Ανάμεσα σε συμπληγάδες βρίσκεται ο κλάδος των δομικών υλικών στην Ελλάδα, που δεν είναι πιθανόν να ανακάμψει από τα σημερινά επίπεδα για τα επόμενα 1,5-2 χρόνια, αν δεν αλλάξει κάτι, αφού από τη μία τον πιέζει η διεθνής οικονομική κρίση και από την άλλη η αρνητική εγχώρια συγκυρία.
Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε χθες στη Θεσσαλονίκη, ο ειδικός εμπειρογνώμων Ροδόλφος Δρακούλης, μέλος του γενικού συμβουλίου του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), προσθέτοντας ότι η ανάκαμψη θα μπορούσε να έρθει πιο γρήγορα, αν προχωρούσαν ταχύτατα οι εισροές κονδυλίων από το ΕΣΠΑ, οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και τα έργα υποδομής.
Σύμφωνα με τον κ.Δρακούλη, η υψηλή ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα (πάνω από 80%) και η ύπαρξη -σε μεγάλο ποσοστό- δεύτερης/εξοχικής κατοικίας, θα οδηγούσαν κάποιον στο συμπέρασμα ότι αν προσελκύαμε ξένους αγοραστές εξοχικών στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να ενισχύσουμε την "άμυνα" απέναντι στις αρνητικές επιδράσεις. "Κι όμως, πλέον, τίθεται και αυτό σε αμφισβήτηση, αφού η οικονομική ύφεση μειώνει δραστικά και την αγοραστική δύναμη των Ευρωπαίων, που μέχρι σήμερα θεωρούνταν οι υποψήφιοι αγοραστές", είπε.
Αναφερόμενος γενικότερα στην ελληνική οικονομία, υποστήριξε ότι οι μειωμένες εισροές κεφαλαίων από Βρυξέλλες (στα 6,6 δισ. ευρώ το 2009 από 8 δισ. φέτος), οι αναμενόμενες -από τον νέο προϋπολογισμό- περικοπές 850 εκατ. ευρώ στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και μια σειρά από άλλους παράγοντες και αριθμούς "σίγουρα δεν βοηθούν στην ανακοπή των εξωτερικών αρνητικών οικονομικών επιδράσεων".
Μιλώντας σε εκδήλωση για τη σήμανση CE στα δομικά υλικά, που διοργάνωσαν χθες στη Θεσσαλονίκη, ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου-ΟΠΕ και ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Β.Ελλάδος-ΣΒΒΕ, σε συνεργασία με το ΤΕΕ Κ.Μακεδονίας, ο κ.Δρακούλης αναφέρθηκε και στους βασικούς "δαίμονες" της ελληνικής βιομηχανίας του κλάδου: γραφειοκρατία, πολύπλοκη νομοθεσία, καθυστερήσεις στις αποφάσεις, έλλειψη καλά οργανωμένης τεχνικής εκπαίδευσης, αλλά και ελλιπής χρηματοδότηση το τελευταίο διάστημα. Επιπλέον, το άνοιγμα των ευρωπαϊκών αγορών και η ελεύθερη διακίνηση προϊόντων, καθιστά κάποιους κλάδους της ελληνικής βιομηχανίας δομικών υλικών πιο ευάλωτους στις εισαγωγές ξένων προϊόντων. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας 89/106 για τις σημάνσεις και τα πρότυπα ποιότητας έχει καθυστερήσει στην Ελλάδα: επίσημες μεταφράσεις έχουν γίνει σε ελάχιστα πρότυπα, αλλά και αυτές δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, ενώ ο αναγκαίος φορέας εποπτείας για την αγορά δομικών υλικών δεν έχει προχωρήσει ακόμη, με αποτέλεσμα τη δημιουργία συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού.
ΑΥΣΤΗΡΗ ΚΡΙΤΙΚΗ
Αυστηρή κριτική για την έλλειψη υποχρεωτικών προδιαγραφών ποιότητας στα δομικά υλικά, αλλά και πραγματικού ελεγκτικού μηχανισμού, άσκησε ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ, Γεώργιος Μυλωνάς. Όπως υποστήριξε, "στην Ελλάδα ο καθένας κάνει ό,τι του κατέβει, παράγει, εισάγει και διακινεί ό,τι θέλει, αυτοσχεδιάζει". Ο ίδιος κάλεσε την κυβέρνηση να υιοθετήσει τις ευρωπαϊκές νόρμες, να υποστηρίξει τα κέντρα πιστοποίησης και να δημιουργήσει νέα, αλλά και να είναι αυστηρή απέναντι στους εργολάβους ως προς την τήρηση των προδιαγραφών στα κτίρια, έστω και αρχικά στα δημόσια.
