Του Γιώργου Νούλη
Αναστάτωση και αναβρασμό σε χιλιάδες δανειολήπτες της Λάρισας έχει προκαλέσει η μαζική αποστολή των τραπεζικών "ενημερωτικών" επιστολών, με τις οποίες καλούνται να διευθετήσουν άμεσα και εξωδικαστικά την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους… Την ίδια στιγμή στη γραμματεία του Ειρηνοδικείου Λάρισας επικρατεί συνωστισμός με πολλούς δανειολήπτες να καταθέτουν αιτήσεις για να ενταχθούν στον νόμο Κατσέλη και ακόμη περισσότερους να ζητούν πληροφορίες για τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά που πρέπει να καταθέσουν. Ενδεικτικό του κλίματος και της ανησυχίας που έχει κυριεύσει τους δανειολήπτες είναι ότι από τον περασμένο Αύγουστο έως και χθες στη γραμματεία του δικαστηρίου Λάρισας οι αιτήσεις έχουν αυξηθεί κατά 50% καθώς πριν από πέντε μήνες ο αριθμός τους ήταν 372 και τώρα έφτασαν τις 557 ενώ όπως εικάζεται τις τρείς τελευταίες ημέρες ο αριθμός τους θα εκτοξευτεί κατακόρυφα καθώς η μαζική προσφυγή στις διατάξεις του ν. Κατσέλη λίγο πριν από την εκπνοή των ευνοϊκών διατάξεών του, έχει δημιουργήσει κατάσταση απόλυτου συνωστισμού.
Στο μεταξύ τα τραπεζικά ιδρύματα, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας για τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων, αποστέλλουν σε καθημερινή βάση το τελευταίο διάστημα, σε χιλιάδες δανειολήπτες και εγγυητές, επιστολές με τα στοιχεία των οφειλών τους. Με τις επιστολές αυτές, που αν και έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα, αφήνουν την αίσθηση της προειδοποίησης, οι δανειολήπτες καλούνται να προσέλθουν εντός 15 εργάσιμων ημερών στα υποκαταστήματά τους, να ενημερώσουν τους αρμόδιους υπαλλήλους για την οικονομική τους κατάσταση, να συμπληρώσουν έγγραφα και να συνυποβάλλουν δικαιολογητικά ώστε να βρεθεί τρόπος για την οριστική διευθέτηση των δανειακών υποχρεώσεών τους.
Οι επιστολές αυτές έχουν θορυβήσεις εντόνως τους δανειολήπτες που σπεύδουν σε δικηγορικά γραφεία είτε να ζητήσουν διευκρινήσεις είτε να συμπληρώσουν ορθά και χωρίς λάθη τα στοιχεία που τους ζητά η τράπεζα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να χαρακτηρισθούν μη συνεργάσιμοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Να θυμίσουμε πως η διευθέτηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τράπεζες μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:
* Στην περίπτωση μόνιμης αδυναμίας πληρωμής ο οφειλέτης μπορεί να κάνει αίτηση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη. Επειδή όμως από την 1/1/2016 τίθενται σε ισχύ οι αλλαγές για τα «κόκκινα» δάνεια, περιορίζεται το εύρος προστασίας της πρώτης κατοικίας με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά όρια. Παρενθετικά να θυμίσουμε πως οι δανειολήπτες έχουν μεν περιθώριο έως τις 31 Δεκεμβρίου να καταθέσουν τις αιτήσεις τους αλλά μπορούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά έως και 47 ημέρες μετά. Η αίτηση υπαγωγής στον ν. Κατσέλη εξασφαλίζει στον οφειλέτη την προστασία της κατοικίας του από πλειστηριασμούς σε πρώτη φάση μέχρι την επικύρωση της αίτησης και σε δεύτερη φάση μέχρι την έκδοση δικαστικής απόφασης.
* Ο δεύτερος τρόπος είναι αυτό που θέτουν σε εφαρμογή τώρα οι τράπεζες μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος προβλέπει διάφορους τρόπους ρύθμισης.
