Του Γιώργου Νούλη
Τα πάνω κάτω στην αγορά του πετρελαίου θέρμανσης, με θετικές και αρνητικές επιπτώσεις στην κατανάλωση και στην τσέπη καταναλωτών αναμένεται να φέρει, η εξαγγελθείσα εξίσωση των Ειδικών Φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης.
Η διάταξη νόμου που θα αλλάζει το υφιστάμενο πλαίσιο και θα επαναφέρει το προ τετραετίας καθεστώς, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα προανήγγειλε ο τότε αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δ. Μάρδας από τον Ιούνιο, θα εφαρμοστεί από φέτος και έτσι ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης θα καθοριστεί και πάλι στα 6 λεπτά το λίτρο (από 23 λεπτά σήμερα), ενώ στο πετρέλαιο κίνησης θα παραμείνει στα 33 λεπτά το λίτρο (όσο δηλαδή είναι και σήμερα). Οι αλλαγές αυτές πρέπει να ισχύσουν από τις 15 Οκτωβρίου, από τότε δηλαδή που ξεκινά επισήμως η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης και ήδη από χθες τόσο η Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος όσο και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων άρχισαν να πιέζουν το Υπ. Οικονομικών να κάνει πράξη τη δέσμευση του. Δέσμευση η οποία εφόσον υλοποιηθεί θα οδηγήσει τη λιανική τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυτομάτως στα 60 λεπτά το λίτρο.
Να σημειώσουμε πως η εξίσωση των φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα αποτελούσε για του βενζινοπώλες "ολέθριο λάθος", καθώς μείωσε πάνω από 50% την κατανάλωση, γέμισε "λουκέτα" τον κλάδο, δεν αντιμετώπισε αποτελεσματικά τη φοροδιαφυγή και δεν συνέβαλε επ΄ ουδενί στην αύξηση των δημοσίων εσόδων. Όπως σημειώνουν οι βενζινοπώλες "το απαράδεκτο και αναποτελεσματικό μέτρο της εξίσωσης των φόρων με το πρόσχημα της αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου οδήγησε τα νοικοκυριά στο να μειώσουν την κατανάλωση του πετρελαίου με αποτέλεσμα από τη μια μεριά οι πολίτες να στερούνται τη θέρμανση και από την άλλη το Δημόσιο να μην έχει όφελος από αύξηση των φορολογικών εσόδων".
Πάντως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, αν δεν υπάρξουν σημαντικές ανατροπές στις διεθνείς τιμές και στην ισοτιμία δολαρίου - ευρώ, το πετρέλαιο θα κάνει πρεμιέρα κατά μέσο όρο στα 80 - 85 λεπτά το λίτρο, σημαντικά χαμηλότερα σε σχέση με το 1,05 της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Τόσο ακριβώς ήταν και η τιμή του τον Οκτώβριο του 2010, τελευταία χρονιά προτού αυξηθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης. Με βάση την τρέχουσα εικόνα των διεθνών τιμών ( χθες το brent διατίθετο προς 48,5 δολ.), η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης υπολογίζεται να ξεκινήσει χαμηλότερα από πέρυσι κατά 15 - 20% τουλάχιστον. Το 2014 πάντως και για πρώτη φορά στα χρονικά της ελληνικής αγοράς, το πετρέλαιο θέρμανσης (με επίδομα) είχε φθάσει να είναι πιο φθηνό και από το φυσικό αέριο. Φέτος όμως τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Η αιτία είναι ότι σύμφωνα με το μνημόνιο το επίδομα θέρμανσης θα είναι "ψαλιδισμένο" και η δαπάνη για τις επιδοτήσεις τη σεζόν 2015-2016 θα είναι η μισή εκείνης του 2014.
ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ
Να θυμίσουμε ότι το πετρέλαιο «βγήκε» στην αγορά της Λάρισας πέρυσι τον Οκτώβριο με τιμή 1,05 έως 1,07 ευρώ το λίτρο και έκλεισε τον φετινό Απρίλιο στα 90 λεπτά. Κατά μέσο όρο, λόγω της μεγάλης μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου, το πετρέλαιο θέρμανσης διατίθετο στη Λάρισα στα 85-90 λεπτά το λίτρο ή στα 850-900 ευρώ στα 1.000 λίτρα. Εφόσον ο φόρος καταργηθεί και αν δεν αλλάξουν τα δεδομένα, το πετρέλαιο θα πωλείται τον προσεχή Οκτώβριο στα 73 λεπτά το λίτρο και για 730 ευρώ τα 1.000 λίτρα. Και αυτό γιατί στα 90 λεπτά, ο φόρος ήταν από τα 23 λεπτά και πλέον ο φόρος θα είναι στα 6 λεπτά. Δηλαδή θα υπάρχει ένα κέρδος 17 λεπτών το λίτρο.
Όμως κάποιος εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί ότι η επιδότηση ανά λίτρο ήταν 35 λεπτά και άρα, αντί για ελάφρυνση, τα νοικοκυριά αυτά θα έχουν επιβάρυνση. Από μια πρώτη ματιά μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι αυτό είναι σωστό. Αυτό όμως ισχύει μόνο για όσους κατανάλωναν πετρέλαιο στο ύψος του επιδόματος. Όταν κάποιος ξεπερνούσε το όριο που είχε θέσει η υπουργική απόφαση, τότε η τιμή ήταν «κλειδωμένη» στα 90 λεπτά και δεν υπήρχε κανένα επίδομα. Οι δικαιούχοι του επιδόματος στη Λάρισας επιδοτούντο για 450 έως 1.800 λίτρα με 157,50 έως 630 ευρώ και με την κατάργηση του φόρου η επιβάρυνση για αυτούς θα είναι ασήμαντη. Για όσους όμως δεν έπαιρναν επίδομα το όφελος θα είναι σημαντικό καθώς για 1.000 λίτρα πετρελαίου πλήρωναν 900 ευρώ και τώρα θα πληρώνουν 730. Θα έχουν δηλαδή 170 ευρώ όφελος.
ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Με το επίδομα όμως, τα πράγματα φέτος θα είναι διαφορετικά. Και αυτό γιατί το νέο μνημόνιο προβλέπει τον περιορισμό κατά 50% του κονδυλίου για το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης οπότε η κυβέρνηση λογικά θα ανακοινώσει αυστηρότερους περιορισμούς στη χορήγηση του επιδόματος. Τα εισοδηματικά κριτήρια, θα οριστούν σαφώς χαμηλότερα από αυτά που ίσχυαν μέχρι πέρυσι ( έως 30.000 ευρώ ατομικό εισόδημα η 40.000 ευρώ οικογενειακό ή 43.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί, ενώ τα περιουσιακά κριτήρια με τα οποία κάποιος θα δικαιούται επιδότησης (πέρυσι ήταν ατομική ακίνητη περιουσία 200.000 ευρώ και 300.000 ευρώ για το ζευγάρι), θα ψηλώσουν. Σε κάθε περίπτωση ένα μεγάλο ποσοστό δικαιούχων θα το χάσει…
Ένα σενάριο που εξετάζεται είναι, το κατά 50% μειωμένο κονδύλι επιδότησης, να μοιραστεί ξανά στους ίδιους δικαιούχους οι οποίοι όμως θα λάβουν χαμηλότερο ποσό ενίσχυσης, ενώ μελετάται και το ενδεχόμενο να μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο με ταυτόχρονη κατάργηση του επιδόματος. Στην περίπτωση που περικοπεί ο αριθμός των δικαιούχων η λιανική τιμή θα είναι ακόμη χαμηλότερη ενώ αν μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης τότε άπαντες θα προμηθεύονται πετρέλαιο θέρμανσης στην ίδια λιανική τιμή, που λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου, δύσκολα θα ξεπεράσει τα 80 έως 85 λεπτά το λίτρο...