Διερωτήθηκε, εξάλλου, τί γίνεται με τα υλικά-"μαϊμού", ποιος τα ελέγχει (και βάσει ποιων προδιαγραφών) και πώς μπορεί μια ελληνική βιομηχανία να τα ανταγωνιστεί, όταν αυτά δεν επιβαρύνονται με κόστος έρευνας, ανάπτυξης και πιστοποίησης.
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΑΪΜΟΥ
Το πρόβλημα των προϊόντων-"μαϊμούδων" δεν αφορά βέβαια μόνο τα δομικά υλικά, ούτε μόνο την Ελλάδα: η αγορά της παραποίησης-απομίμησης αντιπροσωπεύει περίπου 500 δισ. ευρώ, ήτοι το 7%-10% του παγκόσμιου εμπορίου, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο γενικός διευθυντής Τελωνείων και ΕΦΚ, Νικόλαος Βερναδάκης.
Πέραν των σοβαρών οικονομικών συνεπειών τους, τα "πειρατικά" προϊόντα στοιχίζουν και την απώλεια χιλιάδων εξειδικευμένων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη (όπου οι απώλειες υπολογίζονται σε 200.000 θέσεις ετησίως) όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο και τη δημόσια υγεία ή το περιβάλλον. Ειδικά για τα δομικά υλικά στην Ελλάδα, ιδιαίτερη έμφαση δίδεται -σύμφωνα με τον κ.Βερναδάκη- στους ελέγχους των προϊόντων αλουμινίου, καθώς πληθαίνουν τα κρούσματα προώθησης συστημάτων αλουμινίου από Τρίτες χώρες (και ιδίως από Τουρκία), που είναι αντίγραφα αντίστοιχων ελληνικών, καταχωρημένων στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.
Συνολικά, οι έλεγχοι στα δομικά υλικά από το Β' Τελωνείο Θεσσαλονίκης για φέτος έχουν ως εξής: το 14,8% ελέγχθηκε με φυσικό έλεγχο, το 53% με έλεγχο εγγράφων και το 32,5% έχει εκτελωνιστεί κατά δήλωση. Σε περίπτωση παραβίασης δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, οι τελωνειακές αρχές επιβάλλουν πρόστιμα 2.000-20.000 ευρώ.
Βάσει τζίρου, οι βασικοί βιομηχανικοί κλάδοι δομικών υλικών στην Ελλάδα είναι τέσσερις: χάλυβας-σίδηρος (τζίρος 2,6 δισ. ευρώ πέρυσι), αλουμίνιο (2,5 δισ., με εξαγωγές άνω του 1,1 δισ.), τσιμέντο (1,4 δισ.) και σκυρόδεμα (1,2 δισ.).
Οι κλάδοι αλουμινίου και τσιμέντου παρουσιάζουν σχετικά σταθερή ετήσια παραγωγή, σε εκείνον του σκυροδέματος η ζήτηση βαίνει μειούμενη μετά την «ολυμπιακή» αύξηση του 2003-2004, ενώ ως δυναμικότερος τομέας εμφανίζεται αυτός του σιδήρου. Ενισχύθηκαν το 2006-2007 οι κλάδοι κεραμοποιίας και χρωμάτων, ενώ, αντίθετα, πλακίδια, κυβόλιθοι και πλακόλιθοι δεν εμφανίζουν καλούς δείκτες παραγωγής, λόγω αυξημένου ανταγωνισμού από εισαγωγές.
Σε ό,τι αφορά τις κατασκευές, ο κλάδος δεν είναι σημαντικός μόνο για την Ελλάδα, αλλά γενικά για την ΕΕ, όπου ο συνολικός τζίρος του προσεγγίζει το 1,3 τρισ. ευρώ, με 26.000.000 θέσεις εργασίας (άμεσες ή έμμεσες), 2.500.000 επιχειρήσεις και συμβολή 10% στο κοινοτικό ΑΕΠ. Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και ο πρόεδρος του ΟΠΕ, Παναγιώτης Παπασταύρος.
