Του Γιώργου Νούλη
Ενώ από σήμερα ενεργοποιείται η δημόσια διαβούλευση μέσω της ιστοσελίδας www.opengov.gr, όπου οι πολίτες θα καλούνται να καταθέσουν τις θέσεις τους για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, το Υπουργείο Οικονομικών περνά το μήνυμα προς τους φορολογουμένους να αρχίσουν να συγκεντρώνουν από την πρώτη ημέρα του νέου χρόνου όσες περισσότερες αποδείξεις μπορούν.
Αφήνοντας εντέχνως να διαρρέει ότι μέσα στις προθέσεις του είναι η σύνδεση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος με τις αποδείξεις λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών πιέζει ελεύθερους επαγγελματίες και καταστηματάρχες να κόβουν αποδείξεις προκειμένου να συμβάλουν στην αύξηση των δημοσίων εσόδων και τους πολίτες να τις ζητούν για να μειώσουν το φόρο καθώς η συνολική τους αξία θα προσμετράται στον υπολογισμό των καθαρών εισοδημάτων.
Εν ολίγοις το Υπουργείο Οικονομικών προτρέπει τους φορολογούμενους να ξεκινήσουν από την 1η Ιανουαρίου 2010 να ζητούν αποδείξεις για κάθε δαπάνη που πραγματοποιούν για να «απολαμβάνουν» εάν θέλουν το αφορολόγητο όριο και να περιορίζουν τη φορολογική τους επιβάρυνση.
Γιατί όμως αυτή η έμμεση προτροπή μιας και σήμερα υπάρχουν αποδείξεις που μειώνουν το φόρο; Γιατί προφανώς η ηγεσία καταλήγει στην απόφαση να συνδέσει το αφορολόγητο εισόδημα με τις αποδείξεις. Για να δικαιούνται οι φορολογούμενοι ολόκληρο το αφορολόγητο θα πρέπει να προσκομίζουν μαζί με τη φορολογική τους δήλωση αποδείξεις συγκεκριμένου ύψους.
Πάντως το σενάριο που μετ΄ επιτάσεως ακούγεται είναι το εξής:
- Το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ που ισχύει για τους μισθωτούς και συνταξιούχους να παραμένει αλλά για να το δικαιούνται ολόκληρο οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προσκομίζουν αποδείξεις λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών.
- Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πρέπει να προσκομίζουν αποδείξεις ύψους 4.000 - 5.000 ευρώ για να δικαιούνται το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ. Μικρότερης αξίας αποδείξεις 1.000 - 2.000 ευρώ θα πρέπει να συγκεντρώνουν οι χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι για να έχουν το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ.
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και εμποροβιοτέχνες για να δικαιούνται το αφορολόγητο όριο των 10.500 ευρώ θα πρέπει να συγκεντρώνουν αποδείξεις συνολικού ύψους 10.500 ευρώ όσο δηλαδή και το αφορολόγητο όριο.
Με αυτό τον τρόπο όλοι οι μικρομεσαίοι επαγγελματίες θα εξαναγκάζονται από τους πελάτες τους να κόβουν αποδείξεις, οπότε θα υποχρεώνονται να εμφανίζουν σημαντικά αυξημένο τζίρο και να αποδίδουν περισσότερο ΦΠΑ. Επίσης το δημόσιο θα έχει αυξημένες εισπράξεις, από τον φόρο εισοδήματος των μικρομεσαίων επαγγελματιών, καθώς οι φορολογούμενοι αυτοί από τη στιγμή που θα κόβουν αποδείξεις θα υποχρεωθούν να δηλώνουν στην Εφορία και σημαντικά αυξημένα καθαρά εισοδήματα.
ΠΟΙΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
Και ποιες θα είναι αυτές οι αποδείξεις που θα ζητά η Εφορία; Οι αποδείξεις θα αφορούν σε αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών από:
- Γιατρούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους, λογιστές , ψυχιάτρους, λογοθεραπευτές κ.α..
- Εμπόρους ειδών ένδυσης και υπόδησης, επίπλων, οικιακών συσκευών και εξοπλισμού, ηλεκτρονικών υπολογιστών, ποδηλάτων.
- Συνεργεία αυτοκινήτων και δικύκλων.
- Κομμωτήρια, γυμναστήρια, ινστιτούτα αισθητικής, καθαριστήρια, βιβλιοπωλεία.
- Καφετέριες, ζαχαροπλαστεία, καντίνες, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ, κέντρα διασκέδασης.
- Ενοικιαζόμενα δωμάτια ή διαμερίσματα, ξενώνες.
- Ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, ελαιοχρωματιστές, αλουμινάδες, πλακάδες, πατωματζήδες, κ.ά.
Σ’ αυτούς θα πρέπει να περιληφθούν ακόμη και οι πρατηριούχοι υγρών καυσίμων, οι ταξιτζήδες και οι πωλητές αγροτικών προϊόντων στις λαϊκές αγορές, οι οποίοι θα υποχρεωθούν στην έκδοση αποδείξεων.
ΟΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΙΠΤΟΥΝ ΦΕΤΟΣ
Πάντως να επισημάνουμε πως και με τις φετινές αποδείξεις οι φορολογούμενοι θα μπορούν να μειώσουν το φόρο, αλλά η διαφορά είναι ότι δεν εκπίπτουν με αυτές όλες οι δαπάνες. Οπωσδήποτε όμως για τα φετινά εισοδήματα η έκπτωση φόρου θα είναι μεγαλύτερη για όσους είχαν έξοδα από γιατρούς και δικηγόρους, καθώς και για όσους πήραν στεγαστικό δάνειο από την αρχή του έτους
Για να υπάρχει μια εικόνα για τις δαπάνες που αναγνωρίζει η Εφορία είναι οι εξής:
* Από γιατρούς: Μέχρι σήμερα τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης ελάφρυναν τον φορολογούμενο με τη μορφή μείωσης φόρου, από τον οποίο εξέπιπταν μαζί με τα έξοδα της νοσοκομειακής του περίθαλψης κατά ποσοστό 20% αυτών και μέχρι ποσού 6.000 ευρώ ετησίως. Για φέτος από το εισόδημα του φορολογουμένου θα εκπίπτει στο εξής το σύνολο των εξόδων ιατρικής περίθαλψης του ιδίου και των λοιπών προσώπων που τον βαρύνουν. Έξοδα ιατρικής περίθαλψης θεωρούνται οι αμοιβές που καταβάλλονται σε ιατρούς όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, καθώς και οι αμοιβές που καταβάλλονται σε οδοντιάτρους για οδοντοθεραπεία, οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργική.
* Από δικηγόρους: Για πρώτη φορά, θεσπίστηκε φέτος φορολογική έκπτωση και για τα ποσά που δαπανούν οι φορολογούμενοι σε δικηγόρους. Ολόκληρο το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος σε δικηγόρους για την παροχή νομικών υπηρεσιών στον ίδιο ή στα πρόσωπα που συνοικούν και τον βαρύνουν εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα. Στις δαπάνες αυτές δεν περιλαμβάνονται οι αμοιβές δικηγόρων: Για την παράστασή τους κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων (μεταβίβασης ακινήτων και καταστατικών εταιρειών) και για δίκες μισθωτικών διαφορών ή διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας.
* Δαπάνες για δεξιώσεις γάμων και βαπτίσεων, παροχή υπηρεσιών επισκευής κλιματισμού και εξαερισμού, διαιτολόγοι, διατροφολόγοι, σχολές πολεμικών τεχνών, σχολές χορού και ρυθμικής, ομοιοπαθητικοί ιατροί, ταβέρνες, εστιατόρια, καφετέριες, ελαιοχρωματιστές και γενικά επαγγέλματα που αφορούν επισκευή και συντήρηση κατοικιών, λογοθεραπευτές, μεσίτες ακινήτων, ωδεία, γυμναστήρια, κολυμβητήρια, κομμωτήρια, μασάζ. Αναγνωρίζεται δαπάνη έως 20.000 ευρώ και από το εισόδημα εκπίπτει το 40% της δαπάνης (μέγιστο ποσό έκπτωσης από το εισόδημα 8.000 ευρώ και μέγιστο ποσό έκπτωσης από τον φόρο τα 3.200 ευρώ).
* Τόκοι στεγαστικού δανείου με το οποίο αποκτήθηκε πρώτη κατοικία. Ειδικά για στεγαστικά δάνεια που συνήφθησαν από 1ης Ιανουαρίου 2009 διπλασιάστηκε από 20% σε 40% το ποσοστό των δεδουλευμένων τόκων, το οποίο αφαιρείται από τον φόρο εισοδήματος που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται για όλες τις κατοικίες (πρώτη, δευτερεύουσα και εξοχική κατοικία) με επιφάνεια μέχρι 200 τ.μ. και στεγαστικό δάνειο έως 350.000 ευρώ. Το φορολογικό κίνητρο ισχύει και για τα στεγαστικά που θα χορηγηθούν μέχρι και το τέλος του 2010 και για όλη τη διάρκεια του δανείου.
* Ενοίκιο κύριας κατοικίας του φορολογουμένου. Αφαιρείται ποσό έως 1.200 ευρώ τον χρόνο και η έκπτωση φόρου υπολογίζεται με συντελεστή 20% επί του αναγνωριζόμενου ποσού (μέγιστη έκπτωση φόρου 240 ευρώ). Επίσης αναγνωρίζεται ποσό έως 1.200 ευρώ για το ενοίκιο των παιδιών που σπουδάζουν στην Ελλάδα. Η έκπτωση φόρου υπολογίζεται με συντελεστή 20% επί του αναγνωριζόμενου ποσού, δηλαδή η μέγιστη έκπτωση φόρου φθάνει στα 240 ευρώ.
* Ασφάλιστρα ζωής, υγείας, συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Από το εισόδημα εκπίπτει ποσό έως 1.200 ευρώ ανά νοικοκυριό (μέγιστη έκπτωση φόρου 480 ευρώ).
* Εγκατάσταση φυσικού αερίου ή ηλιακού θερμοσίφωνα. Εκπίπτει από το εισόδημα το 20% της δαπάνης έως του ποσού των 700 ευρώ (μέγιστη έκπτωση φόρου 280 ευρώ).
* Υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές αυτοαπασχολουμένων, καθώς και ασφαλιστικές εισφορές αναγνώρισης προηγουμένων ετών για όλους τους ασφαλισμένους. Εκπίπτει όλο το ποσό των εισφορών από το φορολογητέο εισόδημα.