Κατ΄ αρχήν να επισημάνουμε πως η αποστολή των επιστολών προς τους δανειολήπτες, που παρουσιάζουν καθυστέρηση πληρωμής πάνω από 30 μέρες, είναι τυποποιημένη, γι αυτό συνιστάται ψυχραιμία και προσοχή, γιατί έχει "παγίδες" και λεπτομέρειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Με την επιστολή οι δανειολήπτες καλούνται να υποβάλλουν στο υποκατάστημα της τράπεζας συμπληρωμένο το τυποποιημένο έντυπο του Κώδικα Δεοντολογίας μαζί με μία σειρά από φορολογικά και οικονομικά έγγραφα προκειμένου να αξιολογηθεί η οικονομική κατάσταση του πελάτη και να προταθεί η κατάλληλη ρύθμιση. Όσοι αγνοήσουν την... πρόσκληση, θα λάβουν και δεύτερη προειδοποιητική επιστολή, με πιο αυστηρό ωστόσο μήνυμα. Αν το αγνοήσουν και αυτό τότε θα χαρακτηρίζονται μη συνεργάσιμοι δανειολήπτες και θα έχουν ανοίξει την πόρτα του πλειστηριασμού ή της πώλησης του δανείου σε funds.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Για να υπάρχει μια εικόνα της επιστολής που θα λάβουν τις επόμενες ημέρες όλοι οι δανειολήπτες που καθυστερούν την αποπληρωμή της δόσης, η "Ε" αποκαλύπτει ορισμένα σημεία της:
"Αγαπητέ Πελάτη, με την παρούσα επιστολή σας ενημερώνουμε ότι η καθυστέρηση αποπληρωμής της κατωτέρω αναφερόμενης υποχρεώσεώς σας προς…….. υπερέβη τις τριάντα (30) ημέρες. Ως εκ τούτου, σας καλούμε να εξοφλήσετε άμεσα τη ληξιπρόθεσμη οφειλή σας προκειμένου να περιορισθούν οι επιβαρύνσεις εις βάρος σας, καθώς και εις βάρος των λοιπών ενεχομένων στη σύμβαση, από την οποία απορρέει η οφειλή αυτή, και σας γνωρίζουμε ότι, λόγω της ως άνω καθυστερήσεως, ενταχθήκατε στη «Διαδικασία Επίλυσης Καθυστερήσεων» που προβλέπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013 της ΤτΕ. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, παρακαλούμε όπως μας ενημερώσετε για την οικονομική σας κατάσταση, ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε εφεξής τις δυνατότητες αποπληρωμής των οφειλών σας. Προς τούτο, παρακαλούμε όπως συμπληρώσετε τα υποχρεωτικά, κατ' ελάχιστον, πεδία της «Τυποποιημένης Κατάστασης Οικονομικής Πληροφόρησης» που προβλέπεται στον εν λόγω Κώδικα Δεοντολογίας, την οποία επίσης επισυνάπτουμε.
Παρακαλούμε όπως παραδώσετε την «Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης» συμπληρωμένη υποχρεωτικά κατά το ελάχιστο περιεχόμενό της, μαζί με τα δικαιολογητικά που πρέπει να τη συνοδεύουν, όπως αυτά καθορίζονται στο Έντυπο Υποχρεωτικών Δικαιολογητικών Φυσικών Προσώπων, στο Ειδικό Σημείο Επικοινωνίας του Καταστήματος, με το οποίο συνεργάζεσθε, εντός προθεσμίας 15 εργασίμων ημερών από την παραλαβή της παρούσης. Εξειδικευμένο Προσωπικό του Καταστήματος θα είναι στη διάθεσή σας προκειμένου να σας βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας και στην ορθή και πλήρη συμπλήρωση και υποβολή των, κατά τα ανωτέρω, στοιχείων. Παρακαλούμε όπως σημειώσετε ότι τα στοιχεία που θα περιλάβετε στην «Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης» πρέπει να είναι πλήρη και απολύτως αληθή. Οποιαδήποτε δε μεταγενέστερη μεταβολή αυτών, θετική ή αρνητική, πρέπει να γνωστοποιείται στην Τράπεζα, εντός 15 εργασίμων ημερών από την επέλευση της μεταβολής, συνοδευόμενη από σχετικό υποστηρικτικό έγγραφο ή δικαιολογητικό που θα κατατίθεται στο ως άνω Κατάστημα. Κατόπιν τούτου, τα ως άνω στοιχεία και δικαιολογητικά, όπως εκάστοτε θα επικαιροποιούνται, θα αποτελούν τη βάση για την εκτίμηση των οικονομικών σας δυνατοτήτων αναφορικά με το σύνολο των συμβατικών σας σχέσεων με την Τράπεζα.
