Του Γιώργου Νούλη
Νέα δεδομένα και αυστηροί όροι για την προσφυγή στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών τίθενται από σήμερα σε ισχύ. Πρόκειται για διατάξεις και ρυθμίσεις που αλλάζουν ριζικά το τοπίο στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και όσους οφειλέτες θέλουν να ενταχθούν στο ν. Κατσέλη, επιδιώκοντας "κούρεμα" των δανείων τους και προστασία του σπιτιού τους από τους πλειστηριασμούς. Άλλωστε με δεδομένο ότι ο νόμος που δημοσιεύθηκε στις 20 Νοεμβρίου καθιστούσε πιο δύσκολη την προστασία της πρώτης κατοικίας, ένας μεγάλος αριθμός δανειοληπτών έσπευδε μέχρι και χθες να κάνει χρήση των διατάξεων του παλιού νόμου, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στις τράπεζες και στα Ειρηνοδικεία.
Διευκρινίζοντας πρωτίστως ότι ο νόμος Κατσέλη, δεν χάνεται αλλά θα εξακολουθεί να ισχύει, αυτό που πρέπει να ξέρουν οι δανειολήπτες είναι ότι ο συγκεκριμένος νόμος αφορά σε όσους βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής. Όσοι έχουν πρόσκαιρη αδυναμία πληρωμής μπορούν να απευθυνθούν στις τράπεζες και να κάνουν ρυθμίσεις.
Από σήμερα λοιπόν όσοι θέλουν να προσφύγουν στα Ειρηνοδικεία για να διευθετήσουν τις οφειλές τους προς τράπεζες και δημόσιο θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση με σχέδιο διευθέτησης των οφειλών τους, αλλά και μία φόρμα όπου θα συμπληρώνουν τα μηνιαία εισοδήματα της οικογένειάς τους και των μελών τους ανά πηγή προέλευσης. Δηλαδή, ανάλογα και με την περίπτωση, τον μισθό της εργασίας τους, τη σύνταξή του, τα μισθώματα που εισπράττουν από την εκμετάλλευση ακινήτων, τους τόκους τραπεζικών καταθέσεων, τα μερίσματα από συμμετοχή τους σε εταιρείες κ.λπ.
Επιπλέον θα συμπληρώνουν αναλυτικά και τις μηνιαίες δαπάνες τους για είδη διατροφής, ένδυσης και υπόδησης, για οινοπνευματώδη και καπνό, τη στέγαση, τις μεταφορές, τις επικοινωνίες, την αναψυχή, την εκπαίδευση, την υγεία και την εστίαση. Το ίδιο θα κάνουν και για τα χρήματα που διαθέτουν για την πληρωμή φόρων και τελών. Τα έσοδα - έξοδα που προαναφέρθηκαν αφορούν στη χρονική περίοδο κατά την υποβολή της αίτησής τους. Το ποσό που θα προκύπτει από την αφαίρεση των εξόδων από τα έσοδα θα αποτελεί τη νέα μηνιαία δόση προς τις τράπεζες. Στην ίδια φόρμα οι οφειλέτες θα συμπληρώνουν και τα αντίστοιχα ποσά τα ερχόμενα χρόνια, ανάλογα με τις προσδοκίες για αύξηση των εσόδων τους ή τη μείωση.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαδικασία αξιολόγησης των οικονομικών δυνατοτήτων και της περιουσιακής κατάστασης του δανειολήπτη προκειμένου να ενταχθεί στο νόμο, να ρυθμίσει τις οφειλές του και να αποτρέψει την εκποίηση της κύριας κατοικίας του.
ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Επιπροσθέτως οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά είναι οι εξής:
1. Το συγκεκριμένο ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του.
2. Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%. Δηλαδή με τα σημερινά δεδομένα για ένα άτομο είναι μέχρι 1.159,4 ευρώ, για ένα ζευγάρι 1.972 ευρώ, για ένα ζευγάρι με ένα παιδί 2.448 ευρώ, για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά μέχρι 2.924 ευρώ και για ένα ζευγάρι με τρία παιδιά 3.400 ευρώ.
3. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά το χρόνο συζήτηση της αίτησης δεν υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο, δηλαδή 220.000 ευρώ, και κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί και μέχρι τρία παιδιά. Δηλαδή για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά η αντικειμενική αξία είναι μέχρι 260.000 ευρώ και με τρία παιδιά μέχρι 280.000 ευρώ.
4. Όσον αφορά δανειακές οφειλές, ο οφειλέτης να είναι «συνεργάσιμος δανειολήπτης», όπου αυτός εφαρμόζεται.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΔΥΝΑΜΟΥΣ
Όπως επισημαίνει το ΙΝΚΑ Θεσσαλίας, που βρίσκεται πάντα στο πλευρό των πολιτών, υπάρχει ειδική πρόνοια για οικονομικά ευάλωτους οφειλέτες ο νέος νόμος έχει ειδική πρόνοια για τους οικονομικά ευάλωτους οφειλέτες. Πιο συγκεκριμένα, για την κατηγορία αυτή τους παρέχει τη δυνατότητα να ζητήσουν από το ελληνικό δημόσιο τη μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής, το οποίο ορίζει το δικαστήριο, στην περίπτωση που τα εισοδήματά τους δεν αρκούν. Πιο συγκεκριμένα, η διάταξη περιγράφει ποιοι είναι αυτοί οφειλέτες (όροι και προϋποθέσεις):Ο οφειλέτης ενυπόθηκου στεγαστικού δανείου στο πρόσωπο του οποίου πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
1. Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα υπολείπεται ή είναι ίσο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα το μηνιαίο εισόδημα αυτό είναι για έναν άγαμο μέχρι 682 ευρώ, για ένα ζευγάρι μέχρι 1.160 ευρώ, για ένα ζευγάρι με ένα παιδί έως 1.440 ευρώ, για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά έως 1.720 ευρώ και για ένα ζευγάρι με τρία παιδιά έως 2.000 ευρώ, τον μήνα.
2. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για έναν άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο (δηλαδή 160.000 ευρώ) και κατά 20.000 ευρώ ανά παιδί μέχρι τρία παιδιά. Δηλαδή ένα ζευγάρι με δύο παιδιά θα πρέπει να έχει σπίτι με αντικειμενική αξία έως 200.000 ευρώ και αν έχει τρία παιδιά μέχρι 220.000 ευρώ.
3. Ο οφειλέτης βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών, όπως αυτές ορίζονται από το σχέδιο ρύθμισης.
4. Είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, όπου αυτός εφαρμόζεται.
Όπως προαναφέρθηκε οι συγκεκριμένοι οφειλέτες μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου μπορούν να υποβάλουν αίτηση στο ελληνικό δημόσιο για τη «μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής του σχεδίου διευθέτησης οφειλών». Οι οφειλέτες που θέλουν τη βοήθεια του Δημοσίου για να συμπληρώσουν τη δόση τους θα πρέπει να βάζουν ως ελάχιστη καταβολή ίση με το 5% εφόσον έχουν εισόδημα μέχρι 8.000 ευρώ και 10% επί του υπερβάλλοντος ποσού για εκείνους με εισόδημα άνω των 8.000 ευρώ. Έτσι, για παράδειγμα, κάποιος που έχει εισόδημα 8.000 ευρώ θα πρέπει να πληρώνει ετησίως στις τράπεζες 400 ευρώ ή 33,3 ευρώ τον μήνα. Αν κάποιος έχει 12.000 ευρώ εισόδημα θα πρέπει να πληρώνει μηνιαία δόση 66,6 ευρώ.