Το επίκαιρο και εθνικώς χρήσιμο βιβλίο του αειμνήστου Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, «Η Πολιτική Πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος», επανεξέδωσαν από κοινού, σε 4η έκδοση, ο Φιλολογικός - Ιστορικός - Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων, το Ίδρυμα Ευαγγέλου Αβέρωφ και ο Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη της Θεσσαλονίκης. Το βιβλίο αυτό γραμμένο πριν από 70 περίπου χρόνια από έναν επιφανή Έλληνα Βλάχο, ο οποίος είχε πρωτοστατήσει στην επιτυχή αντιμετώπιση της προδοτικής κινήσεως των Λεγεωναρίων κατά την δύσκολη περίοδο της Κατοχής (1941-44), παραμένει πάντα επίκαιρο και εθνικώς χρήσιμο. Και συμβαίνει αυτό γιατί μόλις τα τελευταία χρόνια η επίσημη Ελλάδα άρχισε να ανακαλύπτει τους εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνόβλαχους, οι οποίοι ζουν ξεχασμένοι στην Αλβανία και στο κράτος των Σκοπίων. Η παρούσα 4η έκδοση περιέχει σε φωτομηχανική ανατύπωση (με διορθώσεις αβλεψιών) και με την ίδια σελιδαρίθμηση το κείμενο της 1ης εκδόσεως του 1948 και επιπλέον περιλαμβάνει: προλόγους της προέδρου του Ιδρύματος Ε. Αβέρωφ κ. Τατιάνας Αβέρωφ-Ιωάννου και του Διοικητικού Συμβουλίου του Φ.Ι.ΛΟ.Σ., και φυσικά τον πρόλογο του Σοφοκλή Βενιζέλου που υπήρχε στην 1η έκδοση. Επιπλέον περιέχει, για πρώτη φορά, και Ευρετήριο Ονομάτων προσώπων και τόπων. Το εν λόγω βιβλίο είχε επανεκδοθεί το 1987 από τον Φ.Ι.ΛΟ.Σ., καθώς και το 1992 (σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ε. Αβέρωφ). Με αυτό είχε ξεκινήσει η σειρά αυτοτελών εκδόσεων του Συνδέσμου με τίτλο «Κείμενα και Μελέτες» φέροντας τον αρ. 1.
Στην εισαγωγή και στα δύο πρώτα μέρη του βιβλίου, ο συγγραφέας εκθέτει την πολιτική ιστορία του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος, ενώ στο τρίτο μέρος γίνεται πολιτική κριτική της εξελίξεως αυτού. Με λεπτομερή αλλά λεπτή κριτική ο Αβέρωφ αποκαλύπτει τις πτυχές του ζητήματος και φέρνει στο φως τα σφάλματα και τις επιτυχίες τις δικές μας και των ξένων.
Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η ιστορικοπολιτική αυτή μελέτη έχει πληρότητα, διέπεται από επιστημονική ευσυνειδησία και είναι γραμμένη σε γλώσσα απλή (δημοτική), στοιχεία που καθιστούν το βιβλίο πολύ ενδιαφέρον αλλά και εθνικώς απαραίτητο, ιδίως σε εκείνους, οι οποίοι χειρίζονται τα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Ο Σοφοκλής Βενιζέλος, στον πρόλογό του, καταλήγοντας γράφει τα εξής: «Λαμβάνοντες υπ’ όψιν την σοβαρότητα του ζητήματος, την ιδικήν μας αδιαφορίαν, την συστηματικήν και ενίοτε σκληράν εργασίαν των άλλων, οφείλομεν να είμεθα ευτυχείς, διότι ο επικίνδυνος πολλαπλασιασμός του μηδενός δεν έλαβε διαστάσεις. Τούτο το χρωστούμεν αναμφισβητήτως εις τον θαυμαστόν πατριωτισμόν, εις την ευφυά αντίδρασιν και εις τους θαρραλέους αγώνας αυτών τούτων των Ελλήνων Κουτσοβλάχων, αγώνας εις τους οποίους ούτοι απεδύθησαν μόνοι, ακαθοδήγητοι και παλαίοντες συχνά εναντίον πανισχύρου ξένου δυνάστου. Αισθάνομαι δι’ αυτό την υποχρέωσιν να τους εκφράσω εδώ τον θαυμασμόν μου και την ευγνωμοσύνην μου, διότι, παρά τας αντιξοότητας, εκράτησαν πάντοτε τόσον υψηλά την φωτεινήν δάδα του Ελληνισμού».
Το βιβλίο αυτό στέλνει πάντα μηνύματα προς πολλούς αποδέκτες.