Εάν, μέχρι τη λήψη της παρούσης, έχετε εξοφλήσει την οφειλή σας, δεν είναι υποχρεωτικό να μας υποβάλετε τα ως άνω στοιχεία. Σε περίπτωση όμως νέας καθυστερήσεως, στην ίδια ή σε οποιαδήποτε άλλη από τις οφειλές σας προς την Τράπεζα, πρέπει να μας υποβάλετε τα ως άνω στοιχεία εντός 15 εργασίμων ημερών από την περί της νέας καθυστερήσεως ειδοποίησή σας".
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ
Τι όμως πρέπει να κάνουν οι δανειολήπτες; Το συνετό είναι να προσκομίσουν όλα τα αναφερόμενα έγγραφα στο έντυπο εντός της δεκαπενθήμερης προθεσμίας προκειμένου η τράπεζα να αξιολογήσει την οικονομική τους δυνατότητα και να υπολογίσει τη μηνιαία δόση του δανείου που βρίσκεται σε καθυστέρηση. Σαφέστατα όμως όπως διευκρινίστηκε η τράπεζα θα πρέπει να λάβει υπόψη της τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του δανειολήπτη. Οι δαπάνες διαβίωσης θα λειτουργούν ως σημείο αναφοράς, ώστε να αξιολογείται η δυνατότητα κάθε οφειλέτη να εξυπηρετεί τις δανειακές του υποχρεώσεις, με βάση το εισόδημά του και αφού καλύψει τις ανάγκες διαβίωσής του. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, ένας ενήλικας χρειάζεται το μήνα για να ζήσει τουλάχιστον 537 ευρώ, δύο ενήλικες 906 ευρώ, δύο ενήλικες με ένα τέκνο 1.126 ευρώ και δύο ενήλικες με δύο τέκνα 1.347 ευρώ.
Επομένως, για παράδειγμα αν ένας ενήλικας έχει μισθό 800 ευρώ το ποσό που θα μπορεί να δίνει ως δόση στις Τράπεζες θα είναι (800 ευρώ μείον 537 ευρώ) 263 ευρώ. Αν όμως πρέπει να καταβάλλει ενοίκιο, τότε θα προστίθεται στα έξοδά του, επομένως, αν για παράδειγμα θα πρέπει να δίνει 200 ευρώ ενοίκιο το ποσό που θα μπορεί να δίνει στις Τράπεζες θα είναι 63 ευρώ (800 ευρώ μισθός μείον (537 ευρώ εύλογες δαπάνες διαβίωσης συν 200 ευρώ ενοίκιο)). Εάν τελικά δεν συμφωνηθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, τότε η διαφωνία, μπορεί να επιλύεται εξωδικαστικά μέσω του Συνηγόρου του Καταναλωτή ή από τα αρμόδια δικαστήρια.
Επιπροσθέτως στις δυνατότητες ρύθμισης της οφειλής, οι τράπεζες εκτός από τις παραδοσιακές επιλογές επιμήκυνσης της διάρκειας του δανείου ή μείωσης της μηνιαίας δόσης, έχουν προσθέσει αι τα προγράμματα μετάθεσης της αποπληρωμής μέρους του κεφαλαίου σε μεταγενέστερο χρόνο. Σε κάθε περίπτωση η τράπεζα, ανάλογα με τη δυνατότητα του δανειολήπτη προτείνει βραχυπρόθεσμους, μακροπρόθεσμους και οριστικούς τρόπους ρύθμισης των οφειλών…
Εννοείται πως τίποτε από όλα αυτά δεν αφορά σε όσους έχουν ήδη μπει στον νόμο Κατσέλη αλλά και για όσους κάνουν αίτηση έως το τέλος του 2015.
