόρμας «Αγνή θεά» - «Casta diva»- ή στα ντουέτα με τη νεότερη ιέρεια Ανταλντζίζα.
ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
Η «Νόρμα» θα ανέβει στη Λάρισα την Πέμπτη 5 και το Σάββατο 7 Μαΐου στις 8μ.μ. στην αίθουσα συναυλιών του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας, κάτω από τη σκηνοθετική άποψη της Κασσάνδρας Δημοπούλου και διανομή σημαντικών καλλιτεχνών και υπό τη διεύθυνση του Χρήστου Κτιστάκη. Η παραγωγή ανήκει στο ΦΙΞ in art, το ΔΩΛ και το Σύλλογο Φίλων της Συμφωνικής. Στις παραστάσεις παίρνουν μέρος 30 μέλη της Συμφωνικής και 20μελής χορωδία με μέλη της Indonnation και του Μουσικού Συλλόγου Λάρισας υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Κτιστάκη. Η προπώληση των εισιτηρίων θα ξεκινήσει και πάλι από την Τετάρτη 4 Μαϊου. Η διανομή των ρόλων έχει ως εξής:
Νόρμα (Πρωθιέρεια, κόρη του Οροβέζο) Τζένη Δριβάλα , Πολλιόνε (Ρωμαίος ανθύπατος της Γαλατίας) Φίλιππος Μοδινός, Ανταλτζίζα (Δόκιμη ιέρεια στο ναό του Ιρμινσούλ) Κασσάνδρα Δημοπούλου, Οροβέζο (Αρχηγός των Δρυϊδων) Ιωάννης Νάκος, Κλοτίλδη (Τροφός των παιδιών της Νόρμα) Μαρία Ρουκά, Φλάβιο (Ρωμαίος έμπιστος του Πολλιόνε), Δημόκριτος Τσάνταλος, Τα παιδιά της Νόρμα Αστέρης Κτιστάκης κασι Ναταλία Λύγδα.
Η ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
1η Πράξη
Σκηνή Α': Στο ιερό δάσος των Δρυϊδών, ο Οροβέζο οδηγεί τους Δρυϊδες στο ναό. Εμφανίζεται ο Πολλιόνε, συνοδευόμενος από τον Φλάβιο και του αποκαλύπτει τον έρωτά του για τη νεαρή ιέρεια Ανταλτζίζα, ενώ έχει παιδιά με τη Νόρμα. Επιπλέον, του εξομολογείται τον φόβο του για την εκδίκηση της Νόρμα: του διηγείται ένα όνειρο, όπου αυτή σκοτώνει την Ανταλτζίζα και τα δυο παιδιά τους. Ο Πολλιόνε και ο Φλάβιο φεύγουν από το δάσος κι εμφανίζεται η Νόρμα. Τελεί το μυστήριο στη Σελήνη ψάλλωντας την προσευχή “ Casta Diva” (Αγνή Θεά). Στο τέλος φεύγουν όλοι, η Ανταλτζίζα όμως επιστρέφει ελπίζοντας να συναντήσει τον Πολλιόνε. Αυτός εμφανίζεται και της ζητάει να τον ακολουθήσει στη Ρώμη την επόμενη ημέρα. Αυτή διστάζει αλλά τελικά ορκίζεται να τον ακολουθήσει.
Σκηνή Β': Η Νόρμα συναντάει κρυφά την Κλοτίλδη και τα δυο της παιδιά, λέγοντας ότι έμαθε ο Πολλιόνε σκοπεύει να επιστρέψει στη Ρώμη και ότι φοβάται μην την εγκαταλείψει. Έρχεται και η Ανταλτζίζα και της εκμυστηριεύεται τον έρωτά της για έναν άνδρα: η Νόρμα δείχνει κατανόηση, χωρίς να ξέρει για ποιον πρόκειται: την απαλάσσει από τα καθήκοντά της. Ο θυμός της όμως φουντώνει όταν αυτός εμφανίζεται και παραδέχεται τον έρωτά του για την Ανταλτζίζα. Η Νόρμα απειλεί με βαριές κατάρες τον Πολλιόνε. Ακούγεται το κάλεσμα από το ναό και όλοι φεύγουν, αφήνωντας τη Νόρμα στις τρομερές της σκέψεις.
2η Πράξη
Σκηνή Α': Η Νόρμα αποφασίζει να σκοτώσει τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον Πολλιόνε, ωστόσο, τελικά υπερισχύει η αγάπη της προς αυτά. Καλεί την Ανταλτζίζα και την παρακαλεί να τα λυπηθεί, λέγοντάς της ότι η ίδια θα αυτοκτονήσει για να εξαγνίσει τα πνεύματα. Η Ανταλτζίζα αρνείται να αφήσει να συμβεί κάτι τέτοιο και τη διαβεβαιώνει ότι ο Πολλιόνε θα ξαναγυρίσει σε αυτήν και τα παιδιά τους. Ορκίζεται αιώνια φιλία στη Νόρμα και φεύγει για να παρακαλέσει η ίδια τον Πολλιόνε να ξαναγυρίσει στη Νόρμα.
Σκηνή Β': Η Νόρμα ελπίζει στην επιστροφή του Πολλιόνε σ'αυτήν αλλά μαθαίνει τελικά ότι αυτός, όχι μόνο δε θέλει να ξαναγυρίσει κοντά της, αλλά σχεδιάζει να απαγάγει την Ανταλτζίζα από το ναό με τη βία. Καλεί τους Γαλάτες και τους ξεσηκώνει εναντίον των Ρωμαίων. Ο Πολλιόνε συλλαμβάνεται ενώ έχει έρθει στο ναό για να πάρει την Ανταλτζίζα. Η Νόρμα διστάζει να τον σκοτώσει και του προτείνει να του χαρίσει τη ζωή αν αυτός απαρνηθεί την Ανταλτζίζακαι φύγει για πάντα. Ο Πολλιόνε δε δέχεται τον εκβιασμό και η Νόρμα τον απειλεί ότι θα σκοτώσει την Ανταλτζίζα και τα παιδιά. Ο Πολλιόνε την παρακαλεί να τους λυπηθεί και να σκοτώσει τον ίδιο. Η Νόρμα καλεί τους Γαλάτες και τους αποκαλύπτει το ένοχο μυστικό της, καταδικάζοντας τον εαυτό της και τον Πολλιόνε σε θάνατο στην πυρά, παρακαλεί όμως τον πατέρα της Οροβέζο να λυπηθεί τα παιδιά της. Ο Πολλιόνε της ζητά συγχώρεση και μαζί πέφτουν στις φλόγες.
